De seksuele revolutie: ontstaan en gevolgen

Eind jaren zestig van vorige eeuw ontstond de seksuele revolutie als antwoord op het Victoriaans tijdperk. Met de introductie van de anticonceptiepil ging men een nieuw tijdperk in waar seksuele vrijheid op de voorgrond stond. Heden ten dage zien we nog steeds de gevolgen hiervan. Maar heeft de seksuele revolutie enkel positieve gevolgen gehad of zijn er ook onaangename kanten aan deze revolutie?
De seksuele revolutie is een ommekeer in de omgang met en de kijk op seksualiteit. Ze ontstond in de jaren vijftig en zestig van de 20e eeuw en zinderde nog lang na. Er werd steeds meer en meer de nadruk gelegd op de individuele beleving van seks. Seks werd vanaf dan gezien als noodzakelijk voor het lichamelijk en geestelijk welzijn van het individu en niet zozeer meer voor de voortplanting.

Men zag bekende namen als Wilhelm Reich, Alfred Kinsey en de Rockefeller-familie als een van de belangrijkste invloeden van de seksuele revolutie. Het werd gezien als een reactie op het Victoriaans tijdperk.

Seksualiteit tijdens het Victoriaans tijdperk

Het Victoriaans tijdperk situeerde zich van 1837-1901 onder het bewind van koningin Victoria. Praten over seks was verboden en vond alleen plaats binnen het huwelijk. Voornamelijk de seksuele beleving van de man speelde een grote rol en de vrouw moest zich ernaar schikken. Mannen gingen dikwijls naar het bordeel en hadden dan onbeschermde seks. Uit angst voor geslachtsziekten zorgde dat weleens er voor dat een vrouw seks tijdens de zwangerschap vermeed. Als tegenreactie hierop ging de man opnieuw naar het bordeel. Hierdoor ontstond algauw een vicieuze cirkel.

Er volgden enkele gedragsregels waarin beschreven stond wanneer men seks mocht hebben. De beste moment was voor de nacht want dan kon de man na zijn daad uitrusten. Liefst niet tijdens de menstruatie en vaak niet meer dan een voorgeschreven aantal keer per week, want dat was te uitputtend voor de man. Evenals meerdere keren achter elkaar klaarkomen zag men als te zwaar. Masturbatie werd als zonde beschouwd en zou zorgen voor verschrikkelijke ziekten en verderving. Ook vrouwen mochten niet masturberen want dat is verdorven en kon in extreme gevallen zelfs leiden tot het verwijderen van de clitoris maar dat gebeurde zelden.

Ontstaan van geslachtsziekten

Door het gebrek aan voorlichting ontstonden er al gauw geslachtsziekten. Het condoom werd nog niet zo vaak gebruikt en door het geloof afgewezen. Hierdoor lag de verantwoordelijkheid bij de vrouw en werden enkele ‘voorbehoedsmiddelen’ gebruikt:

• Coïtus interruptus - dit zorgde voor verminderd gevoel bij de man en vroeg een grote mate van zelfbeheersing
• Condoom - wat zorgde voor geklungel in de slaapkamer en een verminderd gevoel tijdens de geslachtsgemeenschap
• Sponsje in de vagina om de baarmoeder af te sluiten

Het spreekt voor zich dat dit een tijdperk is waar kuisheid en preutsheid de normen waren. Het onderwerp seksualiteit werd doodgezwegen en seks werd enkel binnen huiselijke kringen uitgeoefend.

De invloed van de seksuele revolutie

Dat de seksuele revolutie grote maatschappelijke veranderingen met zich meebracht is inmiddels bewezen. Maar wat is er juist veranderd? Had het allemaal wel positieve gevolgen of waren er ook negatieve kanten aan die veranderingen?

Gebruik van voorbehoedsmiddelen

Voorbehoedsmiddelen werden in die tijd nog niet algemeen gebruikt. Het was verboden om voorbehoedsmiddelen openbaar te verkopen en men kon ze enkel terug vinden in de Rutgershuizen van de NVSH. Pas wanneer de anticonceptiepil op de markt kwam, zag men een forse toename van het gebruik. Aanvankelijk werd de pil eerst op de markt gebracht als zijnde middel tegen onregelmatige menstruatiecycli, maar algauw werd het toegelaten als anticonceptiepil.

Dit was het startsignaal om seks niet meer te zien als zijnde middel om zich voort te planten maar ook voor ontspanning. Zowel seks voor - als buiten het huwelijk - werd steeds meer en meer uitgeoefend. Dit resulteerde in een toename van het aantal echtscheidingen.
Men zag ook een forse geboortedaling aangezien vrouwen nu meer zeggenschap kregen over hun lichaam en dus zodoende hun kinderwens beter konden inplannen. Doordat de anticonceptiepil in gebruik toenam, zag men eveneens een forse stijging van het aantal geslachtsziekten waaronder het HIV-virus.

Homoseksualiteit wordt meer en meer getolereerd

Homoseksualiteit werd lang gezien als zijnde ‘pervers’, ‘psychische afwijking’ of zelfs ‘schandelijk’. Het onderwerp werd angstvallig vermeden en men zocht elkaar in het geheim op. De ordehandhavers probeerden overtreders te bestraffen, zelfs tot de doodstraf. Psychiaters probeerden ze te ‘genezen’ door middel van elektroshocks en zelfs castratie.

Deze ideeën veranderden al snel en sinds 2001 is het homohuwelijk in Nederland toegestaan. Andere landen volgden al snel en in 2016 is het in 20 landen wettelijk toegelaten. In Mexico en Verenigd Koninkrijk in sommige deelstaten en in Duitsland, Thailand, Vietnam, Estland, Tsjechië, Chili,Taiwan, Zwitserland en Colombia wordt er over gepraat. Deze landen (en Malta) laten wel geregistreerd partnerschap tussen homoseksuelen toe.

Toename van de vrouwelijke emancipatie

Doordat de vrouw nu meer zeggenschap had over haar kinderwens was er meer vrijheid om de seksualiteit te ontdekken. Er werd openlijk erkend dat vrouwen nu ook deelnamen aan de veranderende processen over seksualiteit en hun aandeel erin hadden. Men zocht naar een bevredigende balans tussen intimiteit en het verlangen naar seks.

De negatieve gevolgen van de seksuele revolutie

De seksuele revolutie kent ook negatieve gevolgen waar we anno 2016 nog steeds de nadelen van ondervinden:

• Er is een grote toename van het aantal echtscheidingen en verscheurde gezinnen
• Het aantal geslachtsziekten en abortussen is toegenomen
• Steeds meer en meer mensen zijn verslaafd aan pornografie
• Men komt op steeds jongere leeftijd in aanraking met seks
• De waarde van het huwelijk is minder belangrijk en er is meer aandacht voor het individu

Men kan zich dus openlijk de vraag stellen of de seksuele revolutie zo positieve veranderingen met zich meebracht als dat men aanvankelijk dacht. Meer seksuele vrijheid betekent ook een toename van seksueel geweld. Het lijkt wel of de waarden van huwelijk en intimiteit zijn vervangen door lust waar de beleving van het individu op de voorgrond staat.