Boerka-verbod: wat vindt Nederland, en wat is een boerka?

Het dragen van een boerka wordt verboden in Nederland. Dat is een omstreden beslissing. Het kabinet en het volk noemt veel redenen om al dan niet de boerka in het straatbeeld te verbieden: normen en zeden, bedreiging door diversiteit (verschillen), een gebrek aan inburgering en aanpassing aan de Nederlandse gewoonten, en godsdienstvrijheid. Toch wordt niet elke boerka gedragen uit noodzaak, maar ook wel uit een eigen wens van de draagster zelf. In februari 2012 is het kabinet akkoord gegaan met het verbod op het dragen van een boerka in het openbaar. Na Frankrijk (april 2011) en België (juli 2011) is Nederland het derde land dat het verbod instelt. Om precies te zijn is besloten dat boerka’s en andere gezichtsbedekkende kleding worden verboden. Bovendien mogen politieagenten en rechters geen hoofddoek dragen. Toch wordt het algemene verbod niet doorgezet en wordt na enkele jaren in mei 2015 wederom ingestemd met een verbod.

Inhoudsopgave:

• Update mei 2015: Besluit kabinet: Gedeeltelijk verbod boerka en nikab
• Update mei 2012: Wetsvoorstel wordt door kabinet-Rutte II niet doorgezet
• Wat is gezichtsbedekkende kleding
• Wat zijn geen boerka's
• Wat zegt de Koran over de boerka
• Verplicht boerka dragen?
• Wat vindt Nederland van het Boerka-verbod
• Conclusie

---

Update mei 2015: Besluit kabinet: Gedeeltelijk verbod boerka en nikab

Het kabinet heeft ingestemd met een verbod op boerka’s, nikabs, bivakmutsen en integraalhelmen in het onderwijs, het openbaar vervoer, ziekenhuizen en overheidsgebouwen. Het is nog niet te zeggen wanneer het nieuwe verbod op gezichtsbedekkingen daadwerkelijk van kracht wordt.

Update mei 2012: Wetsvoorstel wordt door kabinet-Rutte II niet doorgezet

In mei 2012 is de stand van zaken dat het inmiddels demissionaire kabinet het wetsvoorstel doorzet. De plannen zijn er dus nog steeds om het 'boerkaverbod', om precies te zijn het verbod op gezichtsbedekkende kleding, definitief te maken. Het kabinet-Rutte II besluit daarna echter dit algemene verbod niet door te zetten, ze komt in het regeerakkoord met een afgezwakte variant.

---

Er zijn twee redenen waarom deze maatregel genomen wordt. Ten eerste is het gewenst dat iedereen in het openbaar herkenbaar is en geïdentificeerd kan worden. Het toenemend terrorisme in de wereld is hierin een belangrijke factor. Daarnaast wordt gesproken over het tegengaan van onderdrukking van moslim vrouwen die hun gezicht bedekken.

Het is erg makkelijk om te roepen 'iedereen Nederland uit die er middeleeuws bijloopt'. Om je een gedegen eigen mening te kunnen vormen is het verstandig om te weten waar je het over hebt. Daarom zetten we de feiten eerst op een rij. Daarna komen de diverse meningen die afgelopen tijd op internet zijn verschenen, aan bod.

Wat is gezichtsbedekkende kleding

Gezichtsbedekkend is alles wat het grootste deel van je gezicht bedekt. De regering vindt dat daar onder vallen: integraalhelmen en bivakmutsen. Een hoofddoek valt er niet onder, want deze bedekt je haren, maar niet (het grootste deel van) je gezicht. Een hoofddoek is dus nog steeds toegestaan voor iedereen die niet op dat moment het beroep van politieagent of rechter uitoefent.

Wat is een boerka
Een boerka is een kledingstuk dat het gehele lichaam bedekt, inclusief de ogen. Het gewaad loopt wijd uit, waardoor de rondingen van het lichaam niet te zien zijn. De ogen zijn bedekt met een soort gaas, waardoor de draagster zelf wel kan kijken, maar de omgeving haar ogen niet of nauwelijks kan zien. De boerka is dus de meest bedekkende en verhullende vorm van kleding.

Wat zijn geen boerka's

• Nikab: lijkt qua gezichtsbedekking het meest op de boerka, het gezicht is volledig bedekt, enkel het gaasje voor de ogen ontbreekt en daardoor zijn de ogen zichtbaar. Ook de nikab zal dus verboden zijn, gezien het gezichtsbedekkende effect. De nikab is enkel een sluier, en dus niet een tot op de voeten lopend kledingstuk.
• Chador: het gewaad lijkt op een boerka, het hoofd is wel bedekt, maar het gezicht niet. Niet verboden dus.
• Hoofddoek: bedekt enkel het hoofd, niet het gezicht. Niet verboden dus.

Wat zegt de Koran over de boerka

De meeste moslims zijn het erover eens dat het dragen van een hoofddoek nodig is om een goede moslim te zijn. Het is een religieuze verplichting. Ze wijzen daarbij op teksten uit de Koran, het heilige boek van de moslims, en andere islamitische geschriften. In de Koran staat echter niet letterlijk dat een vrouw een hoofddoek of boerka moet dragen. Wel staan er enkele algemene teksten over kleding van vrouwen: vrouwen moeten zich buitenshuis bedekken. Maar hoeveel van het lichaam en gezicht nu exact bedekt moet zijn staat er niet. Daarover is dan ook veel discussie binnen de islam. Sommigen moslims vinden dat uit de Koranteksten blijkt dat een vrouw álles moet bedekken, haar gezicht en ogen, haar hele lichaam en haar handen. Anderen vinden dat zij alleen een hoofddoek hoeft te dragen. Weer anderen menen dat de hoofddoek helemaal niet nodig is om een goede moslim te zijn. In feite geeft de Koran dus een richtlijn, en laat de invulling aan de mensen over.

Verplicht boerka dragen?

Of een islamitische vrouw verplicht is een boerka te dragen, of dat het oprecht haar eigen keus is, is heel verschillend. In bepaalde streken van islamitische landen is een boerka zo'n gewoonte, dat vrouwen het wel uit hun hoofd laten om een uitzondering te zijn en hem niet te dragen. De druk van de maatschappij, van de omgeving, en ook van hun echtgenoten kan zo groot zijn dat ze niet anders kunnen. Maar er kunnen ook vrouwen zijn die er zelf voor kiezen, om allerlei redenen. Het vermoeden is dat als we het over keuzes hebben, er meer vrouwen zijn die zelf kiezen voor een hoofddoek of chador, dan vrouwen die uit vrije wil een boerka gaan dragen. De Taliban heeft tijdens haar regeerperiode in Afghanistan vrouwen verplicht de boerka te dragen, reden waarom veel westerlingen de boerka als een teken van verdrukking van de vrouw zien.

Wat vindt Nederland van het Boerka-verbod

Hieronder worden de belangrijkste meningen beschreven die in de volksmond ofwel op internet vernomen zijn. Let wel: de meeste zijn geen vaststaande feiten, maar meningen, die discussieerbaar zijn.

Onze normen van goede zeden

Minister Donner heeft het dragen van een boerka vergeleken met het naakt lopen over straat. Dat gaat tegen het onze normen van goede zeden in, zegt hij, en hetzelfde geldt volgens hem voor het dragen van een boerka.

We voelen ons bedreigd door diversiteit

Veel Nederlanders zien de etnische en culturele diversiteit als een bedreiging. De meeste 40+-ers zijn van oudsher weinig allochtonen gewend. Immers: in de kinderjaren van rond de '70-er jaren kwamen langzaamaan de eerste allochtonen in Nederland aan. Voor die tijd was er slechts een zeer beperkt aantal allochtonen in Nederland.

Inburgering verplicht

Allochtonen zijn zelf verantwoordelijk voor hun inburgering, en daar hoort ook bij je aanpassen aan de gewoonten in Nederland. Echter: je kunt ook stellen dat je gastvrij bent voor je 'gasten'. In hoeverre we een allochtoon als 'gast' zien en deze toestaan om eigen gewoonten te handhaven, is de vraag, en een enorm discussiepunt. We zouden ook kunnen stellen dat een gast tijdelijk is, maar iemand die zich permanent vestigt in ons land, geen gast is maar een mede-burger. En dat we daarvan kunnen vragen om zich op bepaalde, voor Nederlandse begrippen belangrijke aspecten aan te passen.

Godsdienstvrijheid voor iedereen

In onze grondwet is het recht op vrijheid van godsdienst bepaald. Dan mag iedereen toch op dat vlak doen wat hij/zij wil? Toch is dat niet de essentie van deze grondwet. De grondwet is namelijk als volgt beschreven:

1. "Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
2. De wet kan ter zake van dit recht buiten gebouwen en besloten plaatsen regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden."

Je kunt stellen dat het dragen van een boerka in het kader van je godsdienst toegestaan is op basis van deze wet. Maar als er een wet is die stelt dat je op straat herkenbaar moet zijn, dan is dat je verantwoordelijkheid. Dan overruled die de wet op godsdienstvrijheid in deze, en kan je stellen dat die dus niet geldt inzake het dragen van een boerka, waarmee je immers onherkenbaar bent.

Om hoeveel boerka's gaat het nou eigenlijk?

Een interessante mening is: is het al die ophef wel waard, hoeveel boerka's zien we überhaupt dagelijks op straat? Hoofddoeken wel, turkse gewaden ook, maar boerka's komen veel minder voor. Aan de andere kant: als we het dragen van gezichtsbedekkende kleding, die je onherkenbaar maakt, een potentieel probleem vinden, kan het toch verstandig zijn om een verbod in te stellen en daarmee een risico uit te sluiten.

De onderdrukking van de vrouw

Nee, die voorkomen we er niet mee. Niet met dit verbod. Immers: het gaat om het dragen in het openbaar. Een vrouw die verplicht wordt de boerka te dragen, en dat niet meer mag op straat, zal zo niet meer (alleen) op straat komen.

Gevolgen van het verbod: nog minder sociaal contact?

Wat zouden de neveneffecten zijn van het verbod? Het vermoeden is dat sociaal contact met vrouwen met boerka, hierna tot een minimum beperkt zullen worden, omdat ofwel zij zelf zich niet veilig zullen voelen op straat, ofwel omdat hun echtgenoten dit niet meer zullen toestaan. Het zou jammer zijn als dat zou gebeuren.

Conclusie

Er zitten vele kanten aan het 'boerka'-verbod. Zelfs als je stelt dat je je moet voorstellen dat je in een islamitisch land gaat wonen en je je afvraagt of je daar in je minirok kunt rondlopen. Want dan kun je je afvragen of wij in ons westerse land op die manier willen acteren. Voor nu is het verbod ingegaan in ons land. Echter de politie heeft al aangegeven heel erg terughoudend te zullen zijn in het uitvoeren van het verbod. De gevolgen op straat zullen ook nauwelijks merkbaar zijn, want we zien niet vaak boerka's. Al met al is het een onderwerp wat veel stof heeft doen opwaaien onder het Nederlandse volk.