De negende ontsnapping uit Alcatraz: John Giles

Niemand zou uit Alcatraz kunnen ontsnappen, de gevangenis op een eiland in de baai van de stad San Francisco in de staat Californië. Het werd zelfs zo veilig gevonden dat bewakers gewoon met hun gezinnen op het eiland woonden. Kinderen groeiden op en speelden op het eiland, terwijl gevangenen – slechts van hen gescheiden door een hek – hun straftijd uitzaten. De kinderen liepen geen enkel gevaar, tenzij de ontsnappingssirene klonk. Dan moesten ze snel naar binnen, want er was een gevangene ontsnapt. In totaal gebeurde dat veertien keer tijdens de 29 jaar dat Alcatraz open was. De negende poging van die veertien werd gedaan door John Giles in 1945.

De gevangene

Hoewel de meeste ontsnappingspogingen werden gedaan door gevangenen die samenwerkten en samen plannen maakten, deed John Giles alles alleen zonder zelfs maar met iemand te overleggen. Later werd zijn plan als één van de slimste ooit gezien.

Jeugd

John werd op 16 februari 1895 in Elgin in de staat Tennessee geboren. Hij was de jongste van drie jongens in het gezin Giles. Zijn ouders brachten weinig tijd met elkaar door, wat ook kwam doordat moeder een aantal jaar opgenomen was in een ziekenhuis vanwege haar slechte geestelijke gezondheid. Toen John vijftien was, scheidden zijn ouders definitief. John verliet daarop het huis en begon te werken op een kantoor vlakbij British Columbia, één van de staten van Canada.

Overtredingen en arrestaties

Na zijn twintigste verjaardag begon John aan zijn criminele carrière. Het begon met het plegen van overvallen, waarvoor hij in 1915 veroordeeld werd. Na drie jaar in de staatsgevangenis van Washington gezeten te hebben, werd hij voorwaardelijk vrijgelaten om in het leger te gaan en mee te helpen met vechten tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dit deed hij echter niet: hij ging door op het criminele pad.

In november 1918 overviel John een brugwacht in de staat Oregon. De assistent sheriff was er snel bij om John te arresteren, waarop John hem neerschoot. Dit bezorgde hem een levenslange gevangenisstraf, die hij uit moest zitten in de staatsgevangenis van Salem in Oregon. Volgens de officiële gegevens van de gevangenis was John een rustige gevangene die zich netjes aan de regels hield. Hij verdiende ook wat geld in die tijd door korte verhalen te schrijven voor tijdschriften.

Naar Alcatraz

Na 16 jaar in de staatsgevangenis van Salem doorgebracht te hebben, wist John te ontsnappen. Zeven maanden later, in mei 1935, overviel hij samen met zes anderen een trein die post bij zich had. Hiervoor werd hij gearresteerd en veroordeeld tot 28 jaar in de gevangenis van McNeil Island in de staat Washington. Omdat hij al eens uit de gevangenis had weten te ontsnappen, werd voorgesteld dat hij naar Alcatraz gebracht zou worden. Hier kwam hij op 28 augustus 1935 aan en werd hij AZ-250.

Het plan

Omdat John gezien werd als breekbaar en lichamelijk zwak, kreeg hij op Alcatraz het baantje van de steiger vegen. Zijn andere taken waren de militaire was uitladen en zorgen voor de bloemen bij het pad naar de steiger. Het was geen moeilijk werk, waardoor John de tijd had om over zijn plan na te denken. Wat hem hielp, was dat hij erg intelligent was en oog voor detail had. Verder had hij heel veel geduld, want het duurde bijna tien jaar voor hij daadwerkelijk probeerde te ontsnappen.

De voorbereidingen

John’s plan was simpel: hij wilde militaire kleding stelen en vervolgens gekleed in een uniform het eiland met de boot verlaten. De militaire kleding, die als was naar het eiland werd gebracht, werd uiteraard gecontroleerd, maar uiteindelijk moesten gevangenen de kleding in zakken stoppen om naar de wasplaats te brengen. Hier begon John met het verzamelen van uniformonderdelen. De stukken kleding die hij stal, verborg hij in een tas onder de steiger.

De onderdelen

John verzamelde tien jaar lang uniformonderdelen en andere dingen die hij dacht te kunnen gebruiken bij zijn ontsnapping. Bij zijn verzameling van in totaal veertig stukken hoorden onder andere de volgende onderdelen:

• Een officiële militaire stropdas
• Een officieel paar militaire sokken
• Een officieel militair shirt
• Een officiële militaire broek
• Een petje
• Een militair jasje
• Drie setjes naamplaatjes
• Een zaklamp met reservebatterijen
• Een gouden vulpen
• Een klein medicijnflesje gevuld met inkt
• Een klein notitieboekje
• Een toeristenkaart voor de stad San Francisco en omstreken
• Verschillende militaire passen

De ontsnapping

John zette zijn plan in werking op 31 juli 1945. Nadat hij zich gemeld had voor zijn werkdienst glipte hij weg om zich om te kleden. Zijn gevangeniskleding trok hij over het militaire uniform aan. Vervolgens ging hij gewoon aan het werk.
Om tien over tien ’s ochtends kwam er een boot aan bij het eiland. Alle gevangenen werden op een rij gezet om geteld te worden, waarna het uitladen van de boot kon beginnen. John gebruikte dat moment om aan boord te gaan. Hij trok vlug zijn gevangeniskleding uit en pakte zijn notitieboekje en potlood om niet op te vallen. Al snel werd hij aangesproken door korporaal Paul Lorinz, die hem aan boord had zien gaan. John hield vol dat hij een kabel moest repareren aan boord en begon notities te maken.

Op Alcatraz was intussen ontdekt dat John weg was. Nadat de haven doorzocht was, ging de ontsnappingssirene af en werd de kustwacht gewaarschuwd. Ook de kapitein van de boot die net uit Alcatraz vertrokken was, werd gewaarschuwd. De boot legde bij de eerstvolgende haven aan en wachtte daar op de assistent directeur van Alcatraz, E.J. Miller. Die arriveerde iets later, bekeek de rij met passagiers van de boot en sloeg John onmiddellijk in de boeien. Hiermee eindigde John’s vrijheid na slechts vijftig minuten.

Na de ontsnapping

John werd teruggebracht naar Alcatraz en opgesloten in de isoleercel. Hij werd ondervraagd, maar wilde weinig loslaten. Daarom moest hij bijna drie jaar doorbrengen in het D-blok van Alcatraz, het gedeelte met de zwaarste criminelen. Ook werd hem verplicht nog drie jaar extra in Alcatraz te blijven, waarbij hij volgens alle gevangenen het slechtste baantje kreeg: werken bij de verbrandingsoven.

Jaren later werd er in korte films aandacht besteed aan John’s ontsnapping. Op zevenenzeventig jarige leeftijd was hij zelfs nog in een documentaire te zien. Hierin gaf hij aan dat Alcatraz veel te strenge regels had, waardoor je als gevangene maar aan één ding kon denken: ontsnappen. John probeerde het, maar wist zijn poging helaas niet tot een goed einde te brengen.