mijn kijk op

Nederlanders willen niet opvallen

“Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”, luidt een populair Nederlands gezegde en de meeste Nederlanders leven hier ook na. Deels is dit de Nederlandse volksaard, deels wordt dit meegegeven in de opvoeding, want de gemiddelde Nederlander wil absoluut niet opvallen. Is het nu zo erg om je anders te gedragen dan de massa? In sommige andere landen (zoals bijvoorbeeld Amerika), wordt er een beetje vreemd gekeken naar deze Nederlandse volksaard.

Waarom willen Nederlanders niet opvallen?

Het heeft deels te maken met opvoeding. In onze samenleving wordt het gewoon niet erg gewaardeerd om anders te zijn. Mensen die zich anders dan anderen gedragen krijgen veel kritiek te verduren omdat ze opvallen. Het begint al op de basisschool, waar kinderen er goed in zijn om leeftijdsgenootjes die zich anders gedragen op hun plaats te zetten.

Mensen zijn vaak bang om op te vallen. Hoe meer je opvalt, hoe groter de kans dat mensen iets van je zien wat ze afkeuren en daar zijn we allemaal bang voor. Iedereen wil geaccepteerd worden en bij de groep horen.

Het zit in onze volksaard om anders zijn af te keuren. In veel andere landen zijn ze in sociale contacten makkelijker in het complimenteren. Wij Nederlanders zijn goed in het afkeuren en kritiek leveren. Elkaar complimenteren doen we niet zo snel. Het wordt ook eerder als slijmen gezien wanneer we opmerken dat iemand een ander een compliment maakt, terwijl degene die het compliment krijgt het zelden zo zal zien.

Waarom we wel zouden moeten opvallen

Mensen die opvallen worden vaak excentriek genoemd, maar feitelijk zijn excentrieke mensen veel interessanter dan grijze muizen die niet boven de massa uit durven steken. Het valt niet mee om een exacte definitie van excentriek gedrag te geven. Wat excentriek gedrag is, is cultuur en tijdsgebonden. Excentrieke mensen krijgen vaker kritiek. Dit omdat ze nu eenmaal opvallen en buiten de lijntjes kleuren.

Mensen die zich niet druk maken over de mening van anderen, leven zonder deze overtollige ballast. Hierdoor zullen ze vaker risico's durven nemen. Ze zijn immers niet bang om af te gaan voor hun omgeving. Wie meer risico's neemt zal beslist vaker op zijn gezicht gaan, maar daar leer je van. Zonder zorgen om de mening van anderen zal je door dit leerproces wijzer worden en meer bereiken en hoogstwaarschijnlijk gelukkiger zijn. Je zal minder vaak de gedachten hebben; had ik maar... Op ons sterfbed betreuren we vooral die dingen die we niet gedaan hebben. Daaruit blijkt dat vrijwel de meeste stervenden spijt hebben dat ze niet hun eigen weg hebben gevolgd, maar hebben gedaan wat anderen van hun verwachtten.

Opvallen en de Nederlandse cultuur

Opvallen zit gewoon niet zo ingebakken in onze Nederlandse cultuur. Nederlanders worden wat dat betreft wel eens vergeleken met Japanners. Dit onder andere door hun gelijkenis is spreekwoorden:

• Nederlands – Wanneer je je hoofd boven het maaiveld uitsteekt, wordt het afgehakt.
• Japans – De nagel die opvalt zal naar beneden gehamerd worden.

Beide culturen worden in het buitenland gezien als culturen die de deugd van bescheidenheid waarderen. In beide landen wordt opvallen niet gewaardeerd, al beginnen deze waarden als gevolg van de individualisering van de maatschappij aan waarde te verliezen. “Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg”, wordt vooral door Amerikanen als een typisch Nederlandse afwijking gezien.

Durf af te wijken

Misschien moeten Nederlanders deze oude waarden maar eens overboord gooien en mensen gaan waarderen om hun anders zijn. Laten we meer waardering en respect voor een ander opbrengen. Wees maar gerust jezelf, anderen zijn er al voldoende. Doe maar lekker gek, dan doe je al gewoon genoeg.

Sociale media

Op sociale media zoals Facebook en Twitter komt de Nederlandse volksaard duidelijk naar boven in de verschillende commentaren. Er wordt al snel geoordeeld en veroordeeld. Hierbij toont de gemiddelde Nederlander zich weinig tolerant. Afwijkend gedrag en andere opvattingen accepteren is zo simpel nog niet.