Had Jezus een vrouw?

Sinds de zeventiger jaren van de vorige eeuw werden de veronderstellingen telkens luider: dat Jezus Christus getrouwd was. De Nag Hammadi geschriften uitgegeven in de 90-er jaren bevatten het evangelie van Maria Magdalena, dat wees op een verbondenheid tussen haar en Jezus. Het succes van Dan Brown's Da Vinci Code heeft de discussies over Jezus' vermeende huwelijk weer opgerakeld. Hier volgt een zoektocht door de beschikbare informatie.

Waarom zijn de geruchten over een mogelijk huwelijk van Jezus eeuwenlang onderdrukt?

Volgens de kerkelijke dogma's was Jezus puur, rein en celibatair. Paulus propageerde een dergelijke houding voor de volgelingen van Jezus in 1 Corinthiers, hoofdstuk: 7 Vers 1: 'Aangaande nu de dingen, waarvan gij mij geschreven hebt: het is een mens goed geen vrouw aan te raken.' Deze houding van Paulus was het hoofdmotief van de Rooms-Katholieke kerk om voor degenen die het evangelie moesten verbreiden het celibaat te adviseren en in latere eeuwen op te leggen. De reden hiervoor was, dat een vrouw de evangelist alleen maar zou afleiden van zijn taak om het evangelie te verbreiden. Men kan de ene niet opleggen wat de ander niet doet. De consequentie hiervan was dat het huwelijk van Jezus eeuwenlang werd geheim gehouden.

Toch blijven er door de eeuwen heen hardnekkige geruchten bestaan: Jezus had een vrouw : Maria Magdalena.
In het boek 'The Holy Blood and the Holy Grail' geschreven door Baigent, Leigh en Lincoln in 1982, werd het feit dat Jezus waarschijnlijk een echtgenote had opnieuw geopperd. Het duurde echter tot in het derde millenium dat er werkelijk aandacht aan de controverse werd besteed: na het grote succes van het boek de Da Vinci Code van Dan Brown die in zijn verhaal terug valt op het boek "The Holy Blood and the Holy Grail. De kern van Dan Brown's boek was een afstammelinge van Jezus. Dat impliceerde dat Jezus een echtgenote moest hebben gehad. Een 'bastaardkind' was in de (orthodoxe) Joodse maatschappij schier een onmogelijkheid.

De argumenten vóór Jezus' huwelijk:

Jezus als plichtsgetrouwe oudste zoon:

Jezus begon zijn predikingen pas na zijn 30ste jaar. Voor die tijd was hij timmerman in Nazareth en omgeving. Hij was opgevoed als een orthodoxe Jood. Eén van de verplichtingen van de orthodox opgeleide Jood was om voor nageslacht te zorgen. Hij moest derhalve trouwen.

De goddelijkheid van Jezus

De Rooms Katholieke kerk heeft er altijd op gehamerd dat Jezus door zijn goddelijkheid puur was en celibatair. De auteurs van van het boek 'The Holy Blood and the Holy Grail' gebruikten juist het argument van zijn goddelijkheid om te bewijzen dat hij juist wel ervaring moest ondergaan met de grondprincipes van sexualiteit en het krijgen van kinderen: 'als hij God is, blootgesteld aan de menselijke ervaring, hij zeker niet onwetend kon en mocht blijven van de twee belangrijkste menselijke grondprincipes: sexualiteit en het vaderschap!'

De prominente aanwezigheid van Maria Magdalena

Maria Magdalena volgt Jezus door het hele land Israel gedurende de drie jaren van zijn predikingen. Dat mag op zich niet zoveel bijzonders lijken, Jezus had meerdere volgelingen drie jaar lang. Het is echter opvallend, dat alle vier de evangelisten Maria Magdalena's naam noemen in nogal wat verschillende situaties:
  • er worden zeven geesten bij haar uitgedreven (alleen Lucas vermeldt dit overigens in Lucas 8:2)
  • ze is prominent aanwezig in het huis van Lazarus (o.a Joh.11,2)
  • ze zalft Jezus' voeten met haar haren vlak voor de tijd dat hij zal gekruisigd worden (Joh.12,3 en Joh. 11,2)
  • Jezus neemt haar in bescherming tegen de kritiek van zijn volgelingen (Lucas10.12)
  • ze is aanwezig bij de kruisiging en blijft bij hem tot hij sterft (alle 4 de evangelisten)
  • ze is aanwezig bij het afhalen van het kruis van Jezus nadat hij is gestorven
  • ze koopt na de Sabbath balsemvloeistof voor Jezus (Marcus 16:1)
  • ze gaat op zondagmorgen naar het graf, dat ze geopend vindt
  • zij is de eerste met wie Jezus spreekt na zijn opstanding (Marcus 16,9, Johannes 20:16)
  • zij is degene die van Jezus de opdracht krijgt om de discipelen te vertellen over zijn opstanding (Johannes 20:18).
De naam 'Maria' wordt 51 keer genoemd in de 4 evangeliën, waarvan er bijna 30 op een zekere Maria Magdalena slaan, de andere keren betreft het Jezus' moeder Maria.

De vondst van de Nag Hammadi rollen en het evangelie van Phillippus

In het evangelie van Phillippus wordt verscheidene keren aangegeven dat sommige van de discipelen klagen omdat Maria Magdalena zo'n prominente plaats in de groep van discipelen en volgelingen inneemt. Zij uiten meermalen hun ongenoegen over het feit dat Jezus aan haar gezelschap de voorkeur geeft boven het gezelschap van zijn discipelen en dat 'hij haar kuste op haar mond.' Jezus zal geen uiting hebben gegeven aan zijn liefde of genegenheid voor Maria Magdalena als hij niet met haar zou zijn getrouwd. Dat zou geheel tegen zijn eigen leer indruisen.

Leonardo Da Vinci's 'Laatste Avondmaal'

In Dan Brown's Da Vinci Code wordt specifiek melding gemaakt van de schildering: 'Het Laatste Avondmaal' van Leonardo Da Vinci. In dat schilderij, dat het laatste avondmaal afbeeldt dat Jezus Christus viert met zijn belangrijkste volgelingen zit Maria Magdalena op de ereplaats aan Jezus' rechter kant. Ze vormen een V wat gezien wordt als uiting van hun spirituele en lichamelijke eenheid.
Leonardo Da Vinci's belangrijkheid wordt hierin gezien dat hij waarschijnlijk een 'Grootmeester van Jeruzalem was, een mogelijke geheime tak van de in 1312 ontbonden Tempeliers Orde en dat hij was ingewijd in de kerkelijke geheimen. Het schijnt dat hij Jezus en Maria Magdalena als man en vrouw beschouwde. Leonardo Da Vinci was een controversiële man, van hem zijn schetsen gevonden van 'vliegmodellen' e.d.

Waarom waarde hechten aan een apocrief boek als het evangelie van Maria Magdalena?

Het verschil tussen de gnostische evangeliën en de apocriefe evangeliën is dat de kerkvorsten van de R.K.kerk de gnostische
evangeliën een plaats hebben gegeven in de bijbel. De boeken die er buiten vallen noemt men apocrief. Dat betekent niet dat de apocriefe boeken minder geloofwaardig zijn, ze werden door de kerkvorsten alleen niet goed genoeg geacht voor het Nieuwe Testament, om verschillende redenen. (Te beknopt, te gewaagd, te ongeloofwaardig, niet voldoend aan de kerkelijke dogma's etc.) In de tijd waarin we nu leven kan men er heel andere voorwaarden aan stellen of een gevonden boek geloofd mag worden of niet.

Conclusie

De bewijzen in de Bijbel en daar buiten zijn nogal overweldigend: Maria Magdalena toont zich niet alleen een volgeling van Jezus, maar ze neemt duidelijk verzorgende taken wat hem betreft op zich. Daarbij toont Jezus openlijk zijn genegenheid voor haar en geeft hij haar een belangrijke plaats in zijn leven - getuige bijvoorbeeld het feit dat hij na zijn opstanding het eerst met haar spreekt en niet met zijn discipelen. De conclusie lijkt dan ook gerechtvaardigd dat Maria Magdalena inderdaad Jezus' vrouw was.

Lees verder

© 2011 - 2024 Hermesse, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Het leven van Maria MagdalenaMaria Magdalena nam een bijzondere plaats in in het leven van Jezus Christus. Als zijn meest geliefde leerling, staat Ma…
Jezus Christus (christendom)Jezus Christus is binnen het christendom de enig geboren zoon van God en voor christenen de beloofde Messias, die door d…
Het ChristendomHet ChristendomHet Christendom is de grootste religie ter wereld. Het is gebaseerd op het heilige boek van de Christenen: De Bijbel. Wa…
Christenen - Wie is Jezus?Christenen - Wie is Jezus?Iedereen kent het kerstverhaal wel. De geboorte van onze verlosser Jezus Christus en de viering daarvan. Toch zit er nog…

De duivel in de kerkDe duivel in de kerkIn 1917 werden er door Maria drie profetiën geopenbaard aan drie kinderen uit Fatima(Portugal). De derde profetie bleef…
Bronnen en referenties
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Evangelie_van_Maria_Magdalena
  • http://www.statenvertaling.net/apocriefen.html
  • http://www.statenvertaling.net/zoek.php
Reacties

Jm, 18-05-2015
Er wordt ook vergeten dat de referenties die er worden gemaakt in dit artikel niet Maria van Magdela betreft maar Maria van Bethanie de zus van Lazerus! De grootste "bewijzen" betreft Maria van Bethanië. De argumentatie is daardoor zwak moet ik zeggen! Reactie infoteur, 17-06-2015
Graag wil ik kennis nemen van uw referenties, ik wil ze graag onderzoeken!
Hoogachtend
Hermesse James

Wim Warbout, 21-09-2013
Dat het graf van Jezus is gevonden met zijn vrouw Maria en Jezus zijn broer plus Jezus en Maris's zoon Judas, bewijst eigenlijk voldoende over het huwelijk van hen.
En het doet verder niets af van het evangelie en de gnostiek. Reactie infoteur, 17-10-2013
Ik weet niet of het juiste graf is gevonden en dergelijke, want dat heeft weer enorme implicaties t.o.v. wat er in de Bijbel is geschreven, maar ik ben het met u eens dat een getrouwde Jezus de normaalste gang van zaken moet zijn geweest, zeker met betrekking tot de Joodse leer. Ik ben ook met u eens dat het verder allemaal niets behoeft uit te maken met betrekking tot de Leer, maar ik vrees wel dat we daarmee tot de minderheid behoren.
Hartelijk dank voor uw reactive en mijn excuses dat ik zo laat reageer, maar ik kon langere tijd niet op het internet komen wegens persoonlijke omstandigheden.

Hermesse James

Verus (infoteur), 17-08-2011 #5
* We kennen elkaar inderdaad niet persoonlijk. Maar dat wil nog niet zeggen dat uit een artikel niet is in te schatten waar de inspiratie vandaan komt. Dat "bepaal" ik niet, maar dat "stel" ik. "Aan de vruchten herkent men de boom." Bovendien blijkt uit je reacties dat De Da Vinci Code een aanleiding voor je is geweest om dit artikel te schrijven. Er is dus niets raars aan mijn reacties waar je verontwaardigd over zou moeten zijn.

* In je laatste reactie ontwijk je mijn opmerking over de kus-passage uit het Evangelie van Filippus en mijn opmerking over de gnostische evangeliën. Ik ga er dus van uit dat je daarmee instemt.

* Maria Magdalena wordt inderdaad heel vaak genoemd. Zo vaak zelfs dat je je afvraagt waarom er geen enkele keer wordt vermeld dat ze Jezus vrouw is, zelfs niet op plekken waar dat zo ontzettend voor de hand zou liggen. Nee, ze wordt altijd "Magdalena" genoemd ("afkomstig uit Magdala"). Uiteraard bewijst dit niets. Maar hetzelfde geldt voor de omgekeerde stelling dat ze de vrouw van Jezus was. Dat blijft dus pure speculatie.

* We zijn het zo te zien met elkaar eens over het feit dat het celibaat niet gebruikelijk is in het orthodoxe jodendom. Maar het feit blijft dat ongetrouwd-zijn geen onmogelijkheid was. Er waren in die tijd wel degelijk mensen die vanwege hun missie ongetrouwd waren. Ik denk dat je gelijk hebt dat Jezus nooit gezegd heeft dat zijn volgelingen ongetrouwd moesten blijven. Maar omgekeerd heeft hij denk ik ook nooit gezegd dat ze moesten trouwen. Men was daar dus blijkbaar (in ieder geval wat Jezus betreft) vrij in. Ook dit bewijst natuurlijk niets (beide kanten op) en blijft pure speculatie.

* Wat betreft het schilderij "Het Laatste Avondmaal" van Leonardo da Vinci kan ik met zekerheid stellen dat je opmerking "het heeft altijd de afbeelding van Maria Magdalena vertoond, naast Jezus zittend", onjuist is. Niet alleen wordt door echte kunsthistorici (niet de fictieve personen in De Da Vinci Code) algemeen erkend dat het schilderij Jezus vertoont met zijn twaalf discipelen. Maar ook is er een manuscript van Leonardo zelf waaruit de identiteit van de afgebeelde personen blijkt. De persoon naast Jezus was volgens Leonardo zelf in ieder geval gewoon Johannes. Zie in eerste instantie bijvoorbeeld het Wikipedia artikel over het schilderij.

* Leonardo Da Vinci was inderdaad een zeer uitzonderlijk man, met eigen ideeën en invloeden. Maar zijn eventuele betrokkenheid bij wat voor geheime orde dan ook, en de geheime kennis die hij eventueel zou kunnen hebben gehad, blijven pure speculaties.

Samenvattend zie je dus dat al je zogenaamde argumenten pure speculaties zijn. In je artikel en reacties blijf je de woorden "bewijzen" en "overweldigend" gebruiken. Maar die zijn volgens mij niet van toepassing als het om pure speculaties gaat.

Het gaat me er niet om wie er gelijk krijgt. Het gaat me erom dat feit en fictie duidelijk van elkaar worden gescheiden in het trekken van conclusies. Reactie infoteur, 17-08-2011
Over de Da Vinci Code: ik was de eerste in mijn literaire kring die bijzonder veel kritiek op het boek had. Ik zie niet in hoe ik derhalve inspiratie uit dat boek zou moeten hebben geput. Ik noem alleen het feit dat de discussie over Jezus' vrouw specifiek door dat boek weer oplaaide. Als het grote publiek er op die manier van afweet dan kan ik dat niet vermijden.
Ten aanzien van de rest van de discussie vrees ik dat het door onze beider standpunten alleen maar gaat ontaarden op welles en nietes.
Ik heb overigens het artikel veranderd, enkele dagen geleden n.a.v. je opmerking over Filippus.

Verus (infoteur), 08-08-2011 #4
Dank voor je reactie. Als je mijn opmerking nauwkeurig leest zie je dat ik niet beweer dat je jouw bevindingen op Dan Brown's boek baseert. Wat ik stel is dat de *inspiratie* voor jouw artikel uit De Da Vinci Code komt: je hebt dat boek gelezen en hebt vervolgens met de bril van Dan Brown in de Bijbel gezocht naar aanwijzingen. De Bijbelse aanwijzingen die je noemt maken echter op geen enkele manier aannemelijk dat Jezus getrouwd was met Maria Magdalena.

Begrijp me niet verkeerd: ik ben bij voorbaat niet tegen de idee dat Jezus een vrouw zou hebben gehad. Het zou misschien wel het beste voorbeeld van een goed huwelijk kunnen zijn geweest die de mensheid ooit gezien heeft. Waar het me om gaat, zijn harde feiten. En die zijn er in de verste verte niet.

Ook het argument dat Jezus als plichtsgetrouwe oudste zoon wel getrouwd moest zijn gaat niet op: het celibaat was weliswaar niet gebruikelijk maar zeker geen uitzondering. De Essenen bijvoorbeeld leefden celibatair en ascetisch. Ook in de Bijbel zelf zijn er andere voorbeelden van Joden (zoals Johannes en Paulus) die niet getrouwd waren. Het waren allemaal mensen die hun leven gaven aan hun missie, niet aan een vrouw. En voor zover bekend keek men daar niet raar van op in die tijd.

Dan noem je de Nag Hammadi geschriften en wijst op de "kus"-passage uit het Evangelie van Filippus. Zoals ik aangeef in mijn artikel "De Da Vinci Code ontmaskerd" zijn daar echter onoverkomelijke problemen mee. En hetzelfde geldt voor het schilderij "Het Laatste Avondmaal" van Leonardo da Vinci en zijn zogenaamde betrokkenheid bij de Priorij van Sion, waarvan in de jaren 1990 al bekend werd dat het hele verhaal verzonnen was door ene Pierre Plantard.

Tot slot maak je nog een onjuiste opmerking over welke evangeliën een plaats in de Bijbel hebben gekregen. Dat zijn juist *niet* de gnostische evangeliën! Ik vraag me af of je wel weet wat de gnostiek inhoudt. Er zijn hele goede redenen waarom deze aprocriefe geschriften niet in de Bijbel zijn opgenomen. En die hebben niets te maken met de eventuele vrouw van Jezus.

Het gaat slechts om authenticiteit. Hoewel De Da Vinci Code iets anders beweert (op basis van Holy Blood, Holy Grail, dat op zijn beurt gebaseerd is op de verzinsels van de genoemde Pierre Plantard), erkennen historici vrijwel unaniem dat de Bijbelse evangeliën Matteus, Marcus, Lukas, en Johannes met afstand de oudste en meest oorspronkelijke evangeliën zijn. De gnostische evangeliën zijn pas in de tweede en derde eeuw (of nog later) geschreven, door mensen die (logischerwijs) Jezus nooit persoonlijk gekend hebben, noch zijn eerste volgelingen. Deze werken zijn dus zeer onbetrouwbaar. En inderdaad: ze zijn duidelijk gnostisch van aard.

Nogmaals, ik sta open voor alles, maar je moet wel met harde argumenten komen, en die ontbreken ten ene male, ook in jouw artikel. Ik bestrijd dus je stelling dat de bewijzen in de Bijbel en daar buiten nogal overweldigend zijn. En de conclusie dat Maria Magdalena Jezus' vrouw was lijkt me duidelijk niet gerechtvaardigd. Reactie infoteur, 13-08-2011
Beste Em,
het moet me van het hart dat ik het bijzonder merkwaardig vind dat jij bepaalt waar mijn inspiratie vandaan komt voor het artikel 'Had Jezus een vrouw'. Ik geloof niet dat wij elkaar persoonlijk kennen.
Ik geef aan dat sinds de hype van de Da Vinci Code de vraag over Jezus' huwelijk vele malen moet zijn gesteld en daar haak ik op in.
Je zegt dat de evangelien van Mattheus, Marcus, Lucas en Johannes met afstand de meest oorspronkelijke evangelien zijn, maar tegelijkertijd vind je het feit dat de naam van Maria Magdalena (ongeveer 30x) vaak in deze testamenten voorkomt niet overweldigend. (Slechts de naam van Jezus' moeder Maria wordt even zo vaak genoemd.)

Het celibaat wordt bij de orthodoxe Joden niet geentameerd: in Israel is men er op gebeten dat er nageslacht komt.
De Essenen, die jij als uitzondering noemt vallen niet specifiek onder de noemer 'orthodox'. Noch doet Paulus dat: hij kwam pas in de picture na Jezus' kruisiging. Het ongetrouwd zijn was zijn eigen idee. Ik geloof niet dat Jezus ooit ergens heeft gezegd dat zijn volgelingen ongetrouwd moesten blijven.
Ten aanzien van Johannes: ik denk niet dat er bij een enkele discipel en later apostel in de Bijbel staat dat ze getrouwd waren. Of dat een bewijs was dat ze derhalve ongehuwd waren mag men betwijfelen.

Ik weet niet wat je bedoelt met problemen omtrent Leonardo Da Vinci's 'Laatste avondmaal'.
Hij maakte het schilderij omstreeks het begin van de 16e eeuw en het heeft altijd de afbeelding van Maria Magdalena vertoond, naast Jezus zittend.
Leonardo Da Vinci was een uitzonderlijke man met eigen ideeen en invloeden. Het idee dat hij onderdeel was van een geheime tak van Tempeliers die later Vrijmetselaars zouden zijn is heel plausibel. De Orde der Tempeliers gebruikte de naam Grootmeester. Dat is geen verzinsel.
Dan Brown's 'Sion' veronderstelling mag dan fictief zijn, je kunt niet uitsluiten dat Leonardo Da Vinci waarschijnlijk wel een hoge positie bekleedde in een Orde van Vrijmetselaars als geheime tak van de verdoemde Orde der Tempeliers, waardoor hij toegang had tot heel specifieke Bijbelse 'geheimen.'
Voor de rest is iedereen uiteraard vrij mijn artikel te interpreteren zoals hij of zij wil. Als jij de bewijzen niet overweldigend vindt, dan vind ik dat best. Het artikel is niet geschreven om mensen van mijn gelijk te overtuigen.

Verus (infoteur), 06-08-2011 #3
De gedachte dat Jezus een vrouw had is inderdaad overweldigend. Het bewijsmateriaal daarvoor (zowel Bijbels als buiten-Bijbels) is dat echter allerminst. De inspiratie voor dit artikel lijkt voornamelijk afkomstig uit De Da Vinci Code van Dan Brown. Dat boek is echter al door vele geleerden ontmaskerd als pure fictie. Zie mijn artikel "De Da Vinci Code ontmaskerd" op deze website. Reactie infoteur, 07-08-2011
Geachte Em,
In mijn artikel beschrijf ik hoe vaak Maria Magdalena in de bijbel wordt genoemd, inderdaad overweldigend veel voor alleen maar een zondige vrouw, behalve wanneer ze in veel dichtere relatie tot Jezus stond dan in het algemeen door de R.K.kerk wordt erkend. Deze kerk kan nooit tot erkenning van een echtelijke relatie i.v.m Jezus overgaan omdat zij altijd heeft gepretendeerd dat Jezus kuis en zuiver was. De Da Vinci Code kwam in het jaar 2000 uit en ik vond Dan Brown's idee van een vrouw voor Jezus bijzonder plausibel. Maar om nu te zeggen dat ik mijn bevindingen op Dan Brown's boek heb gebaseerd is bijzonder kort door de bocht: ik baseer mijn argumenten primair op de bijbel. Tja wie horen wil die hore.
Ten aanzien van Dan Brown: ik heb zelfs een artikel over de Rosslyn kapel geschreven waarin ik Dan Brown's belangrijkste verhaal lijn, die van de rooslijn, bekritiseer. (Rosslyn kapel: de vergissing van Dan Brown).

Hermesse (125 artikelen)
Laatste update: 13-08-2011
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.