Tehilliem: Psalm 24 - een Joodse uitleg

Als de vervulling van iemands gebed zou resulteren in de heiliging van G'ds naam, behoort hij te bidden dat G'd handelt ter wille van de heiligheid van Zijn Naam. Men moet hierbij de verdienste van zijn voorouders betrekken, want we weten dat “de rechtvaardigen groter in de dood zijn dan tijdens het leven.” Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 24
• Hebreeuwse tekst Psalm 24 - תהילים כד
• Luister naar Psalm 24
• Toelichting op Psalm 24 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 24
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 24

De Eeuwige behoort de aarde en wat er zich bevindt, de wereld en wat er woont. Want Hij heeft haar aan zeeën op haar grondvesten gezet en aan stromen haar bevestigd. Wie mag de berg van de Eeuwige bestijgen, wie mag staan op Zijn heilige plaats? Hij wiens handen smetteloos zijn en wiens geweten zuiver. Die geen meineed aflegt, en niet vals zweert. Hij ontvangt zegen van de Eeuwige, rechtvaardige bejegening van de hem helpende G'd. Dat is de generatie die Hem zoekt, zij die steeds naar Uw tegenwoordigheid verlangen, Ja'akov! Poorten, hef op Uw kroonlijsten, gaat open deuren voor de toekomst, dat de glorierijke Koning kan binnengaan! Wie is dat toch, de glorierijke Koning? De Eeuwige, machtig, en sterk, de Eeuwige sterk in de strijd! Poorten, hef op uw kroonlijsten, zet open de deuren voor de toekomst, dat de glorierijke Koning kan binnengaan! Wie is dat toch, de glorierijke Koning? De Eeuwige-Tsewaot, dat is de glorierijke Koning, altijd!

Hebreeuwse tekst Psalm 24 - תהילים כד

א לְדָוִד מִזְמוֹרלַיהוָה הָאָרֶץ וּמְלוֹאָהּ תֵּבֵל וְיֹשְׁבֵי בָהּ. ב כִּי-הוּא עַל-יַמִּים יְסָדָהּ וְעַל-נְהָרוֹת יְכוֹנְנֶהָ. ג מִי-יַעֲלֶה בְהַר-יְהוָה וּמִי-יָקוּם בִּמְקוֹם קָדְשׁוֹ. ד נְקִי כַפַּיִם וּבַר-לֵבָבאֲשֶׁר לֹא-נָשָׂא לַשָּׁוְא נַפְשִׁי וְלֹא נִשְׁבַּע לְמִרְמָה. ה יִשָּׂא בְרָכָה מֵאֵת יְהוָה וּצְדָקָה מֵאֱלֹהֵי יִשְׁעוֹ. ו זֶה דּוֹר דֹּרְשָׁו מְבַקְשֵׁי פָנֶיךָ יַעֲקֹב סֶלָה. ז שְׂאוּ שְׁעָרִים רָאשֵׁיכֶם וְהִנָּשְׂאוּ פִּתְחֵי עוֹלָםוְיָבוֹא מֶלֶךְ הַכָּבוֹד. ח מִי זֶה מֶלֶךְ הַכָּבוֹדיְהוָה עִזּוּז וְגִבּוֹר יְהוָה גִּבּוֹר מִלְחָמָה. ט שְׂאוּ שְׁעָרִים רָאשֵׁיכֶם וּשְׂאוּ פִּתְחֵי עוֹלָםוְיָבֹא מֶלֶךְ הַכָּבוֹד. י מִי הוּא זֶה מֶלֶךְ הַכָּבוֹדיְהוָה צְבָאוֹת הוּא מֶלֶךְ הַכָּבוֹד סֶלָה.

Luister naar Psalm 24

Luister naar Psalm 24 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 24 van Rabbi Yitzchok Rubin

fundamenten
Koning David begint deze Psalm met de fundamenten. Hij getuigt dat de hele wereld van HaShem is en dat alles hier aanwezig is voor het doel van HaShem en alle mensen die u om u heen ziet zijn er ook omdat Hashem het wilde. De rivieren en de zee lijken zonder leven. Niemand kan zien wat er onder de oppervlakte gebeurt. Toch weten we dat onder de golven een hele wereld actief is. Als we dit begrijpen, waarom kunnen we dan niet beseffen dat onder de oppervlakte van elk probleem en elke persoon een enorme wereld is van conflicterende emoties die rond zwemmen?

heilige plekken op een berg
Koning David vraagt zich af: “Wie mag de berg van de Eeuwige bestijgen, wie mag staan op Zijn heilige plaats?” Let op dat de heilige plekken altijd op een berg liggen. Bergen zijn moeilijk te beklimmen. Er zijn geen snelle paden. Elke stap moet zorgvuldig genomen worden. Maar als men eenmaal aan de top is en men naar beneden kijkt ziet men dat de top bereikt kan worden door verschillende paden en iedere klimmer kreeg individuele hulp van HaShem om zijn weg te vinden.

schone handen en een puur hart
De barometer van heiligheid is integriteit. Iemands handen moeten schoon zijn en zijn hart moet puur zijn. Vuile handen zijn handen die kleven van het bloed van degenen die gekwetst zijn door woordenstrijd. De handen zijn pijnlijk door scherpe, gedachteloze woorden gericht tegen iemands ziel. Het pure hart hebben degenen die de noden van anderen voelen en zich zorgen maken wat kan gebeuren door de woordenstrijd.

het grootste verraad is zelfbedrog
Om grote hoogten te kunnen bereiken, moet een persoon zich niet verraden voelen door de goddelijke vonk in hem. Het grootste verraad is zelfbedrog. Wanneer u in een ruzie terecht komt, geeft u honderden verklaringen voor het waarom. Maar u durft niet aan de echte reden te denken omdat u dan moet toegeven dat het om iets anders ging dan wat feitelijk gebeurde. Het is comfortabeler uzelf te bedriegen dan uw eigen zwakheden onder ogen te zien. Onze bron stamt van de hoogste Bron van spiritualiteit af, toch verliezen we de kijk op wat onze ware motieven zijn, we dragen de ziel zonder juist doel. Maar alleen degenen die niet vals zweren zullen de zegen van HaShem ontvangen. Dit is de snelste weg naar HaShem. Waarom de zaken gecompliceerder maken dan ze zijn? Waarom niet de Halacha (Joodse wet) naleven? Het gaat om schone handen en een puur hart.
David bevrijdt ons: vrij van de marteling van misplaatste boosheid. Hij vertelt ons dat we de berg kunnen beklimmen als we kalm blijven en ons verre houden van die factoren die onze gedachten en daden besmeuren. Voor elke Jood is er een poort naar de eeuwigheid, niet alleen voor u maar ook voor anderen. HaShem staat bij de ingang. Waar is G'd? Daar waar u hem binnenlaat.

Commentaar van Rashi op Psalm 24

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Van David, een lied. Het land en de volheid daarvan zijn van de Heer; de wereld en degenen die daarin wonen.

Het land ...zijn van de Heer: Het Land Israël.

de wereld: de andere landen.

Vers 2
Want Hij stichtte het op zeeën en vestigde het op rivieren.

stichtte het op zeeën: Zeven zeeën omringden Eretz Yisroel en vier rivieren: de Jordaan, Yarmuk, Karmion en Pigah.

Vers 3
Wie zal opstijgen op de berg van de Heer en wie zal in Zijn heilige plaats staan?

Wie zal opstijgen op de berg van de Heer: Hoewel alle inwoners van de wereld van Hem zijn, verdient niet iedereen het om dichtbij Hem te komen, behalve deze: hij die schone handen heeft, enz.

Vers 4
Hij die schone handen en een zuiver hart heeft, die Mijn naam niet ijdel heeft gebruikt en niet bedrieglijk heeft gezworen.

die Mijn naam niet ijdel heeft gebruikt: Wie niet tevergeefs heeft gezworen met Mijn naam en Mijn ziel. We vinden een uitdrukking van een eed die wordt gebruikt met de ziel (נפש), zoals wordt gezegd (in Amos 6:8): "De Here G'd zwoer bij Zichzelf (בנפשו)."

Vers 6
Dit is de generatie van degenen die Hem zoeken, die voor altijd Uw aanwezigheid zoeken - Jacob.

Dit: [generatie,] wiens daden zo zijn - dit is de generatie van degenen die hem zoeken.

Vers 7
poorten, hef uw hoofden op en word opgeheven, [u] eeuwige poorten, zodat de Koning van Glorie mag binnenkomen.

[U][U] poorten, hef uw hoofden: In de dagen van zijn zoon Salomo, toen hij kwam om de Ark in het Heilige der Heiligen te brengen en de poorten aan elkaar vastklampen, reciteerde hij [Solomon] vierentwintig loften, maar hij werd niet beantwoord voordat hij het zei (II Kronieken 6:42): “Keer het aangezicht van Uw gezalfde niet terug; denk aan de vriendelijke daden van David, Uw dienaar.”

Vers 9
poorten, hef uw hoofden op en hef [u] eeuwige poorten op, zodat de Koning van Glorie kan binnengaan.

[U]eeuwige poorten: Portalen waarvan de heiligheid eeuwig is.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.