De gelijkenis van de Verloren zoon: Lucas 15: 23

En haalt het gemeste kalf en slacht het en laten wij een feestmaal hebben (Lucas 15: 23). De jongste zoon is terug. De vader geeft opdracht om het gemeste kalf te slachten en feest te vieren. De gelijkenis van de verloren zoon bevat een schat aan levenslessen. Enerzijds het besef dat we mensen moeten loslaten die zelf hun keus maken om hun eigen leven te leiden. Dat moeten we respecteren, maar wanneer dat kan is er geen niets aan de hand. Anderzijds kunnen we de les eruit trekken dat het lang niet zo vrijblijvend is als het lijkt. De vader moest eerst machteloos toezien dat zijn zoon de erfenis opeiste en een puinhoop van zijn leven maakt, maar tenslotte zien we dat hij sterk, rechtvaardig en liefdevol zijn dood gewaande zoon een nieuwe kans geeft. Daarbij schakelt hij op een zorgzame regisseur alles in wat nodig is.

Gemeste kalf

Het was gewoon dat er voor een bijzondere gelegenheid een kalf vet gemest was om tot een maaltijd te maken. Het feit dat Jezus dit soort ´details´ noemt is bijzonder. Hoewel we in een gelijkenis niet al te diep moeten gaan als het om contextuele of historische informatie gaat, zijn het wel gegevens die Jezus belangrijk vindt. Er zijn gegevens die Jezus niet noemt en waar we vervolgens over kunnen speculeren. De opdracht van de vader ´en haal het gemeste kalf´ is een opdracht die volgt op de vorige opdracht uit vers 22. Als we van de blijdschap van de vader uitgaan dat zijn zoon terug is dan moet dat een opdracht zijn geweest die niet fluisterend is gedaan.

Slachting

Vanuit de ogen van Jezus zelf gezien is het nogmaals een aankondiging op Zijn lijden. Het is een ambivalente speculatie maar als Jezus in deze uitspraak een dubbele lading heeft voor zijn toehoorders dan is die niet mals. De farizeeën en schriftgeleerden waren immers plannen aan het beramen om Jezus te doden. Dit zou tijdens het Pascha plaatsvinden. Als Jezus met bovenstaande tekst aan zijn toehoorders duidelijk wil maken dat Hij het lam is dat ´geslacht´ zal worden dan wil Jezus ook zeggen dat zijn toehoorders de jongste zoon voorstellen. De mensen die deze gelijkenis horen leren zo te begrijpen dat God de Vader Zijn Zoon Jezus als zoenoffer heeft gegeven voor de wereld.

Vader en zoon

´Laten wij feestmaal hebben´ De vader heeft zijn zoon terug. Hij nodigt iedereen uit om deel te nemen aan het feest. Het feest waarin de terugkeer van de jongste zoon wordt gevierd. De vader die dacht dat zijn jongste zoon dood was heeft hem levend terug. Van wanhoop naar hoop doet leven. Het gaat om iedereen, niet een uitgezonderd.

Feestmaal ter ere van God

Een feestmaal zoals in de tekst genoemd wordt is niet zoals wij dat in onze tijd gewoon zijn. Feest vieren omdat men dat gewoon leuk vindt is een verkeerde reden. De diepste intentie van een feestmaal is dankbaarheid. Een feestmaal zoals hier bedoeld wordt gaat om het eren van God. In de Bijbel staan verschillende voorbeelden waarin het feestmaal in dienst staat van het loven en prijzen van de Schepper van hemel en aarde.

Ester

Ook wordt het feestmaal in de Bijbel vaak genoemd bij koningen of rijke mensen. Koningen bijvoorbeeld lieten vaak een feestmaal aanrichting bij een goede afloop van een oorlog of een crisisperiode. In het Bijbelboek Ester bijvoorbeeld wordt verschillende keren over een feestmaal geschreven. In deze geschiedenis staat ook net als in de gelijkenis van de Verloren zoon de ´redding´ van mensen centraal.

Gelijkenis in Lucas 14

De evangelist Lucas beschrijft in hoofdstuk veertien de uitleg die Jezus doet van een feestmaal. God de Vader nodigt mensen uit voor Zijn feestmaaltijd. In Lucas staat elders dat velen zich verontschuldigen om te komen. Vervolgens zegt de gastheer tegen zijn dienstknechten ´ dwingt hen om te komen opdat mijn huis vol worde´. Hiermee wil Jezus duidelijk maken dat er haast mee geboden is dat mensen van het evangelie horen..