Vier strategieën voor Christelijk beleid in de kerk

Wat betekent de context voor de strategie van een missionaire gemeente vandaag? De kerk kan verschillende houdingen aannemen in de samenleving. Er zijn vier strategieën voor missionair beleid mogelijk die elk afzonderlijk plus en minpunten kennen. De kerk heeft in de meeste gevallen wel een beleid maar de vraag is of dat ook in de praktijk wordt gebracht op het gebied van missionair actief zijn.

Christelijk Offensief vanuit de kerk

De samenleving opnieuw veroveren voor het evangelie in naam van de traditionele godsdienst en streven naar een dominerende plaats voor de kerk. Meestal kenmerkt een offensieve kerk zich met de ideeën van de negentiende-eeuwse ideaal van de ‘vaderlandse kerk’. In deze visie spreekt het aan dat het evangelie allen aangaat. Het is belangrijk om hierbij het gevaar in het oog te houden van ‘militant apostolaat’. Het overschreeuwen van de zekerheden in crisis. Er moet onderscheid gemaakt worden tussen ‘terugwinnen van het verloren terrein en het terugwinnen van mensen voor Christus’. De geschiedenis leert dat de kerk heel snel kan verwereldlijken. De kerk moet geen water bij de wijn doen. We zien dat in de geschiedenis terug dat kerken meegaan met de tijd en allerlei activiteiten ontplooien om te overleven. Het offensief gebeurt vaak vanuit een kramp of radeloosheid. Hierdoor maakt de kerk alleen maar meer brokken. Mensen voelen zich niet aangetrokken tot zo'n kerk. Misschien is 'offensief' niet het juiste woord. Maar het gaat erom dat het belangrijk is om te behouden wat men heeft en opnieuw naar de eigen identiteit gaan kijken.

Christelijk Defensief geloof

Kiezen voor het isolement van de eigen groep en beschermen van het traditionele geloofsgoed tegen invloeden van omringende cultuur. Deze houding wordt gekenmerkt door distantie en afwijzing. De eigen levensstijl en gewoonten worden met hand en tand verdedigd. Deze houding lijkt gevoed te worden door angst en vrees dat het vervallen van de samenleving niet meer te keren is. Deze houding komt het meest voor in evangelische kringen en in conservatieve gereformeerde gezindte. Er wordt ernst gemaakt met de gevolgen van de secularisatie. Het gevaar van deze houding is echter dat het missionaire karakter verdwijnt. Hier zien we dus het tegenovergestelde van een offensieve houding. Het defensieve werkt net zoals het offensieve. Men schiet in een kramp en staat niet open voor wat er daadwerkelijk nodig is om kerk volgens Christus te zijn.

Aanpassing van de cultuur

Het volledig accepteren van de omringende cultuur en het geloof. De prediking en het gemeentezijn aanpassen aan de behoeften van postmoderne mensen. Hierbij is te zien dat de kerk het postmoderne pluralisme kritiekloos accepteert. Dit komt bijvoorbeeld voor in de aanpassingen van het weglaten van allerlei ‘struikelblokken’, zoals; wonderen, verzoening en opstanding. De bijbelverhalen worden bestempeld als ‘waar maar niet echt gebeurd’ en worden aangepast aan het huidig levensgevoel. Het gevaar van deze houding is dat de secularisatie de kerk binnen komt zonder dat men het in de gaten heeft. De kerkmensen zijn en worden zich er niet van bewust dat hun geloofsleven in hoge mate geseculariseerd is. Het speciale karakter en het doel van het evangelie dreigt verloren te gaan. Hier waarschuwde Jezus fel voor. Wie moet de wereld nog 'zouten' als de kerk geen 'zout' meer is. Aanpassing is jezelf uitschakelen en je identiteit verkwanselen.

Aanpassing van de kerk

De kerk heeft dat in de geschiedenis al vaak genoeg gedaan. Wanneer het voor de wind gaat en de collectezakken goed gevuld zijn dan kraait er geen haan naar hoe het ervoor staat. Maar zodra het financieel minder wordt dan is de naastenliefde ver te zoeken. Aanpassing is dus niet alleen een valkuil als de kerk zich qua identiteit gaat aanpassen. maar het is ook een valkuil als er in moeilijke tijden aanpassingen doorgevoerd moeten worden.

Onderhandelen

Genoemd tot middenweg. Een poging om in het spanningsveld van traditie en modern levensgevoel recht te doen aan het overgeleverde geloofsgoed en tegelijkertijd zoeken naar wegen om in te haken op de situatie van vandaag. De kerk neemt de taak serieus dat ze wel in de wereld staat maar niet van deze wereld is. Dat wil zeggen dat de kerk uit moet stralen dat ze een hoger doel dient. Jezus nam heel duidelijk positie in; Volg Mij! Hij oordeelde verder niet. Hij liet de keus aan de mensen zelf over. Echter nadat Hij had uitgelegd hoe de zaken ervoor stonden. Jezus onderhandelde niet als het ware dat Hij water bij de wijn deed of het onderste uit de kan wilde. Jezus wilde niets liever dan dat Zijn woorden en wonderen ons vrij maakten van gebondenheid aan zaken die er niet toe doen. Jezus woorden moeten ons aansporen om met onszelf te gaan onderhandelen. Welke keus maken wij om Hem te volgen.