De betekenis van Jezus (Isa) in de Koran en Islam

Niet alleen in de christelijke Bijbel wordt over Jezus geschreven. Ook in de Koran, het heilige boek voor moslims, staan verhalen over Jezus. Jezus wordt in de Koran Isa genoemd. Net als in de Bijbel is er ook in de Koran sprake van een maagdelijke geboorte. Jezus doet wonderen en is een bijzondere profeet binnen de Islam. De Koran wijst heel nadrukkelijk de dood aan het kruis van Jezus af. Wel wordt in de Koran vermeld dat Jezus ten hemel is opgenomen, net als Mohammed, de laatste en grote profeet binnen de Islam.

De Koran, het heilige boek van moslims

Voor moslims is de Koran het heilige boek bij uitstek. Het is het laatste boek dan Allah heeft gezonden. Mohammed (v.z.m.h) is de profeet die de woorden van de Koran ontvangen heeft via de engel Gabriël (Djibriel). Moslims geloven dat elk woord van de Koran afkomstig is van Allah zelf. De Koran werd geopenbaard in de Arabische taal. Over een periode van 23 jaar zijn de 114 soera's (hoofdstukken) en 6236 verzen tot Mohammed gekomen. Voor moslims is de Koran volledig en volmaakt. Dat betekent dat er in de Koran niets is weggelaten dat van wezenlijk belang zou zijn (Soera 6:38). Moslims leren de Koran in het Arabisch lezen. Velen leren gedeeltes of zelfs de hele Koran uit het hoofd. Binnen de Islam wordt van moslims verwacht dat zij de betekenis van de Koran proberen te begrijpen en naar zijn leer leven.

Jezus in de Koran

Mohammed heeft als laatste en ultieme profeet een bijzondere plaats in de Koran. Als we hem buiten beschouwing laten, dan zijn het Jezus, Mozes en Abraham, waarover veel geschreven wordt in de Koran. Zij hebben als het ware de heilsboodschap van Allah geopenbaard voordat Mohammed de definitieve openbaring van Allah ontving. De beschrijving van de persoon van Jezus in de Koran kan voor moslims verwarrend overkomen. Jezus is namelijk niet zomaar een gezant van God. Hij wordt in de Koran ook vol mysterie beschreven. Zijn maagdelijke geboorte, de wonderen die hij verricht en zijn ten hemelopneming zijn daar voorbeelden van. Jezus wordt in de Koran Isa genoemd. Hij is de Messias, Masih. Vaak wordt hij niet bij zijn naam Isa genoemd, maar als zoon van Maria. Afhankelijk van de Koranvertaling heet Maria: Marjam, Mirjam of Meryem. De benaming 'zoon van Maria' legt de nadruk op het menselijke van Jezus om daarmee zijn christelijke naam als 'zoon van God' uit te sluiten.

Jezus is niet Goddelijk

Een belangrijk verschil tussen christenen en moslim is de positie van Jezus. Voor christenen is Jezus de zoon van God. Hij is zelf ook God. Jezus is een van de personen van de drie-eenheid, samen met God de Vader en de Heilige Geest. Volgens de Koran is dat allemaal niet waar. Jezus is geen godheid naast God (Soera 5: 116). Ook is Jezus, de Messias (Masih), niet de zoon van God (Soera 4:171; 9:30; 19:35).

Geen drie-eenheid in de Koran

Jezus is volgens de Koran absoluut niet een god en hij heeft ook geen goddelijke eigenschappen. Allah is één, dat is de belijdenis van de Islam. Als Jezus geen god is volgt daar logischerwijs uit dat Jezus dan ook niet de derde persoon van de goddelijke drie-eenheid is (Soera 5:73; 116; 4:171). Volgens de Koran is Allah één en er bestaat geen goddelijke drie-eenheid. Er zijn geen goddelijke personen naast Allah. De Koran zet zich af tegen de drie-eenheid en noemt dan de personen van God, Maria en Jezus. Het lijkt erop dat men in de Koran niet goed doorheeft dat christenen geloven in een andere drie-eenheid, namelijk die van God de Vader, Jezus de Zoon en de Heilige Geest. Maria hoort volgens het christendom niet thuis in de goddelijke drie-eenheid.

Jezus als een door God gezonden profeet

In de Koran wordt Jezus gezien als een profeet die door God, Allah, gezonden is. Hij wordt voorgesteld als een 'nabi' een profeet en een 'rasoel', een afgezant van Allah. Zijn naam wordt genoemd in de rij met andere grote profeten, Noach, Ismaël, Izak, Jakob en zijn kinderen en aan Isa. Jezus, Isa, is dus een van de profeten aan wie God zijn wil en woorden openbaarde.

Jezus geboren uit de maagd Maria

In de Koran wordt Jezus vaak als zoon van Maria aangeduid. In de Bijbel vertelt de evangelist Lucas dat Maria van de engel Gabriël te horen krijgt dat zij een zoon zou krijgen. Hij is de beloofde Messias (Lucas 1: 26-38). Maria is verwonderd over deze boodschap en vraagt zich af hoe dat kan aangezien ze geen omgang met een man heeft. In de Koran is er een soortgelijke aankondiging van de geboorte van Jezus.

Jezus een geschapen als Adam

Jezus is in de Koran een nieuwe schepping van Allah. God schiep in het begin de hemel en de aarde. Als eerste mens schiep hij Adam. De schepping staat zowel beschreven in de Bijbel als in de Koran. Jezus is volgens de Koran geschapen zoals Adam. God schiep door te spreken en het was er. "God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht" (Genesis 1:3). Op eenzelfde manier werd Jezus door God geschapen. Daarmee is Jezus in de Koran een schepping van God en dus niet zijn zoon of aan God gelijk.

Jezus verrichtte veel wonderen

De uitzonderlijke positie van Jezus in de Koran komt naast zijn maagdelijke geboorte tot uiting in de wonderen die Jezus door de kracht van Allah heeft gedaan. In de Koran staan niet de uitgebreide genezingsgeschiedenissen zoals die in de evangeliën in de Bijbel staan opgetekend. Wel wordt er in de Koran een opsomming gegeven van de wonderen die Jezus deed. Hij genas blinden en mensen met melaatsheid. Hij liet zelfs doden tot het leven opstaan. Ook staat in de Koran dat Jezus als klein kind uit klei een vogel schiep. Dit verhaal is niet in de Bijbel te vinden.

Jezus is niet aan het kruis gestorven

De Koran stelt duidelijk dat Jezus niet aan het kruis gestorven is. Volgens geleerden van de Islam kan een profeet van Allah niet falen. Daarmee zou Allah zelf verliezen. In de Koran staat het verhaal van de kruisiging van Jezus dus niet. Het verhaal wordt zelfs bestreden. Er zal iemand anders aan het kruis gehangen zijn, maar Jezus in elk geval niet. Jezus is wel ten hemel gevaren. Allah heeft hem omhoog gebracht (Soera 4:158). De betekenis van het kruis voor christenen dat Jezus aan het kruis gestorven is voor de zonde, wordt door moslims afgewezen. Elk mens is volgens de Islam zelf verantwoordelijk voor zijn eigen daden en Allah zal op de dag van de opstanding over iedereen persoonlijk een oordeel uitspreken.

De latere betekenis van Isa in de Islam

Omdat Isa, Jezus, in de Koran met raadsel omgeven wordt, hebben moslims in hun traditie het beeld van Jezus uitgebouwd en genuanceerd. Drie punten vallen daarbij op. Er worden verhalen overgeleverd waarin de wonderkracht van Isa benadrukt wordt. Zo is er een verhaal dat hij tien kledingstukken in verschillende kleuren verfde in één verfkuip. Er is ook een verhaal hoe hij kinderen in varkens veranderde. Ten tweede wordt Jezus voorgesteld als een asceet, iemand die zeer eenvoudig leefde, een arme onder de armen. En ten slotte zijn er binnen bepaalde stromingen binnen de Islam overleveringen over de rol van Jezus aan het eind van de geschiedenis. Hij zou naar Jeruzalem neerdalen om Allah te aanbidden in een moskee, samen met andere moslims.