De noveenkaars of negendagenbrander

De meeste mensen komen ze wel eens tegen in de winkel, de grote kaarsen in een rood of doorschijnend omhulsel met de afbeelding van een heilige. Deze kaarsen worden noveenkaarsen of negendagenbranders genoemd. Traditioneel worden ze heel veel gebruikt binnen de Rooms-Katholieke Kerk, hoewel het gebruik van de noveenkaars bij sommige andere christelijke denominaties niet verboden of ongewoon is.

Eigenschappen van een noveenkaars?

Een noveenkaars is een kaars die gedurende negen dagen en nachten kan branden. Ze heeft doorgaans een cilindervormige vorm en bevindt zich in een plastieken omhulsel. Meestal is dit een rode of doorschijnend plastiek. De doorschijnende kaars bevat meestal een afbeelding van een heilige of overledene en de roodkleurige zijn doorgaans niet verder bedrukt. De kaarsen geven een normaal licht en geven geen specifieke geuren af. Ze zijn bedoeld om een intiem en klein licht uit te stralen. Vooral de kaarsen die in een rood omhulsel geproduceerd worden, geven een feeëriek licht af, waardoor deze ook wel eens voor de gezelligheid ontstoken kunnen worden. Het feit dat ze relatief veilig zijn in hun omhulsel en lang branden is dan ook voor niet-christenen een reden om deze kaarsen aan te schaffen.

Het idee achter de noveenkaars

Noveenkaarsen zijn nauw verbonden met de christelijke praktijk van de noveen. Het woord noveen verwijst naar het Latijnse woord 'novem', dat kan vertaald worden als het getal 'negen'. Negen is niet zomaar een getal in het christendom, het is een getal dat duidt op de goddelijke volledigheid of finaliteit. Daarom bidden christenen tijdens een noveen verspreid over negen dagen (en nachten) om een verzoek extra kracht bij te zetten. Hierbij laten ze vaak een noveenkaars branden die negen dagen en nachten kan branden als een extra ondersteuning bij hun verzoek of gebed.

Noveenkaarsen worden aangestoken door christenen (voornamelijk Rooms-Katholieken) om een speciale gunst te verkrijgen voor zichzelf of iemand anders. Indien er een afbeelding op de kaars staat zal de gevraagde gunst meestal nauw verbonden zijn met de heilige of overledene in kwestie. Bekend hierbij zijn de typische noveenkaarsen die ter ere van de maagd Maria aangestoken worden in het kader van de Mariaverering. Ook andere heiligen zoals de heilige Rita of de heilige Damiaan worden in de lage landen op regelmatige wijze vereerd met een noveenkaars. Een noveenkaars aansteken kan dus onderdeel zijn van de noveen zelf, maar hoeft dat niet te zijn. Het kan ook gebruikt worden bij gewone heiligenaanbidding, ter nagedachtenis van een overledene, ... . Vele mensen zullen de kaars zelfs uitblazen wanneer ze de kamer verlaten of klaar zijn met bidden. In dit geval kan men niet echt spreken van het feit dat de noveenkaars nog voor een noveen gebruikt wordt, want met het uitblazen wordt de opeenvolgende periode van negen dagen en nachten doorbroken.

Veiligheid

Net als andere kaarsen, moeten noveenkaarsen op een veilige manier benaderd worden. Hoewel het plastiek omhulsel een zekere vorm van veiligheid geeft tegen wind of brandbaar materiaal dat bij de wiek kan komen, blijft standaard voorzichtigheid geboden bij elke bron van vuur. In normale omstandigheden en zonder aanwezigheid risicofactoren (zoals dieren en kinderen in de buurt of brandbare materialen die in de noveenkaars kunnen terechtkomen) is de kaars zeer veilig. Wanneer de noveenkaars buiten geplaatst wordt, zal er vaak een kroon bovenop geplaatst worden. Dit zorgt ervoor dat er geen regen aan de vlam kan komen. In de (web)winkel worden er dan ook vaak exemplaren met een kroon verkocht die zowel binnen als buiten gebruikt kunnen worden.