Tehilliem: Psalm 52 – een Joodse uitleg

In Psalm 52 klaagt David over zijn lijden veroorzaakt door Doeg die opschept over het kwaad dat hij begaat. David vraagt zichzelf af wat Doeg denkt. Beschouwt hij het kwaad als een teken van sterkte? David vervloekt Doeg en degenen die zoals hem zijn. David spreekt openlijk over zijn ervaringen als slachtoffer van roddel dat een hele stad onschuldige zielen vernietigt. Hij schrijft Psalm 52 als een instructie zodat we kunnen ervaren wat hij meemaakte en zien wat boze jaloezie aanricht. Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 52
• Hebreeuwse tekst van Psalm 52 - תהילים נב
• Luister naar Psalm 52
• Toelichting op Psalm 52 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 52
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 52

Een kunstig lied van David, toen de Edomiet Doeg naar Saul was gegaan en hem had medegedeeld: “David bevindt zich in het huis van Achimelech.” Wat prijs je het kwade aan jij held, en smaal je voortdurend op G'd! Je zint op ongeluk, je tong is het scherpe mes van je bedrieger. Je hebt het kwade lief, meer dan het goede, de leugen meer dan de waarheid. Je houdt van woorden die pijn doen, van een tong die bedriegt.
…..
…..
Maar ik ben als een groene olijfboom in het huis van G'd, ik vertrouw op de liefde van G'd voor eeuwig en altijd. Ik zal U eeuwig loven om wat u hebt gedaan, ik blijf hopen op Uw naam, die goed is, in de kring van wie U lief is.

Hebreeuwse tekst van Psalm 52 - תהילים נב

א לַמְנַצֵּחַ מַשְׂכִּיל לְדָוִד. ב בְּבוֹא דּוֹאֵג הָאֲדֹמִי וַיַּגֵּד לְשָׁאוּלוַיֹּאמֶר לוֹ בָּא דָוִד אֶל-בֵּית אֲחִימֶלֶךְ. ג מַה-תִּתְהַלֵּל בְּרָעָה הַגִּבּוֹר חֶסֶד אֵל כָּל-הַיּוֹם. ד הַוּוֹת תַּחְשֹׁב לְשׁוֹנֶךָ כְּתַעַר מְלֻטָּשׁ עֹשֵׂה רְמִיָּה. ה אָהַבְתָּ רָּע מִטּוֹב שֶׁקֶר מִדַּבֵּר צֶדֶק סֶלָה. ו אָהַבְתָּ כָל-דִּבְרֵי-בָלַע לְשׁוֹן מִרְמָה. ז גַּם-אֵל יִתָּצְךָ לָנֶצַחיַחְתְּךָ וְיִסָּחֲךָ מֵאֹהֶל וְשֵׁרֶשְׁךָ מֵאֶרֶץ חַיִּים סֶלָה. ח וְיִרְאוּ צַדִּיקִים וְיִירָאוּ וְעָלָיו יִשְׂחָקוּ. ט הִנֵּה הַגֶּבֶר לֹא יָשִׂים אֱלֹהִים מָעוּזּוֹוַיִּבְטַח בְּרֹב עָשְׁרוֹ יָעֹז בְּהַוָּתוֹ. י וַאֲנִי כְּזַיִת רַעֲנָן בְּבֵית אֱלֹהִיםבָּטַחְתִּי בְחֶסֶד-אֱלֹהִים עוֹלָם וָעֶד. יא אוֹדְךָ לְעוֹלָם כִּי עָשִׂיתָ וַאֲקַוֶּה שִׁמְךָ כִי-טוֹב נֶגֶד חֲסִידֶיךָ.

Luister naar Psalm 52

Luister naar Psalm 52 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 52 van Rabbi Yitzchok Rubin

Wat is de achtergrond van Psalm 52?
David is gedwongen te vluchten vanwege de jaloezie van Saul. David komt uitgehongerd en onbewapend in Nov aan, een stad van priesters en de plaats waar de Tabernakel staat. Hij vraagt de priester Achimelech om wat brood en een zwaard. Achimelech denkt dat David op een missie is voor Saul en geeft hem brood en een zwaard. Doeg ziet dit gebeuren en vertelt het aan Saul. Die denkt dat het om verraad gaat. Saul geeft de opdracht de hele stad te vernietigen. Zo wordt een stad vernietigd op grond van een roddel.

Roddelaars zijn trots op hun krachtige woorden
Roddelaars krijgen energie van roddelen. David herinnert ons er echter aan dat G'd de wereld regeert en dat Zijn liefde boven alle complotten van vernietiging gaat. David vertelt de roddelaar dat hij denkt dat hij een goede daad verrichtte. Dat op zichzelf is een zonde. De roddelaar houdt van bedriegen. Het kwaad kan in vele vormen verschijnen en de roddelaar vindt het allemaal prachtig.

Kern van het probleem van het roddelen
Degenen die liegen en woorden van haat uitspreken genieten van de pijn die ze veroorzaken. Roddelaars komen niet in de Komende Wereld. Dat is de zwaarst mogelijke straf. Deze straf zal eeuwig zijn. Het vernietigen van anderen door woorden snijdt ons af van de wortels die ons verbinden met onze Bron. Er kan geen plaats zijn voor roddelaars in het land van de levenden, het land dat gevoed wordt door G'ds levende Tora.

Commentaar van Rashi op Psalm 52

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 3
Waarom roem je op kwaad, machtige man? G'ds vriendelijkheid is constant.

Waarom roem je op kwaad, machtige man?: Waarom schep je op en poch je over het kwaad dat jij doet, jij die machtig bent in de Tora?

G'ds vriendelijkheid is constant: om degene die je achtervolgt te redden. Een andere verklaring: de vriendelijkheid van G'd is constant. Had Abimelech me geen brood gegeven, denk je dat ik aan honger zou zijn gestorven? G'd toont altijd vriendelijkheid jegens Israël, en als hij mij niet [te eten] had gegeven, zouden anderen mij hebben gegeven.

Vers 4
Je tong beraamt vernietiging, als een geslepen scheermes, werkend bedrog.

geslepen: Hebreeuws מְלֻטֳשּׁ.

werkend bedrog: Het vlees snijden met het haar.

Vers 7
G'd zal je ook voor altijd afbreken; Hij zal je breken en je uit je tent halen en je voor altijd uit het land van de levenden verwijderen.

zal je voor altijd afbreken: Hebreeuws יתצך, een uitdrukking van sloop (נתיצה).

Hij zal je breken: Hebreeuws יחתך, een uitdrukking van breken.

je uithalen: Hebreeuws ויסחך, en zal je eruit trekken.

je verwijderen: Hij zal na u ontwortelen, om alle wortels uit te rukken; esraciner of esraziner in Oud Frans, om te ontwortelen, deraciner in modern Frans.

Vers 8
En rechtvaardige mannen zullen hem zien en vrezen en hem uitlachen.

en hem uitlachen: En dit is de spot die ze over hem zullen zeggen: 'Zie! Dit is de man die zijn vertrouwen niet op de Heilige stelt, gezegend zij Hij. Kijk wat er met hem is gebeurd.'

Vers 9
"Zie de man die zijn kracht niet in G'd plaatst en op zijn grote rijkdom vertrouwt; hij versterkte zichzelf in zijn goddeloosheid."

hij versterkte zichzelf in zijn goddeloosheid: Hebreeuws יעז בהותו.

Vers 10
Maar ik ben als een verse olijfboom in het huis van G'd; Ik heb voor altijd en eeuwig op de goedheid van G'd vertrouwd.

Maar ik: die nu door u wordt achtervolgd, zal zijn als een olijfboom, vers van kinderen en kleinkinderen, in het huis van de Heilige, gezegend zij Hij.

Vers 11
Ik zal U voor altijd en eeuwig bedanken wanneer U [dit] hebt gedaan, en ik hoop op Uw naam, want het is goed, in de aanwezigheid van Uw toegewijden.

wanneer U [dit] hebt gedaan: Wanneer U dit voor mij doet. Dit vers is gericht tot de Heilige, gezegend zij Hij.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.