Wat is salafisme?

Na de aanslagen, begin januari 2015, in Frankrijk op de redactie van Charlie Hebdo en een Joodse supermarkt in Parijs, wordt er meer en meer gesproken over het groeiende salafisme binnen Europa. Maar ook binnen de Arabische wereld en zelfs in China is er een stijgende tendens van aanhangers van deze Islamitische beweging op te merken. Waar staan deze actieve salafisten in Europa voor en zijn het werkelijk allemaal "rekruten" in de leeftijdsgroep van 18 tot 30 jaar, uit gezinnen met een migrantenachtergrond die hebben geworsteld om te wennen aan hun nieuwe huis en via het salafisme een gevoel van verbondenheid zoeken die ze nergens anders konden vinden?

Wat is salafisme?

Salafisme is een fundamentalistische stroming die in een terugkeer naar de originele manieren van de Islam gelooft. Het woord "salafi" komt van de Arabische uitdrukking "as-salaf as-Saliheen", wat verwijst naar de eerste drie generaties van moslims, ongeveer 14 eeuwen geleden; te beginnen met de "Metgezellen van de Profeet Mohammed", ook wel bekend als de vrome voorgangers. Men kan deze stroming nog het beste omschrijven met de woorden die geschreven staan in de "Hadith", zijnde de overlevering over het doen en laten van Mohammed: "De beste mensen zijn mijn generatie, dan die hen opvolgen en daarna die hen opvolgen."

Deze 100 jaar oude soennietische salafistische stroming streeft er naar de wegen van de profeet Mohammed te emuleren. Salafisten zijn sociaal en religieus conservatief en vaak herkenbaar aan hun kenmerkende lange witte gewaden, lange baarden en hoofddoek. Hoewel ze geloven in een verenigde Islamitische staat en de sharia, zijn ze niet altijd radicaal in hun politieke overtuiging, omdat ze politieke betrokkenheid als on-islamitisch beschouwen.

Het salafisme omvat een enorm scala aan overtuigingen die zich uitstrekt van niet-gewelddadige, religieuze toewijding aan de ene kant tot het salafistische jihadisme aan de andere.

Hoe populair is het salafisme?

Het salafisme biedt wat velen zien als een zuiverder vorm van de Islam, ontdaan van culturele en nationale associaties. Dit, in combinatie met zijn traditionele gebrek aan politieke betrokkenheid, maakt deze stroming vooral populair bij nieuwe bekeerlingen.
Op het Arabische Schiereiland is het de meest voorkomende vorm van de soennitische Islam, waar de meeste mensen Wahabies zijn; een extreem-rechtse interpretatie van het salafisme. In Egypte worden een 5 à 6 miljoen van de 82 miljoen inwoners verondersteld salafisten te zijn. Het kan ook worden gevonden in Groot-Brittannië, waar het salafisme blijkbaar steeds populairder wordt op de universiteiten.

In de nasleep van de Arabische Lente, kregen salafisten ongewoon veel pers als gevolg van hun groeiende betrokkenheid bij de politiek. Na de omverwerping van president Hosni Moebarak, werden salafistische groepen in Egypte verantwoordelijk geacht voor een aantal gewelddadige aanvallen op koptische christenen in 2011. Tijdens dezelfde periode kwamen in Zarqa, Jordanië, ongeveer 350 fatalistische salafisten de straat op om het opleggen van de sharia te eisen. In Gaza eiste een salafistische groep genaamd Tawheed en Jihad de verantwoordelijkheid op voor de brutale ontvoering en moord op de Italiaanse activist Vittorio Arrigoni, omdat hij zogenaamde "corruptie" had verspreid.

Salafisme in China

Buiten Europa en het Midden-Oosten kent het salafisme ook een stijging in China. Onder de Chinees etnische groep Hui, is een Saoedi-beïnvloed salafisme aanwezig en dat voor al bijna een eeuw. Het salafisme is er beperkt tot kleine gebieden in het noordwesten en de Yunnan-provincies, maar de laatste jaren is de Chinese regering begonnen met het nauwlettender controleren van de groep.

Hoe georganiseerd zijn de salafisten?

Ze hebben geen coherent beleid of ideologie en er is geen centraal bestuursorgaan om de verschillende salafistische elementen te beheersen. Als gevolg hiervan is er een breed scala aan salafistische bewegingen die elk een verschillende agenda nastreven. Het gevaarlijke aan de extreem denkende volgelingen van deze fundamentalistische stroming is dat ze aan niemand verantwoording hoeven af te leggen, wat hun potentieel gevaarlijk maakt.
Een voorbeeld van deze gedachtewijze werd nog eens getoond in februari 2015, wanneer een jongeman, geïnspireerd door de aanslagen in Frankrijk, twee aanslagen pleegde in Kopenhagen te Denemarken.