Diwali – het lichtjesfeest van India

Diwali wordt ook wel het lichtjesfeest genoemd en wordt sinds de oudheid gevierd. Het is één van de belangrijkste feesten in het Hindoeïsme en andere namen zijn Deepavali, Divali of Deevali. Tijdens Diwali worden door het huis en op erven lichtjes aangestoken. De symbolische betekenis is de overwinning van het goede over het kwade, het licht over de duisternis en gelukzaligheid over onwetendheid. Het is het enige feest dat heel India verenigt. Het is moeilijk te zeggen wat precies de oorsprong is achter Diwali. Er zijn vele verhalen en legendes over het ontstaan van dit festival. Er zijn zo’n tien mythologische en historische redenen die mogelijk het ontstaan van de viering van Diwali verklaren.

Ramayana

De meest bekende legende achter Diwali is dat van Ramayana, de grote Hindoeïstische epos. Volgens Ramayana werd Rama - de prins van Ayodhya - door zijn vader - Koning Dasharatha - beveeld het land te verlaten en terug te komen nadat hij veertien jaar in het bos heeft geleefd. Dus Rama ging samen met zijn toegewijde vrouw Sita en trouwe broer Lakshmana op ballingschap. Toen Ravana - de demonenkoning of Lanka - Sita ontvoerde en meenam naar zijn eiland koninkrijk Lanka, vocht Rama terug en vermoordde hij Ravana. Hij redde Sita en keerde terug naar Ayodhya na veertien jaar. De bevolking van Ayodhya was erg blij toen zij hoorde dat hun geliefde prins thuis zou komen. Om Rama’s terugkomst naar Ayodhya te vieren, verlichtte de bevolking hun huizen met aardewerken lampen of diya’s en versierden zij de hele stad op grootste wijze.

Rij lichtjes

Het wordt geloofd dat dit verhaal de traditie van Diwali heeft gestart. Jaar na jaar wordt de thuiskomst van God Rama herinnerd door middel van Diwali met lichtjes, vuurwerk, rituelen en vrolijkheid. Het festival heeft zijn naam Deepawali of Diwali gekregen van het Sanskriet dipavali dat een rij lichtjes betekent. Dipa’s zijn olielampjes en diya’s of diva’s zijn traditionele kleine kommen van aardewerk met een katoenen wattenlontje en geklaarde boter (ghee). Tevens is Diwali het begin van het nieuwe jaar volgens de Vikrama-kalender of om precies te zijn is dat de vierde dag van Divali, want Diwali wordt religieus gezien vijf dagen lang gevierd. De Hindoe jaartelling is ingevoerd door koning Vikrama.

Lakshmi

Het wordt ook geloofd dat op Diwali de Godin van de rijkdom, voorspoed, licht, schoonheid en vruchtbaarheid - Godin Lakshmi - oprees uit de oceaan. De Hindoeïstische geschriften vertellen ons dat lang geleden zowel de Devas (Goden) als de Asuras (Demonen) sterfelijk waren. Ze moesten sterven op een dag net als de mens, maar zij wilden eeuwig leven. Daarom karnden zij de oceaan om Amrita te zoeken, de nectar van onsterfelijkheid (een gebeurtenis dat in de Hindoeïstische geschriften bekend staat als ‘Samudra-manthan’), gedurende deze gebeurtenis kwamen veel heilige voorwerpen en Goden omhoog. De voornaamste was Godin Lakshmi, de dochter van de koning van de melkachtige oceaan. Zij herrees op nieuwe maandag (amaavasyaa) van de Kartik maand. Op diezelfde avond trouwde God Vishnu haar. Schitterende lampen werden verlicht en in rijen geplaatst om deze heilige gebeurtenis te merken. Ook vandaag nog vieren Hindoes de geboorte van Godin Lakshmi en haar bruiloft met God Vishnu op Diwali en vragen ze voor haar zegeningen voor het aankomende jaar.

Zuiver en schoon

Diwali gaat gepaard met het nuttigen van zoetig eten en vuurwerk. Het is een vrolijk feest en wordt vaak gevierd in gezinsverband. De bijbehorende ceremonies zijn er om voor geluk in het huis te zorgen. Het is een feest voor iedereen; jong en oud, man en vrouw, arm en rijk. Het wordt gevierd om het licht te verwelkomen in het leven wat wordt geassocieerd met succes en hoop. Het valt elkaar jaar op een andere dag, omdat de datum wordt bepaald met de hindoekalender, maar wordt altijd in de maanden oktober of november gevierd. De mensen én hun huizen horen rein te zijn tijdens Diwali wat inhoudt zuiver en schoon. Het huis wordt daarom helemaal schoongemaakt en versierd met slingers en tekeningen op de vloer van bloemmotieven die gemaakt worden van speciaal gekleurde meelstoffen. Het lichaam wordt gezuiverd door meditatie, een vegetarisch dieet en geen alcohol consumptie, een bad en schone of nieuwe kleren. Tijdens de derde dag wenst men elkaar vaak ‘Shubh Diwali’ wat Gelukkig Lichtjesfeest betekent. Op de vierde dag wisselt men vaak geschenken uit en worden oude legendarische verhalen verteld.