Rangoli – een kleurrijke culturele en religieuze traditie

Rangoli is een woord uit het Sanskriet dat betekent ‘creatieve uiting van kunst door het gebruik van kleur’. Het heeft een religieuze en culturele betekenis. Het woord rangoli verwijst ook naar ‘rang’ (kleur) + ‘aavalli’ (rij) wat betekent ‘rij van kleuren’. Het is de kunst van het tekenen van patronen en motieven rondom en in het huis met verschillende kleuren poeder, afkomstig uit het Hindoeïsme. Ontworpen met een prachtige combinatie van verschillende kleuren kan rangoli een betoverend stukje kunst opleveren. Het tekenen van rangoli is een manier om plezier te uiten en geluk te verspreiden. Er is echter ook een diepere betekenis achter deze ontwerpen. Als rangoli getekend is voor de ingang van een huis, heeft het de kracht om plezier te creëren in de geest van degene die het ziet. Daardoor zal een persoon die je huis binnenkomt zijn negatieve gevoelens buiten laten en binnenkomen met veel positiveit en plezier en daardoor jou meer geluk brengen.

Vrouwentraditie

De kunst van rangoli is in verschillende gebieden in India bekend onder andere namen, zoals alpana in West Bengal, kolam in Zuid-India, mandana in Rajsthan, chowkpurna in Noord-India en aripana in Bihar. Hoewel rangoli zijn oorsprong heeft in Maharashtra, wordt het tegenwoordig in heel India toegepast. Deze oude gewoonte van India wordt traditioneel gezien door vrouwen uitgevoerd en is dan ook één van de meest populaire kunstvormen onder Indische vrouwen.

Inspiratie uit de natuur

De rangoli ontwerpen zijn van generatie op generatie overgedragen, sommige ontwerpen zijn meer dan 100 jaar oud. Hoewel de tekeningen variëren in verschillende delen van India, de basis aanpak is hetzelfde. De tekeningen kunnen simpele geometrische figuren, goddelijke afdrukken of bloem(bladen) vormen zijn, maar ook erg ingewikkelde patronen getekend door meerdere mensen. De ontwerpen zijn vaak geïnspireerd op de natuur, maar kunnen ook abstracte kunst vormen zijn. Het is traditie in cultureelrijk India om rangoli te tekenen gedurende festivals en andere veelbelovende gebeurtenissen, omdat het wordt gezien als een heilig ritueel.

Diwali

Er is een unieke relatie tussen het festival Diwali en rangoli. Diwali is een belangrijk festival in India en het tekenen van rangoli tijdens Diwali is onderdeel van de feestvieringen. Het belangrijkste doel van rangoli’s maken gedurende Diwali is het welkomen van Godin Lakshmi - de Godin van de overvloed en rijkdom- in individuele huizen, naast het afweren van het boze oog. Er worden kleine voetafdrukken gemaakt die naar het huis leiden, welke de voetafdrukken van de Godin representeren.

Verschillende groottes

De patronen worden gemaakt met de vinger met rijstpoeder, gemalen kalksteen of gekleurd krijt. Ze kunnen worden versierd met granen, peulvruchten, kralen of bloemen. Rangoli’s kunnen elke grootte zijn, van de grootte van een deurmat tot het bedekken van een gehele kamer. Het maken van rangoli hangt erg af van de voorkeuren en vaardigheden van de tekenaar. De lijnen worden altijd getekend met één vingerbeweging. Het in kaart brengen van rangoli wordt vaak gedaan met behulp van stippen, welke met elkaar worden verbonden om een patroon te vormen. Daarna wordt het patroon gevuld met verschillende kleuren.

Boze geesten

Een belangrijk punt is dat het gehele patroon een onderbroken lijn moet zijn, zonder ergens gaten achter te laten. Het wordt geloofd dat boze geesten deze gaten kunnen binnentreden als ze er één vinden. Experts creëren tekenen die zo gedetailleerd zijn dat het eruit ziet alsof het een schilderij is. In India is deze kunst tijdelijk. Elk rangoli ontwerp blijft gemiddeld slechts voor één of twee dagen bestaan, omdat het vaak wordt overgedaan als onderdeel van een dagelijkse routine. Specifieke ontwerpen worden getekend tijdens speciale gebeurtenissen zoals bruiloften en religieuze festivals.

Vergankelijkheid van het leven

Rangoli is ook een belangrijk onderdeel van een spiritueel proces. Het kan worden gezien als reiniging van de geest en voorspoed en geluk komt voort uit zo’n reiniging. Daarnaast representeert het een filosofie dat enthousiast de vergankelijkheid van het leven omarmt. Het symboliseert een toewijding aan de intentie om in het moment of het nu te leven. De uiteindelijke doelstelling van rangoli is dat de volgende dag kan worden begonnen met een schone lei. Het is een symbool van eeuwige vernieuwende creatie, het leven zelf. Rangoli getekend met iconen zoals de swastika, lotusbloem of Lakshmi’s voetafdrukken staan voor voorspoed. Vele huishoudens tekenen rangoli dagelijks en het is een onderdeel geworden van de moderne Indische samenleving. Je kunt tegenwoordig ook plastic mallen kopen om rangoli te maken.