Opgroeien: Lichamelijke ontwikkeling bij de adolescent

De adolescentieperiode is een periode van grote veranderingen voor de jonge mens. Het lichaam verandert aan de binnenkant, maar ook aan de buitenkant. Het krijgen van puistjes en een lichaamsgeur is niet prettig voor de jongere, maar wel iets dat erbij hoort. Menstruatie en zaadlozing worden een normaal verschijnsel in het leven van de adolescent. Als de adolescent weet wat er gaat gebeuren en verzorgers kunnen hem goed begeleiden, kan dat helpen om makkelijker door deze periode heen te komen.

Lichamelijke veranderingen

Niet alleen psychologische veranderingen vinden plaats wanneer het kind verandert in een adolescent. Ook biologische en fysiologische veranderingen vinden plaats. Deze processen beginnen net voor de adolescentieperiode en komen tot een hoogtepunt in de adolescentieperiode. Deze processen zorgen voor beïnvloeding van gedragspatronen en ze zijn van belang voor emotionele ontwikkelingen. Dat wil zeggen, dat deze processen directe invloed hebben op de ontwikkeling van de persoonlijkheid van de volwassene in wording. Er vindt een verhoogde productie van het groeihormoon plaats en de jongere groeit in deze periode sneller dan ooit. Het vervelende is dat niet alle lichaamsdelen even hard groeien, vaak zijn het de benen en de armen die het snelt groeien en slungelig lang worden. Daardoor is de verhouding tussen de romp en de ledematen vaak ver te zoeken. De adolescent is de coördinatie tussen zijn lichaam en de wereld kwijt. Vaak struikelt de jonge mens over de raarste dingen en gooit regelmatig objecten om. Soms lijkt het wel of de adolescent zich niet kan herinneren waar zijn ledematen zitten.

Jeugdpuistjes

Beide seksen lijden onder de veranderingen die de huid ondergaat. Doordat de vetafscheiding in de huid toeneemt, krijgen de jonge volwassenen puistjes. Ook worden de poriën grover en de huid ruwer. De lichaamsgeur verandert doordat de samenstelling van het zweet verandert. Door deze processen worden de jongeren vaak onzeker en voelen ze zich lelijk en vies. Ze menen daardoor anders te zijn dan anderen en worden onzeker. In deze periode van lichaamsverandering zijn cosmetica, lekker ruikende zeep, gezichtsreinigers en een lekker geurtje erg belangrijk voor het zelfvertrouwen van de jongere.

Seksuele veranderingen

Er zijn twee verschillende soorten seksuele kenmerken waarin veranderingen plaatsvinden. De primaire seksuele kenmerken, dit zijn de geslachtsorganen en de secundaire seksuele kenmerken, dit zijn de uiterlijke kenmerken. Wanneer men bedenkt dat veel zoogdieren al binnen een jaar na de geboorte geslachtsrijp zijn, zijn mensen behoorlijk laat met de seksuele rijping. De gemiddelde leeftijd voor meisjes waarop ze geslachtsrijp zijn, is door biologen berekend op veertien jaar, voor jongens is die leeftijd zestien jaar.

Het meisje

De eerste menstruatie van een meisje is nog steeds een mijlpaal in haar jonge leven. In het begin hebben meisjes een zeer onregelmatige cyclus. Het is ook niet zo dat een meisje op het moment van haar eerste periode geslachtsrijp wordt, zoals veel mensen denken. Al voordat er rijpe eitjes worden ontwikkeld, vindt de eerste bloeding plaats. Variërend van zes tot twaalf maanden later is het meisje pas vruchtbaar. Alhoewel er altijd uitzonderingen kunnen zijn.

De jongen

Als jongens de eerste onwillekeurige zaadlozing tijdens de slaap krijgen, wordt dat beschouwd als het begin van het seksuele rijpingsproces. Vaak merken jongens die eerste zaadlozing niet eens op. Daarom is dit moment voor jongens moeilijk vast te stellen. De frequentie waarmee zaadlozingen plaatsvinden, is zeer beïnvloedbaar door het aantal keren dat een jongen masturbeert. Er zijn nog steeds mensen die masturbatie afkeuren, volgens hen is het zondig, kun je er geestelijk gestoord van raken, kun je later geen kinderen krijgen en nog meer van dit soort onzin. Het is namelijk zo dat masturbatie een volkomen normaal verschijnsel is op die leeftijd. Het is zelfs zo dat masturberen het teveel aan onwillekeurige zaadlozingen reguleert en de frequentie ervan vermindert.

Psychologische problemen

Door de jaren heen zijn er altijd mensen geweest die het lichaam en de rijpingsprocessen als vies hebben beschouwd. Deze mensen doen hun kinderen of pupillen meer kwaad dan goed. Er is een uitdrukkelijk verbod om het lichaam aan te raken, behalve om het te wassen. Dat begint vaak al wanneer een kind nog heel klein is. De eerste keer dat je als jongetje erachter kwam dat het leuk was om met je piemeltje te spelen, kreeg je meteen te horen dat je dat niet mocht doen, want dat was vies. Dit soort reacties van ouders of verzorgers kunnen een kind voor de rest van hun leven psychologische problemen bezorgen. Gelukkig gaan de meeste ouders en verzorgers tegenwoordig normaal om met het onderwerp seksualiteit. Er is niets raars aan masturbatie, niet voor jongens en ook niet voor meisjes. Alle deskundigen zijn het met elkaar eens, masturbatie is volstrekt niet schadelijk voor de gezondheid.

Verschillen in rijpheid

Net als de onzekerheid die de adolescent krijgt van het krijgen van puistjes en een lichaamsgeur, kan de jonge mens onzeker worden als hij langzamer is dan leeftijdsgenoten. Wanneer een meisje nog niet ongesteld is geworden en haar vriendinnen al een jaar geleden, kan zij gaan denken dat er iets aan de hand is. Ook als haar lichaam nog niet zo snel groeit als dat van andere meisjes maakt een meisje zich vaak ongerust. Of een jongen die nog steeds met zijn jongensstem praat terwijl andere jongens de baard al in de keel hebben. Dit kan een adolescent heel onzeker maken en dit is gevaarlijk voor het zelfvertrouwen. Een adolescent zou zich veel beter voelen wanneer hij van tevoren gerustgesteld zou worden door ouders of verzorgers. Zodat hij of zij weet dat niet iedereen op dezelfde leeftijd deze lichamelijke veranderingen krijgt. Als zij maar zeker weten dat zij deze veranderingen onherroepelijk zullen moeten ondergaan.

Lees verder

• Opgroeien: De adolescentieperiode
• Opgroeien: Psychologische ontwikkeling van nul tot vijftien
• Opgroeien: De babyfase
• Opgroeien: Oei ik groei
• Opgroeien: De middelbare leeftijd