Omgaan met groepsdruk

Van kinds af aan willen mensen bij een groep horen. Bijna overal is sprake van groepsdruk en proberen mensen bij een gezelschap te horen, bijvoorbeeld op school, op sportclubs en op het werk. Bijna iedereen streeft naar goedkeuring van de omgeving en onbewust oefenen mensen druk uit op anderen.

Basisbehoefte

Het is een basisbehoefte van de mens om ergens bij te horen. Groepsdruk leidt er ook toe dat je bijvoorbeeld toch een paar glazen alcohol drinkt, hoewel je nog moet autorijden. Uit angst er niet bij te horen of ‘afwijkend’ gedrag te vertonen laat je je dan toch verleiden tot het drinken van een paar wijntjes, alhoewel je van plan was om dat niet te doen. Ook is het moeilijk wanneer je hele vriendengroep rookt om het zelf niet te doen. Wanneer al je collega’s dure merkkleding dragen kan je het zelf moeilijk vinden om een merkloos T-shirt aan te doen uit (onbewuste) angst om buiten de boot te vallen. Kinderen die omgaan met verkeerde vrienden kunnen verleid worden tot verkeerd gedrag zoals stelen en het aanrichten van vernielingen om er bij te horen. Dit zijn negatieve gevolgen van groepsdruk. Gelukkig kan groepsdruk ook positieve gevolgen hebben. Een groep joggende vrienden kan je er net toe aan zetten om zelf ook te gaan sporten. Het is gelukkig wel mogelijk om te ontkomen aan negatieve groepsdruk, maar dan moet je wel assertief zijn.

Het maken van keuzes

Sta er altijd bij stil of je een keuze maakt omdat je iets zelf graag doet of omdat anderen het van je verwachten. Probeer bij het maken van keuzes jezelf altijd de vraag te stellen of je iets ook daadwerkelijk wil. Dat kan door dit soort vragen aan jezelf te stellen:

• Vind ik dit echt belangrijk?
• Geeft me dit een goed gevoel?
• Ga ik niet over mijn grens heen?
• Doe ik dit omdat ik het zelf graag wil of omdat vrienden dit van me verwachten?
• Wat zijn de gevolgen als ik ja zeg?
• Wat zijn de gevolgen als ik nee zeg?

Bij het maken van een keuzes is het goed om niet altijd over één nacht ijs te gaan. Je collega’s besluiten bijvoorbeeld om een weekend weg te gaan naar Frankrijk, terwijl jij eigenlijk niet weet of je meewil. Zeg dan dat je nog niet weet of je meegaat en laat je niet dwingen tot een keuze. Vraag om tijd. Vraag eventueel aan andere mensen hun mening en slaap een nachtje over een besluit. Neem vervolgens een besluit en blijf daar ook achter staan. Je zult zien dat mensen vaak begrip hebben voor jouw standpunt en jouw keuze.

Omgaan met negatieve groepsdruk

Het is best lastig om te ontkomen aan negatieve groepsdruk. Als je gedrag vertoont dat niet bij de groep hoort kan het gebeuren dat je er ineens buiten valt. Dat kan er voor zorgen dat je toch gaat roken, drinken, stelen, omdat vrienden dat ook doen, terwijl je je er helemaal niet prettig bij voelt. Gelukkig zijn er manieren om te ontkomen aan groepsdruk.

Tips

• Zoek een medestander, want samen sta je sterker.
• Wees assertief en zeg nee wanneer je iets niet wilt doen.
• Vraag jezelf af waarom je meedoet met de groep.
• Stel jezelf de vraag of je overal aan mee moet doen. Wanneer 100 mensen van een flat springen, spring jij dan ook?
• Val een ander bij wanneer die laat weten niet mee te willen doen aan bijvoorbeeld het gebruik van drugs, zodat die ander niet alleen staat.
• Vraag hulp aan een buitenstaander over hoe je kan omgaan met groepsdruk.
• Weet dat je niet perfect bent en weet dat andere mensen ook niet perfect zijn.
• Doe je niet anders voor dan je bent, daar voel je je niet prettig bij.