Smetvrees: angst voor viezigheid
Vaak begint de smetvrees onschuldig, zoals het iets vaker wassen van de handen. Gaandeweg worden de handen steeds vaker gewassen en steeds grondiger. Ook wordt er meer in huis gepoetst. Uiteindelijk zal alles vies lijken en is de persoon de hele dag alleen nog maar bezig met poetsen en zichzelf wassen. Dit is smetvrees.
Viezigheid
Smetvrees wordt ook wel een fobie genoemd. Een fobie is een angst voor iets dat verder gaat dan gewone angst. (zie ook het artikel: Fobie: grote angst) Maar smetvrees valt vooral onder de dwangneurose. Dit omdat er bij smetvrees niet alleen sprake is van een angst, maar ook van dwangmatige handelingen. Bij smetvrees is er sprake van angst voor smet; oftewel voor viezigheid, bacteriën, vuil en besmetting. Om hier niet mee in aanraking te komen, zal de persoon met smetvrees uitzonderlijk vaak en veelvuldig de handen wassen en alles willen ontsmettenOntstaan
Smetvrees ontstaat soms na een traumatische ervaring. Maar ook doordat iemand geobsedeerd is om alles perfect te moeten doen. Verder zijn er diverse gebeurtenissen waardoor smetvrees kan ontstaan, vaak zijn dit meerdere gebeurtenissen achter elkaar waardoor het zich opstapelt. Smetvrees begint heel onschuldig maar zal uiteindelijk het hele leven gaan beheersen van de persoon.Symptomen
Vaak begint de smetvrees onschuldig, zoals het iets vaker wassen van de handen. Gaandeweg worden de handen steeds vaker gewassen en steeds grondiger. Ook wordt er meer in huis gepoetst. Uiteindelijk zal alles vies lijken en is de persoon de hele dag alleen nog maar bezig met poetsen en zichzelf wassen. Poetsen is een belangrijke handeling bij smetvrees; alleen zo denkt men de smetvrees onder controle te kunnen houden. Vaak weet men ook wel dat het allemaal overdreven is, maar het is moeilijk om met dit soort handelingen te stoppen. Er wordt een drang gevoeld om door te blijven gaan met wassen en poetsen.Kapotte huid
Smetvrees geeft de drang om vaak en veel de handen te wassen. Vaak ook met goed heet water. Door het veel (hete) water en gebruik van zeep, zal de huid al snel kapot gaan. Er kan ook eczeem optreden. Vaak gebruikt men doekjes om voorwerpen aan te raken, zoals deurklinken. Douchen gebeurt soms ook meerderen malen per dag. Ook het verschonen van bijvoorbeeld ondergoed kan veelvuldig gebeuren. Mensen met smetvrees zijn ook erg vies van ontlasting en zullen daarom extra veel en grondig wassen na toiletbezoek, maar ook geen deurklinken aanraken en papier op de wc-bril leggen. Sommigen dragen meerdere onderbroeken over elkaar heen om ervoor te zorgen dat er geen ontlasting op de gewone kleding kan komen.Energie
Smetvrees kost vooral ontzettend veel energie en tijd van de persoon. Omdat men de hele dag ermee bezig is, blijft er weinig tijd over voor andere dingen. Het gaat dus het hele leven beheersen. Vaak wordt smetvrees met de jaren alleen maar erger, wat ook zeer frustrerend is.Hulp
De enige hulp bij smetvrees die redelijk helpt, is een therapie. Maar dit is ook vaak een grote drempel voor een persoon met smetvrees. Therapie bestaat uit gesprekken en uit confrontatie met voorwerpen die men als vies beschouwt. Hoe de therapie wordt opgezet, verschilt per persoon en kan men het beste bespreken met de therapeut. Helaas komt niet iedereen van de smetvrees af. Sommigen personen krijgen bepaalde medicijnen voorgeschreven, maar ook dit is niet bij iedereen het geval.Heb ik smetvrees?
Iemand die in een openbaar toilet een deurklink met een doekje vastpakt of zijn handen extra goed wast na aanraking met iets uit het openbaar, heeft niet per definitie smetvrees. Het is heel normaal en goed dat men zich bewust is van de bacteriën die zich overal bevinden. Maar wanneer dit het normale leven gaat beheersen en dit gedrag dwangmatig begint te worden, ook in de privé-sfeer, zou wellicht even hierbij stil kunnen staan.Gerelateerde artikelen
Wat is smetvreesWanneer de angst voor bacteriën en virussen ervoor zorgt dat je de hele dag besteedt aan het boenen van het huis heb je…
Smetvrees: Ziekelijke angst voor ziektekiemen (soort fobie)Smetvrees is een psychische aandoening waarbij een patiënt een ziekelijke en irrationele angst heeft voor kiemen, bacter…
Dwangneurose: test en herkennenDwangneurose: herkennen, test en dwangneurose bij kinderen. Een dwangneurose is het uitvoeren van dwangmatige handelinge…
Dwanggedachten: een obsessief-compulsieve stoornisIemand die lijdt aan een obsessief-compulsieve stoornis, heeft last van dwangmatige gedachten, waarbij sommigen ook last…
Jactatio capitisHoofdbonken vlak voor of tijdens de slaap komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Het is een ritmisch bewegen van h…
Fobie: grote angstSoms ontstaat een fobie zonder dat er een duidelijke verklaring voor is. In principe kan iedere situatie of handeling zi…Reacties
Elaisa, 03-10-2012
Ik heb drang voor een perfecte omgeving waar ik zeg maar bevind. Als ik in mijn kamer ben bijv moet alles schoon zijn en zelf onder het bed of tussen de kast, anders voel ik me niet op men gemak? Is dit smetvrees?
Reactie infoteur, 14-10-2012
Smetvrees is een breed begrip: het wordt pas smetvrees wanneer jijzelf en je omgeving er hinder van ondervinden. Sommigen mensen zijn nou eenmaal wat netter ingesteld dan de ander: hier is niks mis mee. Wanneer je hele leven bestaat uit opruimen, schoonmaken en je eigen handen willen wassen, dan mag je richting smetvrees gaan denken.
Peter, 10-04-2011
Iemand vertelde mij dat hij zijn handen vaak wast, maar ze ook als een licht gebalde vuist op mijn broek legt omdat hij bang is dat contact tussen de open hand op zijn eigen broek vervuild. 'Als ik dat vergeten been, trek ik soms een schone broek aan',. En ik vergeet dan weer te vragen of hij vreest dat zijn handen of juist zijn broek werd vervuild.
Het gaat om een 22 jarige stoere kerel. Ik wil er graag met hem over praten, maar kan niet inschatten hoe erg het is. Alvast dank voor uw moeite.
Reactie infoteur, 14-04-2011
Ik vermoed dat hij bang is dat zijn handen worden bevuild door een vieze broek aan te raken. Het is moeilijk om er met iemand over te praten, het ligt eraan in hoeverre hij zijn eigen probleem erkend. En ook in hoeverre dit probleem hem hindert in zijn dagelijkse doen en laten. De meeste mensen met smetvrees kunnen er redelijk mee leven, maar wanneer het ernstig is dan kan dit wel een belemmering geven. Denk hierbij aan openbare ruimtes of bij anderen op bezoek gaan.
Carla, 16-05-2010
Smetvrees heeft helemaal niets te maken met viezigheid maar met een psychisch probleem. Zelf heb ik al bijna 35 jaar last van smetvrees maar echt vies worden vind ik niet erg. Ook gaat het niet om bacterien maar het contact met andere mensen vind ik vreselijk. En waarom? Och, mijn opa meende vroeger dat hij een baby van 0 jaar best seksueel kon misbruiken. En dat, dat probeer ik nog steeds weg te wassen.
Reactie infoteur, 16-05-2010
Wanneer smetvrees met alleen viezigheid te maken had, dan zou het ook geen smetvrees genoemd worden. Daarom valt smetvrees ook onder de dwangneuroses (zie artikel)
Waarom iemand smetvrees ontwikkelt, is per persoon verschillend. Bij de een is dit (zoals bij jou) sexueel misbruik, en bij een ander kan dit een heel andere reden zijn, soms zelfs met onverklaarbare redenen.
Laatste update: 07-04-2011
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Psychologie