Hoe kun je je gedrag veranderen?

De meeste mensen komen een aantal malen in hun leven op het punt dat ze iets aan zichzelf willen veranderen. Vaak gaat het dan om aangeleerde slechte gewoontes. Hoe kun je jezelf succesvol veranderen?

Veranderingen in je gedrag

Tijdens ons leven sluipen er in ons gedrag kenmerken binnen, waar we eigenlijk niet zo blij mee zijn. We zijn begonnen met roken, we drinken teveel, we kijken teveel TV, we internetten teveel, we sporten te weinig, we hebben weinig aandacht voor anderen of we zijn in de loop der tijd veel zwaarder geworden dan we ooit hadden gewild. Of misschien heb je jezelf laten verleiden tot het hebben van een buitenechtelijke relatie, het gebruik van drugs of het stelen van producten in de winkel. In al dit soort situaties heb je jezelf begeven en je hebt het zelf laten gebeuren. Het aanleren van dit gedrag, wat we soms al jaren hebben, is veel gemakkelijker dan het weer af te leren. Terwijl we in ons achterhoofd weten dat ons gedrag negatief en/of schadelijk is blijven we ermee doorgaan. We bezitten niet de motivatie om te veranderen en we zien soms ook de noodzaak er niet van in. Terwijl er ergens in ons achterhoofd toch iets knaagt van: zo kan het niet doorgaan, ik moet hiermee stoppen. Ik moet veranderen.

Verleiding

We kunnen de intentie hebben om ons gedrag te veranderen. Dit is de positieve eerste stap naar verandering, maar het is zo gemakkelijk om je weer te laten verleiden tot je oude gedrag. Nog één sigaret, voor één keertje maar of één keer kan toch geen kwaad, denken we dan. Na een paar keer voor de verleiding te zijn gezwicht, geven we het vaak helemaal maar op. En we zijn weer terug bij af.

Wat kan helpen bij het blijvend veranderen van je gedrag?

Voor het veranderen van je gedrag is je eigen wil het belangrijkste. Je moet de wil hebben om te veranderen, anders lukt het veranderen niet. Daarnaast is er een aantal tips die je kunt toepassen en die je kunnen helpen je gedrag blijvend te veranderen.

• Stel jezelf een doel: schrijf op wat je aan jezelf wilt veranderen en hoe je de verandering gaat bewerkstelligen en wat je daarvoor nodig denkt te hebben. Zoek bijvoorbeeld informatie op internet over een dieet wat je aanspreekt of zoek ervaringsverhalen hoe anderen zijn gestopt met roken. Zorg dat je van te voren weet hoe je je gedrag gaat veranderen. Bepaal ook hoeveel tijd je nodig denkt te hebben je doel te kunnen bereiken. Stel je doel niet op een te korte termijn. Niemand kan zijn gedrag van de ene op de andere dag veranderen.
• Zorg voor vervanging: ongewenst gedrag afleren is gemakkelijker wanneer je datgene wat je moet weglaten vervangt door iets anders. Stel jezelf bijvoorbeeld een beloning in het vooruitzicht wanneer je een bepaalde mijlpaal hebt bereikt. Gun jezelf bijvoorbeeld na 10x sporten een lekkere massage.
• Kijk niet naar wat nog voor je ligt en wat je nog allemaal moet doen om te veranderen. Die berg kan dan heel hoog lijken. Maar kijk achter je: wat heb je al bereikt. Vaak is wat je al bereikt hebt veel meer dan je had gedacht, dit geeft weer moed om door te zetten.
• Zorg dat je weet wat je kunt doen op een moeilijk moment. Wat kan je bijvoorbeeld eten als je die lekkere chocoladereep bijna niet kan weerstaan. Zorg iets bij de hand te hebben wat je hongergevoel wegneemt en wat toch geen schade doet aan je dieet. Wanneer de verleiding groot is, probeer afleiding te zoeken door iets te doen wat je leuk vindt. Zorg dat je op papier hebt staan welke activiteit je kan doen wanneer de verleiding erg groot wordt.
• Vraag anderen je te helpen, als jij bijvoorbeeld in de verleiding komt om toch die sigaret op te steken, dan kan het helpen wanneer iemand anders je eraan herinnert dat je wilde stoppen.
• Vergeef jezelf wanneer je een keer de fout in gaat. Denk niet: ik kan het toch niet, laat de boel maar zitten. Maar raap jezelf bij elkaar en ga verder waar je gebleven was. Falen is niet erg, zolang je het veranderen daarna weer oppakt. Na verloop van tijd zul je merken dat je steeds minder vaak de mist in gaat.
• Wanneer je het jezelf echt niet lukt om te veranderen, wees dan niet bang om hulp in te schakelen. Er zijn diverse mogelijkheden om te leren stoppen met roken, stoppen met verkeerd eten, stoppen met een verhouding etc. Ook bepaalde vormen van coaching kunnen je helpen, bijvoorbeeld met sporten of afvallen. Voor advies kun je terecht bij je huisarts, een psycholoog, een sportschool e.d.