De ergste psychopaten uit de geschiedenis

Wie het woord 'psychopaat' hoort, denkt al snel aan koelbloedige moordenaars die met alle soorten van genoegen hun slag slaan. Uiteraard griezelen en gruwelen we van mensen die eruitzien als u en ik, maar onder dit sociale laagje een ware wolf in schaapskleren blijken te zijn... en toch willen we er alles over weten. In de loop der jaren zijn er helaas al heel wat psychopaten opgedoken in onze samenleving. We noemen er hier enkelen.

Een kleine inleiding over psychopathie

Lang niet iedere moordenaar is een psychopaat. En lang niet iedere psychopaat is een moordenaar! In tegenstelling tot wat veel mensen denken, zijn de meeste psychopaten gedurende hun gehele leven in staat om buiten de gevangenismuren te blijven. Zij liegen, bedriegen en misleiden misschien wel, maar doen dat vaak op dusdanig kleine schaal (familie, vrienden) dat zij niet in handen van justitie vallen. Een psychopaat hoeft dus zeker geen Hannibal the Cannibal-type te zijn. Maar die bestaan wél, zo blijkt uit het hierna volgende overzicht.

Charles Manson (12 november 1934)

Aan iemands gezicht kun je niet zien of iemand te vertrouwen is. Dat blijkt maar weer, mocht je ooit een foto onder ogen krijgen van Charles Manson in z'n jongere jaren. Een charismatische man met een zacht gezicht, een flinke bos haar en trouwe, ietwat droeve ogen. Maar ook een man die een levenslange gevangenisstraf uitzit voor het plegen van moord en het aanzetten daartoe. In zijn hippiejaren werpt hij zich op als leider van een communie, die hij de Mason-family noemt. Mateloos populair bij de vrouwen, een zelfbenoemde popster en ervan overtuigd dat de wereld binnenkort ten onder gaat aan rassenoorlogen en nucleaire aanvallen, gaf hij zijn leden opdracht tot het plegen van meerdere moorden. Tot op de dag van vandaag ontvangt Manson circa 60.000 brieven per jaar, vooral van mensen die zich willen aansluiten bij zijn 'family'. Ook Erik Hedegaard, die een interview met hem had, gaf aan in de ban te raken van het charisma dat van Manson uitgaat, zelfs in de wetenschap dat hij met een psychopathische moordenaar aan tafel zat.

John Wayne Gacy (17 maart 1942 - 10 mei 1994)

Ook zo bang voor clowns? Heb je ooit kennis gemaakt met John Wayne Gacy, dan heb je er reden toe. Gacy trad immers graag op op kinderfeestjes, onder de naam Pogo de Clown. Tijdens zijn optreden vermaakte hij de kinderen met goocheltrucs. Diezelfde goocheltruc werd in de loop der jaren circa 33 jonge jongens fataal. Hij liet de jongens namelijk handboeien omdoen in het kader van een 'truc', waarbij de truc uiteraard was dat je de handboeien loskreeg zonder sleutel. Hadden ze de handboeien eenmaal om, dan drogeerde, martelde, verkrachtte en vermoordde hij de jongens. Angst om gepakt te worden, kende Gacy niet: hij nodigde ooit een observatieteam bij hem thuis uit voor een etentje (de lucht die tijdens het etentje rondhing werd door een van hen later omschreven als de lucht die je ruikt bij een mortuarium), vertelde vol trots over zijn optredens en zei zelfs: "You know a clown can get away with murder". John Wayne Gacy is op 10 mei 1994 geëxecuteerd door middel van een dodelijke injectie.

Ted Bundy (24 november 1946 - 24 januari 1980)

Hij is veroordeeld voor meerdere moorden, waarbij hij er 20 bekend heeft, maar wordt uiteindelijk verdacht van het doden van meer dan 100 vrouwen. Zijn werkwijze was even origineel als huiveringwekkend: vaak vroeg hij zijn slachtoffers in het openbaar om hulp. Hierin was hij zeer inventief: zo vroeg hij bijvoorbeeld vrouwen of ze hem wilden helpen zijn zeilboot aan te koppelen, omdat zijn been in het gips zat. Of hij deed zich voor als agent in burger en sprak vrouwen aan op het feit dat iemand zojuist geprobeerd had in hun auto in te breken. Uiteindelijk is hij opgepakt en veroordeeld tot de elektrische stoel, waarbij de rechter opmerkte: "U zou een goede advocaat zijn geweest en ik had u graag hier voor mijn balie aan het werk gezien. U bent echter een andere weg ingeslagen. Pas goed op uzelf en ik wil dat u weet dat ik niets tegen u heb." Als een rasechte psychopaat blijkt ook Ted Bundy niet gehinderd door enig schuldgevoel: "Schuldgevoel lost niets op. Ik ben in de benijdenswaardige positie dat ik geen schuldgevoel heb," sprak hij in 1981.

Angst voor psychopaten

De angst voor psychopaten zit er goed in. En dat is eigenlijk maar goed ook, als je bedenkt waartoe deze 'mensen' (tussen aanhalingstekens, want menselijke gevoelens zoals liefde, empathie, mededogen en schuldgevoel zijn hen vreemd) in staat zijn. Maar bedenk goed, dat de meeste psychopaten geen seriemoordenaars zijn. Daar worden ze niet aardiger van, maar voor je leven hoef je niet direct te vrezen.

Lees verder

• Psychopathie nader bekeken