Waarom een psychopaat kan bedriegen zonder spijt

De meeste mensen voelen zich schuldig als ze iets gedaan hebben wat in strijd is met hun geweten. Maar psychopaten kunnen liegen en bedriegen zonder enig berouw. Hoe kan dit?

Geweten ontwikkelen

Ieder mens heeft een geweten. Het geweten kun je zien als een soort stemmetje in je hoofd dat vertelt wat goed is en wat slecht is. Een goed functionerend geweten voldoet altijd aan drie voorwaarden. De eerste van die drie voorwaarden is besef van goed en kwaad. Dat je beseft dat je niet zomaar iemand door zijn hoofd kan schieten.

Weten wat goed en slecht is, is bij gezonde mensen aangeboren. Dit aangeboren besef is de eerste stap in het ontwikkelen van je geweten. Gedurende de periode dat je opgroeit leer je wat goed en slecht is. Je leert van anderen wat wel en niet mag. De maatschappij, je geloof en de opvoeding spelen ook een grote rol in het ontwikkelen van je geweten.

Emoties en je geweten

Wanneer je naar je geweten luistert, luister je niet alleen maar naar wat goed en slecht is. De tweede voorwaarde voor een goed werkend geweten is empathie. Dat betekent dat je, je kunt inleven in iemand anders. Je probeert te bedenken wat een ander denkt en voelt. Hierdoor besef je dat iemand iets wat jij doet, bijvoorbeeld slaan, als een onprettig iets ervaart. De derde voorwaarde voor een goed geweten is emotie. Een mens ervaart emoties zoals schuld, spijt en schaamte. Deze emoties sturen je idee over goed en kwaad. Dit soort gevoelens komen meestal wanneer je iets gedaan hebt waarvan je geweten zegt dat het verkeerd is. En doordat je die onprettige gevoelens ervaart, laat je het de volgende keer wel uit je hoofd. Het is een soort interne straf om goed gedrag te stimuleren en slecht gedrag te onderdrukken.

Het geweten in gebrekkig

Dit is het punt waar het bij een psychopaat mis gaat. Psychopaten worden in de psychiatrie als mensen die chronisch antisociaal, immoreel en impulsief gedrag vertonen. Deze mensen schatten hun eigen talenten vaak te positief in en vertonen risicogedrag omdat ze de gevolgen van hun acties niet in zien. Ze kunnen zich vaak ook niet goed beheersen en zijn opvliegend. Een psychopaat voelt zich niet schuldig als hij een ander iets aandoet.

Het brein is stuk

Psychopaten missen gevoelens zoals spijt en schuld waardoor hun gedrag niet gecorrigeerd wordt. Wanneer een gezond mens iemand pijn doet voel je je daar schuldig bij. Een psychopaat heeft dit niet, die voelt zich niet schuldig. Er is ook verschil tussen weten dat je iets fout doet en voelen dat je iets fout doet. Bij psychopaten zijn afwijkingen gevonden in een deel van de hersenen; de amygdala. Dit hersendeel zorgt voor emoties zoals angst, afschuw en plezier. De amygdala van een psychopaat reageert veel minder op emotionele prikkels. Ook vermoedt men dat de arbitofrontale cortex bij psychopaten stoort. Mensen die schade in dit deel va de hersenen hebben, zijn er niet van bewust dat ze raar doen. Dan lijkt er ook nog een verbinding tussen de amygdala en de arbitofrontale cortex in het hoofd van een psychopaat. Deze mensen nemen beslissingen zonder dat ze daar in gestuurd worden door emoties.

Psychopaat aan top

Toch betekent dat niet meteen dat iedere psychopaat een moordenaar is. De kans is groot dat de psychopaat, door het morele gebrek, op het criminele pad terecht komt. Maar toch zijn er ook psychopaten die in onze maatschappij meedraaien. Er zijn psychopaten die toch redelijk normaal leven kunnen leiden.

Ook zijn er gezonde mensen die psychopathische trekjes hebben, en soms werkt dat in het voordeel. Soldaten moeten soms bijvoorbeeld werk doen dat tegen het geweten ingaat en dan moet je geen last hebben van empathische gevoelens. Zolang je geen gekke dingen doet, kan enige mate van psychopathie soms in je oordeel werken.