Samengestelde gezinnen

De samengestelde gezinnen nemen in rap tempo toe en dat is op zich niet zo vreemd, want we scheiden veel meer (al of niet voor de wet getrouwd). Getrouwd of samenwonend, er zijn vaak kinderen in het spel én de meeste mensen gaan weer op zoek naar een nieuwe relatie. Brengt de een kinderen mee of allebei, afhankelijk van de leeftijd van de partners, kunnen er ook uit de nieuwe samenstelling kinderen geboren worden. De samengestelde gezinnen ondervinden nogal eens problemen met de kinderen.

Samenstelling

Als de (nieuwe) relatie goed is, het een warm thuis is en er ruimte voor iedereen is, is het wel goed. Althans dat wordt nog wel eens gedacht. Toch is dit niet per definitie zo, waarbij de oorzaak niet noodzakelijkerwijs binnen het samengestelde gezin gezocht hoeft te worden. Het zijn veelal de verschillende rollen die in een samengesteld gezin nog nadrukkelijker en mogelijk niet vanuit een natuurlijke rol, worden tentoongespreid. Kinderen onderling, kinderen naar stiefouders en vise versa.
Bijvoorbeeld een eerdere gezinsoudste, met de daarbij behorende rol, kan plots niet meer de gezinsoudste zijn. Waarbij beide kinderen, vanuit ieder een eigen nieuwe positie, zich schuldig of minimaal onwennig kunnen voelen. Dit kan tot wrijving tussen deze kinderen leiden.

Rol van de kinderen

De kans dat er een “probleem” ontstaat bij de kinderen die in het nieuwe gezin worden geboren, is groter. Een of beide partners hebben immers een minder succesvolle relatie achter de rug en gaan er nu volledig voor in deze nieuwe relatie. Daarmee wordt er direct een druk op de kinderen uit deze nieuwe relatie gelegd. Niet bewust uiteraard, maar zo kan het wel ervaren worden door kinderen.
Waarbij de kinderen uit eerdere relaties gevoelsmatig een achtergestelde rol vervullen. Maar kinderen zijn over het algemeen nogal loyaal en dat kan wrange situaties met zich meebrengen.

Ouder worden

Als kinderen ouder worden, dan kunnen ze uiteraard zelf beslissen welk pad te volgen, kunnen ze zelf gemakkelijker beoordelen hoe reëel of niet hun gedachten zijn. Echter, dit neemt niet het loyaliteitsgevoel (en het bijbehorende interne conflict) bij kinderen zomaar weg.

Factoren die van invloed zijn

Er zijn een aantal zaken welke mogelijk problemen, of het uitblijven daarvan, kunnen beïnvloeden.

• Hoe jonger de kinderen zijn en dus meer met elkaar opgroeien, hoe kleiner de kans op frictie is. Daarnaast speelt ook het leeftijdsverschil een rol. Een kleiner leeftijdsverschil kan in positieve in werken.
• De band tussen volle broers en zussen is altijd sterker, dus als het ene gedeelte van het gezin uit meerdere kinderen bestaat en het andere niet, dan kan dit problemen opleveren. Als de kinderen jonger zijn is dit probleem kleiner, dan wanneer ze al richting de puber leeftijd gaan.
• De frictie tussen samengestelde gezinnen, waarbij er dezelfde moeder is, is kleiner. Dit heeft met verschillende zaken te maken, een daarvan is de veelal leidende rol van de moeder in het gezin, is meestal groter dan die van de vader.
• Als de financiële middelen erg uiteenlopend zijn, en er ook naar geleefd is, kan dit op beide vlakken wrijving geven bij de kinderen. Een plotselinge weelde kan als onderdanigheid ervaren worden en de andere kant kan als superieur ervaren worden.
• De rol van de verschillende kinderen is anders, waarbij de jongste vanuit het oorspronkelijke gezin een achtergestelde rol kan voelen als er eens nieuw kind geboren wordt. De oudste van het oorspronkelijke gezin, als er twee gezinnen samengevoegd worden en hij/zij is plots niet meer de oudste en het eerste kind uit het nieuwe gezin. Daar speelt een al of niet accepteren proces.

Hoe op te lossen?

Feitelijk is er geen pasklare oplossing, maar als (stief-)ouders (inclusief de “achterblijvende” ouders) goede afspraken maken en iedereen gelijk behandelen, dat wil ook zeggen dat kinderen bij de andere ouder niet wezenlijk anders behandeld wordt, kom je een heel eind. Als kinderen wat ouder zijn, is het goed afspraken te maken. Een stiefvader wordt meestal niet als vader gezien en dus is de kans dat het kind iets van de stiefvader aanneemt, klein. Probeer niet de nieuwe vader te zijn, maar wees “bereikbaar“ als het kind er om vraagt.

Concluderend

Zaken zijn niet zo vanzelfsprekend als ze soms lijken en kinderen kunnen , zonder dit uit te spreken, met een enorme rugzak rond gaan lopen. Blijf in gesprek, dwing niet, maar de ouder moet wel de ouderrol blijven vervullen.

Lees verder

• Kinderen: Van baby tot volwassene (special)