Als je lijdt aan procrastinatie/uitstelgedrag

Iedereen kent het wel: Uitstellen van belangrijke klussen tot op het laatste moment. Je weet het van jezelf, maar toch stel je de klussen uit. Hierdoor schiet je in de stress, ga je een schuldgevoel creëren en voel je je lui en misschien wel aardig waardeloos. Je weet dat je gewoon kan beginnen aan de klus. Dan zou je trots op jezelf zijn als de klus geklaard is. Waarom lukt het je dan toch niet? Wat is de oorzaak dat je steeds weer in die valkuil van je uitstelgedrag terecht komt? En hoe kom je van je uitstelgedrag af? ” Don’t wait. The time will never be just right.”
Napoleon

“Uitstel maakt eenvoudige dingen moeilijk. En moeilijke dingen moeilijker.”
Mason Cooley

"Uitstelgedrag is de kunst van het bijhouden van gisteren en het vermijden van vandaag."
Wayne Dyer

---

Het is erg belangrijk om te erkennen dat je aan uitstelgedrag lijdt om er wat aan te doen. Chronische uitstellers zijn meester in smoesjes verzinnen. Smoesjes waar ze eigenlijk zelf heel hard in willen geloven. Zoals “Ik werk het beste onder tijdsdruk”, “Ik kan er beter morgen mee beginnen, want…”, "Als mijn bureau/boekenkast/kledingkast/schuur niet opgeruimd is, kan ik mij niet concentreren“, ”Ach, ik heb nog tijd zat!” of ”Pff, nu staat mijn hoofd hier echt niet naar! Ik kan beter even iets anders doen”. Eigenlijk houd jij jezelf voortdurend voor de gek. Uiteindelijk zit je te stressen om het op tijd af te krijgen en moet jij je verantwoorden omdat je het niet op tijd af hebt gekregen. Dan denk je vast wel: "Tja ik had eerder moeten beginnen, eigenlijk schuld…" En toch, de volgende keer ben je wéér aan het uitstellen! Als je van je procrastinatie af wilt is het belangrijk dat je er echt iets aan wilt doen. Ook is het belangrijk dat je erkent dat je een chronische uitsteller bent. Wat jou de vorige keer steeds afleidde moet je nu voorkomen. Je zal zien dat je zoveel tijd over hebt, en zoveel minder stress en slapeloze nachten hebt als je gewoon doet wat je moet doen. Het is trouwens bewezen, en eigenlijk heel logisch, dat mensen die niet uitstellen veel gelukkiger zijn in het leven. Een uitsteller kan niet vaak rustig gaan slapen, er is altijd wel iets wat gedaan moet worden.

Teveel op je bordje?

Stel, je hebt een hele grote klus te doen. Je weet absoluut niet waar je moet beginnen en je ziet door de bomen het bos niet meer. Bij hele grote klussen is die reuze berg van werk overweldigend. De reden dat je maar niet weet waar je moet beginnen komt door dat je naar het grote geheel blijft kijken. Probeer je klus in kleine stappen te klaren. Kleine stappen die veel beter te overzien zijn.
Pak pen en papier en schrijf in grote lijnen op wat gedaan moet worden. Bedenk dan hoe je dit kan verdelen, maak hier verschillende stappen van. Begin gewoon bij stap één, zie het als een volledige klus. Je zal zien dat je dit véél makkelijker volhoudt.
Begin niet te snel met de volgende stap omdat je zo lekker in die flow zit, want dan krijg je het gevaar dat je motivatie snel vervliegt door bijvoorbeeld vermoeidheid. Even ontspannen als beloning en dan kan je weer met frisse moed aan stap twee beginnen. Sommige mensen hebben de neiging om hun klus over te analyseren, dus er teveel over nadenken voor ze ermee beginnen. Dit is niet nodig, begin gewoon bij het begin. Je kan altijd dingen nog bijstellen, veranderen en toevoegen als je er mee bezig bent.

Geen motivatie?

Om aan een klus te beginnen en hem dan ook af te ronden zou je gemotiveerd moeten zijn. Voor chronische uitstellers is de motivatie nogal eens ver te zoeken. Hoe vind je dan je motivatie? Houd voor ogen wat je doel is voor deze klus. Kijk niet naar wat je moet doen, maar waarom. Dat zou een goede motivatie moeten zijn, toch? Ga niet denken,”dat lukt mij nooit”, “anderen kunnen dit veel beter” of “dit vind ik echt vreselijk om te doen”. Je zit dan namelijk in een negatieve gedachtespiraal. Als je eenmaal in een negatieve gedachtespiraal zit, kan dat je helemaal verlammen en krijg je helemaal niks gedaan. Probeer je hiervan bewust te zijn. Probeer dus positief te denken. Blijf denken aan het mooie eindresultaat en aan het gevoel dat je dan zal hebben. Je hebt vast wel eens eerder een klus succesvol geklaard en daar was je dan goed tevreden over. Probeer je te focussen op dat gevoel dat je toen had. Niet denken maar doen! Ga gewoon aan de slag en zie hoe makkelijk het je af gaat. Wees wat positiever over wat je kan, haal die beren van de weg, want daar heb je helemaal niks aan.

Concentratieprobleem?

Misschien ben je wel een meester in het uitstellen omdat je met van alles en nog wat bezig bent. Aan het einde van de dag kom je dan tot de conclusie dat je niks hebt afgekregen. Misschien lukt het je niet te concentreren op wat je moet doen, of raak je na een paar minuten alweer afgeleid door iets in je omgeving. Als dit de oorzaak is van jouw uitstelgedrag weet je dat je niet afgeleid moet worden om de klus te klaren. Doe dus zoveel mogelijk omgevingsgeluiden uit. Zet je telefoon uit. Houd je mailbox, facebook, twitter en andere social media gesloten en zorg voor een opgeruimde werkplek met weinig prikkels. Misschien moet je je dus even opstellen als een kluizenaar, maar als je weet dat je daardoor gedaan krijgt wat je moet doen is dat de moeite waard. Mensen met een slechte concentratie dwalen ook vaak af met hun gedachte. Als dit gebeurt moet je er zo weinig mogelijk tijd en aandacht aan besteden. Het beste kan je de gedachte even snel opschrijven op een kladje. Zo ben je de afleidende gedachten voor nu even kwijt en kan je daar later, als de klus geklaard is, verder over nadenken. Het is ook erg belangrijk dat je streng voor jezelf bent, dwing jezelf weer terug naar wat je moet doen.

Te perfect?

Ben je een perfectionist, dan komt het misschien door angst dat je aan uitstelgedrag leidt. Perfectionisten willen de klus perfect klaren en stellen (te) hoge eisen aan zichzelf. Angst kan je volledig lamleggen ”Liever geen klus geklaard dan dat de klus niet perfect is”. En stel dat je klus niet goed is gegaan, dan kan je als perfectionist tegen jezelf zeggen: "Dat komt omdat ik er te laat mee ben begonnen, maar ik kan het wel beter hoor!" Je stelt (te) hoge eisen aan jezelf, die misschien inderdaad niet haalbaar zijn. Maar als je de klus uitstelt kan het in ieder geval niet zo perfect worden als je zou willen door tijdnood. Wees als perfectionist wat liever voor jezelf, houd jezelf voor dat niet alles loopt zoals gepland. Jij bent ook maar een mens. Ook kan de gedachte dat je alleen maar kan leren van je fouten je helpen om het niet te perfect te willen doen.

Gewoon lui?

Mensen die uitstelgedrag vertonen komen vaak lui over. En meestal voelen ze zich ook best lui omdat ze geen werk hebben verzet. Toch is het niet vaak de echte oorzaak van uitstelgedrag zoals je kan lezen in dit artikel. Ben je wel gewoon lui en stel je daarom graag uit? Dan zal je dat ook niet zo erg vinden en je er niet druk om maken of weinig last van hebben. Denk dan aan de consequenties die het zal hebben als je het niet op tijd afkrijgt. Mensen die zeggen dat ze het beste presteren onder tijdsdruk hebben daar geen gelijk in. Als je haast hebt met een klus, dan raffel je het namelijk vaak af. Als je ruim de tijd neemt, kan je veel relaxter je klus klaren en krijg je toch echt een beter resultaat.

Vermoeid?

Ben je aan het uitstellen omdat je lichaam niet fit is? Ben je gewoon moe? Zorg dan dat je fitter wordt door een goede nachtrust, minstens een half uur per dag bewegen(in de buitenlucht) en gezonde voeding. Door vermoeidheid is je concentratie sterk verminderd, je motivatie ver te zoeken en ben je gevoeliger voor negatieve gedachten.