Bijna geen sociale contacten en eenzaam voelen

Bijna geen sociale contacten hebben: volgens het CBS voelt ruim 22 procent van de mensen zich eenzaam. Een sociaal isolement is iets totaal anders dan eenzaamheid. Mensen die eenzaam zijn, hebben vaak wel sociale contacten. Wie weinig sociale contacten heeft, zal vrienden om zich heen missen, maar soms ook familie of een partner.

Verschil tussen eenzaamheid en geen sociale contacten

Eenzaamheid is iets heel anders dan het ontbreken van sociale contacten. Ruim 22 procent van de mensen voelt zich wel eens eenzaam. Toch hebben de meeste mensen wel sociale contacten. Sociale contacten bestaan uit vrienden, familie, kennissen, buren, collega's of anders. Met sociale contacten praat je wel eens, je belt, stuurt een kaartje, een email of een sms. Je zegt meer dan alleen maar gedag tegen elkaar.

Soms ontbreekt het mensen aan sociale contacten. Hierdoor raakt men in een sociaal isolement. Er is geen sprake van contact met vrienden, familie, buren etc. Eenzaamheid is het zich alleen voelen ondanks de sociale contacten die er zijn. Bij eenzaamheid heeft men het gevoel dat er niet naar hem of haar geluisterd wordt of er geen begrip is.

Je eenzaam voelen

Eenzaamheid kent iedereen wel. Bijna ieder mens heeft ooit eens een moment van eenzaamheid gevoeld, hoe klein dit ook was. Vaak is dit maar van korte duur en komt naderhand het gevoel van tevredenheid weer terug, wanneer iemand zich om jou bekommert. Op eenzaamheid rust een taboe. Bijna niemand durft toe te geven dat hij of zij zich eenzaam voelt. Eenzaamheid lijkt in onze huidige samenleving niet meer te bestaan. Iedereen heeft Facebook, Hyves, Twitter of maakt gebruik van andere sociale media. Eenzaamheid lijkt niet in dat beeld te passen.

Toch heeft eenzaamheid niks te maken met het hebben van sociale contacten. Wie het gevoel heeft dat er niet naar hem of haar wordt geluisterd, voelt zich al snel eenzaam. Dit komt vaker voor dan gedacht: je bent bezig met een gesprek en de ander kapt dit af of kijkt ongeïnteresseerd. Wanneer dit een enkele keer gebeurt, is er niks aan de hand. Maar wanneer dit vaak voorkomt, wordt het vervelend en krijg je het gevoel dat de ander gewoon niet naar jou wil luisteren. Vooral wanneer dit in verschillende situaties voorkomt, wordt het probleem groter.

Eenzaamheid is een gevoel dat voor iedereen anders is. Sommigen mensen hebben totaal geen behoefte om gehoord te worden en voelen zich dan ook niet eenzaam. Anderen hebben die behoefte wel en gaan zich eenzaam voelen wanneer er niet aan die behoefte wordt voldaan. Dit geeft aan waarom het moeilijk is om eenzaamheid te meten.

Moeilijk contacten leggen

Eén van de meest voorkomende oorzaken van eenzaamheid is het moeilijk contacten kunnen leggen, maar ook contacten kunnen onderhouden. Vaak schort het aan de sociale vaardigheden. Iemand aanspreken is vaak nog net te doen, maar dit gesprek interessant houden is voor velen moeilijk. Dat de gesprekspartner ongeïnteresseerd kijkt of het gesprek afkapt, kan natuurlijk aan de gesprekspartner liggen. Maar vaak ook ligt het aan de persoon zelf: hij of zij vertelt een verhaal veel te langdradig, komt niet 'to the point', vertelt een verhaal voor de honderdste keer of vertelt of niet-relevante dingen. Vooral het niet to the point komen irriteert veel mensen. Wie niet in de gaten heeft dat de gesprekspartner ongeïnteresseerd raakt en gewoon doorgaat, zal irritatie opwekken. Een volgende keer zal het veel moeilijker zijn om een gesprek op gang te houden.

Eenzaam door ziekte

Het zijn vaak oudere mensen en zieken die zich eenzaam voelen. Dit heeft niks met het ontbreken van sociale vaardigheden te maken, maar door het isolement waarin men verkeert. Door ziekte of ouderdom is deze groep mensen vaak genoodzaakt om thuis te blijven. Mensen om hun heen hebben het vaak te druk om langs te komen. Ook zijn veel mensen best bereid om eens langs te komen, maar gaat het snel vervelen om altijd maar naar iemand toe te moeten gaan zonder dat deze naar hun toekomt. Wegblijven is dan vaak het gevolg.

Soms ook vinden mensen het vervelend wanneer iemand over zijn of haar ziekte of ouderdomskwalen praat. Mensen willen dat 'gezeur' niet aanhoren. Na een aantal keer is de maat vol voor de meesten. Hierdoor ontstaat eenzaamheid bij ouderen en zieken.

Eenzaam en toch een relatie

Zelfs mensen met een relatie kunnen zich eenzaam voelen. Vaak is er dan een miscommunicatie tussen de partners. De een begrijpt de ander niet, er is sprake van irritatie of er wordt geen tijd voor elkaar genomen. Vaak wordt gedacht dat door een relatie de eenzaamheid is doorbroken. Maar juist dan kan er eenzaamheid ontstaan. Sommige mensen zijn in een relatie geneigd om geen moeite meer te doen wat betreft sociale contacten. Terwijl dat juist zo belangrijk is. Een man kan geen goede aansluiting vinden bij een vrouw, en ook niet andersom. Anders wordt het voor relaties van het gelijke geslacht. Dan is het vaak een kwestie van aanvoelen waar je beter op aansluit in de vriendenkring.

Na een scheiding komt eenzaamheid vaker voor. De persoon kan zo vol raken van verdriet, dat hij of zij zich afsluit voor de buitenwereld. Eenzaamheid komt ook veel voor na ontslag, een verhuizing, sterfte van een dierbare of weinig financiële middelen.

Sociale media maakt vaak nog eenzamer

Facebook, Twitter of anders lijkt de ideale manier om de eenzaamheid te verdrijven. Een tijdverdrijf is het wel, maar geen manier om de eenzaamheid te verdrijven. De meeste gebruikers voelen zich min of meer verplicht om via sociale media te laten zien hoe goed hun leven is. Hierdoor wordt er soms sterk overdreven. Dit komt bij de eenzame vaak over alsof zijn leven maar saai is. En wie zeurt over zijn eenzaamheid, zal al snel ontvriend worden. Want zeurpieten wil niemand in zijn vriendenlijst. Zo makkelijk raak je tegenwoordig je vrienden weer kwijt.

Weinig sociale contacten

Wie geen of weinig sociale contacten heeft, hoeft zich niet perse eenzaam te voelen. Vaak is het hebben van één goede vriend voor veel mensen al voldoende om zich niet eenzaam te voelen. Ook hangen sommigen erg aan hun partner. Dit kan goed gaan maar ook verstikkend werken. Weer anderen hebben gewoon geen behoefte aan sociale contacten.

Tegenwoordig is het niet meer zo moeilijk om sociale contacten op te zoen: het internet biedt voldoende mogelijkheden. Het opzoeken van oude studiegenoten, collega's, buurtbewoners etc. is makkelijker dan ooit. Het geheim zit hem niet in het contact maken, maar in het contact onderhouden. Een vriend erbij in de vriendenlijst staat leuk, maar wanneer deze 'vriend' wordt genegeerd is er een grote kans dat dit gevoel wederzijds gaat worden.

Toch zijn er nog voldoende mensen die moeite hebben met het maken van sociale contacten. Niet iedereen is even handig met sociale media of wil er gewoonweg niet aan beginnen. Het toevallig op straat ontmoeten van iemand die een goede vriend gaat worden, is een kleine kans. Vaak is het dan handig om de contacten op te gaan zoeken. Bij een sportclub of vereniging worden vaak nieuwe contacten gelegd. Iedere week in hetzelfde cafeetje of bij de bibliotheek geeft sneller een goed beeld van mensen die er ook wekelijks komen. Vaak zijn dit ook mensen die wel wat sociale contacten kunnen gebruiken, of er voor openstaan.

Het is ook helemaal niet verkeerd om iemand de helpende hand toe te steken. Oude vrouwtjes de straat helpen oversteken is al lang achterhaald: de meeste ouderen zijn prima in staat zichzelf te redden. Maar een zware tas dragen of iets oprapen dat gevallen is geeft vaak al aanleiding tot een gesprekje. Ook mensen met honden doen het goed: zij hebben over het algemeen wat meer sociale contacten tijdens het uitlaten van hun hond. Mensen met kinderen komen ook vaker in contact met ouders van andere kinderen, vooral wanneer de kinderen nog op de basisschool zitten.

Sociale contacten kunnen een eenzaamheid verdrijven, maar staan niet garant voor het niet ontwikkelen van eenzaamheid.