Stoeien en Agressie

Agressie in de kindertijd kan serieuze problemen voorspelen in het latere leven: vroegtijdig school verlaten, vroege seksuele activiteit en tienermoederschap. Vandaar dat er veel onderzoek naar is gedaan. Er worden verschillende oorzaken genoemd van agressie. Een die echter nog niet zo veel besproken is, maar toch van invloed lijkt te zijn is ‘stoeien’. Deze manier van spelen is een belangrijke manier van spelen voor jongens. Stoeien wordt vrijwel niet gedaan door meisjes. Omdat stoeien fysiek contact tussen jongens betreft, zou dit een oorzaak kunnen zijn van het verschil in agressie tussen jongens en meisjes. Jongens gebruiken meer fysieke agressie, waar meisjes meer indirecte agressie gebruiken.

Het verschil tussen agressie en stoeien

Allereerst worden agressie en stoeien vaak door elkaar gehaald. Het zijn echter twee verschillende dingen. Agressie is lastig te definiëren. Er zijn meer dan 200 verschillende definities van agressie, maar onderzoekers zijn het er over eens dat de definitie twee belangrijke punten moet inhouden: het agressieve gedrag moet bedoeld zijn om een ander kwaad te doen en het slachtoffer moet beseffen dat hem of haar pijn gedaan is. Stoeien daarentegen heeft niet de intentie om een ander pijn te doen. Over het algemeen wordt er gelachen wanneer er gestoeid wordt. Wanneer het stoeien afgelopen is, blijven de kinderen vaak bij elkaar en gaan een ander spel doen. In het geval van agressie worden de kinderen meestal gescheiden, en kunnen de kinderen op dat moment niet meer samen spelen. Er is dus een duidelijk verschil tussen agressief gedrag en stoeien.

Over het algemeen wordt er gestoeid met vriendjes en is er geen sprake van kwaad. Stoeien wordt het meest gedaan wanneer de jongens een leeftijd van 5 tot 7 jaar hebben. In sommige gevallen kan stoeien echter wel tot agressie leiden. Met name kinderen die afgewezen worden door leeftijdsgenootjes kunnen agressief worden van stoeien. Deze kinderen zijn minder nauwkeurig in het onderscheid maken tussen agressie en stoeien. Er zijn drie redenen waarom het stoeien van kinderen over kan gaan in agressie. De eerste reden is dat er een ‘eerlijke fout’ gemaakt wordt. Een kind slaat per ongeluk te hard, waarna de ander boos wordt. Ook kan overgegaan worden tot agressief gedrag wanneer nieuwe sociale groepen gevormd worden. Het agressieve gedrag wordt gebruikt om een hogere dominante status te krijgen. Op het moment dat de sociale groepen gevormd zijn, zal deze agressie wegvallen. Als laatste reden kan stoeien overgaan tot agressief gedrag doordat sommige kinderen zichzelf niet goed kunnen controleren en overdreven emotioneel zijn.

De relatie tussen agressie en stoeien

Onderzoekers hebben ook indirect bewijs gevonden dat stoeien en agressie met elkaar in relatie staan. Dit komt doordat zowel stoeien als agressie gebruikt wordt om een dominante status te verkrijgen. Het idee dat stoeien en agressie hierbij samen gaan is voor het eerst gemeten door Neill. Neill stelde dat wanneer een zwakkere jongen laat zien dat hij in nood is, een gevecht meer een speelvorm zal aannemen. Wanneer dit niet getoond wordt, zal de sterkere jongen de intensiteit van het gevecht verhogen, totdat de zwakkere jongen laat zien dat hij in nood is. Dit werd ondersteund door Humphreys en Smith. De leeftijd waarbij stoeien en agressie het meest tot elkaar in relatie staan is 11 jaar. Na deze leeftijd leidt stoeien vrijwel niet meer tot agressie.

Een traditionele opvatting over stoeien is dat het een functie heeft om gevechtsvaardigheden aan te leren. Het ‘kunnen vechten’ kan van invloed zijn op agressie. Als jongens agressief zijn beginnen ze meestal te vechten, in tegen stelling tot meisjes. Het zou kunnen dat dit nog overgebleven is van vroeger. Toen moesten mannen voornamelijk vechten en jagen, en vrouwen niet. Er is echter nog te weinig onderzoek hiernaar gedaan om tot een goede conclusie te kunnen komen. Ook is er maar weinig en geen direct bewijs dat stoeien gekoppeld kan worden aan gevechtsvaardigheden.

Conclusie

Over het algemeen is er nog te weinig onderzoek gedaan om tot goede conclusies te komen. Hoewel er wel aanwijzingen zijn dat stoeien en agressie met elkaar in relatie staan, is het duidelijke bewijs over het algemeen niet aanwezig. Wat wel duidelijk is, is dat vooral afgewezen kinderen het moeilijk vinden om onderscheid tussen stoeien en agressie maken. Ook speelt dominantie een belangrijke rol. Dit is belangrijk bewijs, want hierdoor kunnen oplossingen bedacht worden hoe agressie voorkomen kan worden.