Stemmethodes: papier, elektronisch of via internet?

Stemmethodes: papier, elektronisch of via internet? Met de computer stemmen is al een hele tijd erg gewoon in veel Belgische steden en gemeenten. Op andere plaatsen gebruikt men nog steeds potlood en papier. In Nederland werd vanaf 2009 na zo'n veertig jaar experimenteren met mechanische en elektronische stemcomputers besloten het stemmen via computer weer af te voeren nadat er ophef over ontstaan was. Ook in België bestaat er discussie over. (Afbeelding: flickr - Marcel030NL) Elke manier van stemmen heeft eigen voor- en nadelen. Een kleine, zeker niet exclusieve, opsomming.

Inhoudsopgave


Potlood en papier

Nadelen

  • Grote papieren administratie: omslachtig en kost veel geld en personeel.
  • Stembiljetten kunnen voor ze geteld worden verloren gaan door bijvoorbeeld een brand, of door personen die ze met opzet verloren laten gaan, vervangen of ongeldig maken.

Voordelen

  • Tijdelijke stembureaus inrichten is eenvoudiger wanneer er geen computers geïnstalleerd en gecontroleerd moeten worden.
  • Veel mensen zijn het gewoon zo te stemmen.

Elektronisch - computer

Nadelen

  • Eén of meerdere defecte computers in een stemlokaal kan snel voor een lange aanschuifrij bij het stemlokaal zorgen.
  • De methodes van stemmen zijn weinig transparant, want je moet een grote kennis hebben van de kieswetten én van computers (soft- en hardware) om het te kunnen controleren.
  • In de meeste landen waar men met de computer stemt gebeurt de installatie van stemcomputers door een privaat bedrijf. Het is dus de vraag in hoeverre de overheid er controle over heeft en behoudt.

Voordelen

  • De kans dat de stemmen door een technisch defect verloren gaan is heel klein.
  • De uitslag is snel na de stembusgang beschikbaar.
  • Via de computer kan men ook sneller te weten komen hoe de exacte zetelverdeling is (de wet D'hondt die de zetelverdeling in België bepaalt is ingewikkeld.)
  • Men moet in de meeste gevallen veel minder lang aanschuiven om te stemmen.
  • Anonimiteit is nog steeds verzekerd, stemcomputers hebben bijvoorbeeld geen webcams of andere inputapparaten waarmee de identiteit van de stemmer achterhaald kan worden.

Internet

Nadelen

  • Beveilingsrisico's: de identiteit van de kiezer moet bevestigd worden om er zeker van te zijn dat kiesprincipes gehandhaafd blijven (1 stem per kiezer) en om te bepalen of de persoon wel of niet mag stemmen (meerderjarig? woonplaats?). Het stemmen zélf moet echter anoniem gebeuren. Het wordt dus moeilijk om anonimiteit en geldige stembusgang te combineren.
  • Mogelijke fraude: misschien een grotere mogelijkheid tot frauderen, maar het is vooral moeilijker om de fraude (ev. achteraf) bloot te leggen.

Voordelen

  • Zowat alle mensen in België (ook vreemdelingen m.b.t. het gemeentelijk stemrecht) hebben een elektronische identiteitskaart.
  • Bijna iedereen heeft in België toegang tot het internet.
  • Na een tijdje experimenteren en implementeren: relatief simpel om een stemming te organiseren. Er zijn ook relatief weinig moeite en kosten aan verbonden voor de overheid en de kiezers.



In Europa zijn zowat alle landen representatieve democratieën: de kiezers stemmen voor vertegenwoordigers die hun belangen moeten gaan behartigen. Bij de volgende stemmen kunnen kiezers hun vertrouwen in de verkozen bevestigen of voor iemand anders kiezen.

De representatieve democratie is, voor een deel, ontstaan omdat directe democratie een grote kost voor de maatschappij met zich zou meebrengen. Niet iedereen heeft de tijd om zich te verdiepen in wetsvoorstellen e.d.

Maar met de verdere opmars van de sociale media zoals twitter en facebook, en digitale nieuwsvoorziening door "kwaliteitskranten" en onderzoeksjournalisten kunnen mensen met minder moeite zichzelf beter informeren. Ook het stemmen zelf kost niet veel tijd via het internet (net zoals de belastingaangifte via het internet heel snel kan zijn).

Het is wel erg de vraag of dit op een veilige manier kan gebeuren, en of het dus een goed idee is om hiermee te gaan experimenteren. Hackerscollectieven zoals bijvoorbeeld Anonymous of de spionagediensten en staatsveiligheid kunnen mogelijk over de technologie beschikken om tussen te komen in verkiezingen.

De Belgische tak van de PiratenPartij is in elk geval al voor 'elektronische rechtstreekse democratie', zoals blijkt uit hun programma (februari 2012).
© 2012 - 2024 Swah, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Democratie en dictatuurDemocratie en dictatuurNederland wordt een democratie genoemd. Democratie is afgeleid van de Griekse woorden 'demos' (volk) en 'kratein' (reger…
Hoe stem je een gitaar?Je gitaar stemmen, oftewel je gitaar mooi zuiver laten klinken, is iets belangrijks wat je regelmatig zou moeten doen. H…
Democratie: de verschillende vormen en opvattingenDemocratie: de verschillende vormen en opvattingenEen democratie is een volksheerschappij: een staat waar het volk regeert. Een democratie is een staat waar het volk zelf…
Niet stemmen en blanco stemmenNiet stemmen en blanco stemmenNiet stemmen en blanco stemmen: er is een groot verschil tussen deze twee. Beiden tellen niet mee voor de verkiezingen,…

De verkiezingenDe verkiezingenAlle Nederlanders van 18 jaar en ouder mogen stemmen en kunnen zich verkiesbaar stellen. Ze hebben hier het recht op. In…
De Grondwet, hoe en wat?De Grondwet is de hoogste Nederlandse wet. Het is een zeer belangrijke wet die in 1814 tot stand kwam. De huidige Nederl…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Andibreit, Pixabay
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Stemcomputer
  • http://nl.pirateparty.be/
Swah (82 artikelen)
Laatste update: 19-08-2013
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Politiek
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.