De Grondwet, hoe en wat?

De Grondwet is de hoogste Nederlandse wet. Het is een zeer belangrijke wet die in 1814 tot stand kwam. De huidige Nederlandse grondwet dateert uit 1983. In de Grondwet staan alle regels voor de Nederlandse staatsinrichting en onze grondrechten.

Landen

Bijna alle democratische landen hebben een grondwet. De landen die geen geschreven grondwet hebben zijn Israël en het Verenigd Koninkrijk. Daar ligt het recht vast in wetten, gewoontes en de rechtspraak. De grondwet is vastgesteld door de grondwetgever. Dit is vaak een gewone wetgever, die een speciale procedure volgt.

Wijziging van de Grondwet

Bij een wijziging van de Grondwet geldt een speciale wetgevingsprocedure. De herziening van de wet vindt plaats in twee lezingen. Bij de tweede lezing zijn er in de Eerste Kamer en in de Tweede Kamer tweederde van de stemmen nodig.

Eerste lezing

Zo kan de Grondwet pas worden gewijzigd als er eerst een voorstel voor een overwegingswet is aangenomen. De behandeling van dat wetsvoorstel wordt beschouwd als de eerste lezing van de Grondwetherziening. Als het voorstel voor de overwegingswet door de Eerste Kamer en de Tweede Kamer is aangenomen, dan wordt de Tweede Kamer ontbonden. De kiezers kunnen dan, bij de verkiezingen, laten weten hoe zij over de voorliggende Grondwetsherziening denken.

Tweede lezing

Na de verkiezingen gaat de Tweede Kamer een voorstel tot de wijziging van de Grondwet overwegen. Deze overweging heet ook wel de tweede lezing. Als tweederde meerderheid van de Tweede Kamer dit voorstel aanneemt, dan behandelt de Eerste Kamer dit voorstel. De Eerste Kamer moet het voorstel ook weer met tweederde van de meerderheid aannemen om de Grondwet definitief te kunnen wijzigen.

De grondrechten

In het eerste hoofdstuk van de Grondwet staan alle rechten van de inwoners van Nederland vernoemd. Deze rechten worden dan ook wel de grondrechten genoemd. Het gaat dan vooral om mensenrechten en democratische rechten. In deze grondrechten zijn bijvoorbeeld de vrijheid van godsdienst en van meningsuiting, het discriminatieverbod en het recht op privacy opgenomen. Andere grondrechten zijn onder meer sociale rechten, zoals het recht op gezondheidszorg en het recht op huisvesting.

De vrijheid van godsdienst

Dit is een van de klassieke grondrechten. Dit recht houdt in, dat iedereen de vrijheid heeft om zelf de godsdienst te kiezen, te belijden en te beoefenen waar hij of zij toetreedt. Ook heeft iemand de vrije keuze om niet te kiezen voor een godsdienst, maar ook godsdienstvrij te leven.

Vrijheid van meningsuiting

Dit is de vrijheid die de Nederlandse burgers hebben om hun overtuigingen kenbaar te maken, zonder dat de overheid hen vooraf controleert. De vrijheid van meningsuiting kent echter wel grenzen. Zo zijn belediging en smaad onder bepaalde omstandigheden strafbaar. Het gaat om de vrijheid om zonder angst voor vervolging voor je mening uit te komen.

Discriminatieverbod

Hierbij gaat het om gelijkheidsrechten. Alle inwoners van Nederland hebben recht op een gelijke behandeling. Dat is zo’n belangrijk recht dat het in de Grondwet is opgenomen. In artikel 1 van de Grondwet staat dan ook dat het verboden is om te discrimineren.

Recht op privacy

Dit recht wordt omschreven als het recht om met rust te worden gelaten. In ons land is het rechtop privacy vastgelegd in de artikelen 10 tot en met 13 van de Grondwet. Een onderdeel van privacy is de verwerking van persoonsgegevens.
© 2012 - 2024 Marensa, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Het recht: toetsingsverbodHet recht: toetsingsverbodDe rechter mag door het toetsingsverbod wetten niet toetsen aan de Grondwet. Over dit verbod is veel onenigheid en besta…
Spanje: politieke indeling: de Spaanse grondwetSpanje: politieke indeling: de Spaanse grondwetMet welke grondwet begon de geschiedenis van de Spaanse grondwetten? Wordt de allereerste opgedrongen grondwet door de N…
De grondwet van 1848In Nederland hebben we al lange tijd een grondwet, hierstaan onder andere onze grondrechten in. Maar wanneer kwam deze g…
De Nederlandse WetgevingDe Nederlandse WetgevingIn het Nederlandse juridische systeem staat de wetgeving centraal. Aandacht wordt besteed aan de wet als rechtsbron, aan…

Stemmethodes: papier, elektronisch of via internet?Stemmethodes: papier, elektronisch of via internet?Met de computer stemmen is al een hele tijd erg gewoon in veel Belgische steden en gemeenten. Op andere plaatsen gebruik…
De Europese UnieDagelijks hoor je in het nieuws wel wat over de Europese Unie, maar wat is het nou precies? En welke landen behoren erto…
Bronnen en referenties
  • St-ab.nl
Marensa (310 artikelen)
Gepubliceerd: 29-01-2012
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Politiek
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.