Gemeenteraadsverkiezingen: Hoe maak je je keuze?

Bij gemeenteraadsverkiezingen moeten mensen stemmen op mensen die raadslid worden. Bij die gemeenteraadsverkiezingen bepaalt dus het stemgedrag van de burgers wie de gemeente gaan besturen. Bovendien mogen de grootste partijen vaak een wethouder leveren die het beleid nog meer bepaalt. Hoe weet je nu op wie je moet stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen?

Een in de 4 jaar gemeenteraadsverkiezingen

Eens in de 4 jaar worden er in alle Nederlandse gemeenten gemeenteraadsverkiezingen gehouden, tenzij er zaken zijn die er voor zorgen dat dit op een ander moment moet gebeuren. Mensen met stemrecht kunnen tijdens gemeenteraadsverkiezingen aangeven welke partij hun voorkeur heeft. Partijen met de meeste stemmen mogen vaak ook een wethouder leveren. Maar raadsleden die goed functioneren kunnen eigenlijk nog meer betekenen voor de burger. Maar hoe bepaal je nu waar je op moet stemmen?

Stem verloren gaan is jammer, er is veel strijd aan vooraf gegaan

Veel mensen beseffen wel dat het belangrijk is dat ze hun stem laten horen. De partijen die namelijk worden gekozen met de meeste stemmen hebben het meeste in te brengen. Een partij met 1 zetel kan namelijk maar 1 keer stemmen tijdens een raadsvergadering. Een partij met 6 zetels heeft 6 keer de kans om de burger te verdedigen. De grootte van een partij doet er dus zeker toe.

Kijk naar de belangrijke punten waar een partij voor wil gaan staan

Veel mensen weten niet zo goed waar ze op moeten stemmen. De verkiezingsprogramma’s beloven gouden bergen en vaak ook veel van hetzelfde. Wel kan het bij cruciale zaken belangrijk zijn om de standpunten naast elkaar te leggen. Is een partij voor een herindeling van een gemeente bijvoorbeeld waarbij gemeenten samen worden gevoegd? Is een partij voor een hoofddoekenverbod? Zijn er partijen die de aanleg van grote wegen willen stimuleren of juist niet willen. Eerst moet de persoon in kwestie zelf natuurlijk bepalen wat voor hem belangrijk is. Pas daarna kan gekeken worden of er partijen zijn die hetzelfde standpunt innemen. Nu is het wel zo dat een partij altijd meerdere punten als uitgangspunt neemt. Het kan zo zijn dat daar punten bij zitten waar iemand voor is, maar tegelijkertijd zullen er punten in het verkiezingsprogramma staan waar iemand tegen is. Schrijf op een lijstje de plus-, en de minpunten en kijk dan wat de uitkomst is. En misschien staan er wel punten op het verkiezingsprogramma waar iemand niet zo voor is, maar die ook weer niet zo belangrijk zijn. Grote punten waar iemand aan hecht zouden in dat geval leidend kunnen zijn.

Kijk naar wat partijen hebben bereikt in de afgelopen 4 jaar

De meeste mensen weten wel wat de hete hangijzers zijn geweest in de afgelopen 4 jaar dat een raad aan zet is geweest. Een weg die er nog steeds niet is, bouwwerkzaamheden die maar niet afkomen, een gemeente die veel te veel geld heeft uitgegeven, partijen die te veel hebben gedeclareerd. Zoek nog eens na welke partij zich het meest aan haar woord heeft gehouden. En kijk ook eens welke partijen zich echt hebben ingezet voor een zaak en welke partijen durfden op te staan voor een zaak waar ze in geloofden. Er zijn namelijk altijd fracties die veel schreeuwen, maar in feite weinig waarmaken. Of die nog steeds achter hun wethouder aanlopen, terwijl ze er voor het volk het beste uit zouden moeten halen. Kijk eens op internet of in plaatselijke kranten welke partijen dat hebben gedaan. Leg daarnaast de partijprogramma’s en bepaal dan de keuze.

Gedachtegoed politieke partijen

Natuurlijk stemmen veel mensen ook op een partij die hun gedachtegoed vertegenwoordigt. Iemand die christelijk is, zal eerder op een christelijke partij als het CDA of de ChristenUnie stemmen. Toch is het soms goed om ook wat verder te kijken dan dat. Want zo’n partij kan dan wel de C van Christelijk in haar naam hebben staan, het wil nog niet zeggen dat ze ook de belangen van de burgers op de juiste wijze behartigt. Een communistische partij kan wel veel meer voor de mensen betekenen dan zo’n christelijke partij. Het kan, het hoeft niet. Maar kiezers die echt serieus naar hun keuze willen kijken, zouden daar wel rekening mee moeten houden.

Keuze gemeenteraadsverkiezingen niet baseren op landelijke partijen

Ook baseren veel mensen hun keuze voor een gemeentelijke partij op wat de landelijke partijen hebben gedaan. Dat staat iedereen vrij, alleen hebben gemeentelijke partijen een heel andere functie. En gedragen ze zich ook heel anders dan de landelijke partijen. Wie wil dat het in zijn eigen gemeente goed gaat en er belangen behartigd worden op dat gebied zou niet moeten kijken naar wat de fracties in Den Haag doen. Zij besturen een land en geen gemeente, zij houden zich bezig met heel andere problemen en ze functioneren ook heel anders. Raadsleden in een gemeenteraad zijn bovendien mensen die een gemeente heel goed kennen en weten wat er leeft. Ze zijn aanspreekbaar, gewoon thuis of tijdens een fractievergadering en dat is de landelijke politiek niet. Ga er dus niet zomaar van uit dat wat een fractie in Den Haag doet, wordt gevolgd door een partij die in de gemeenteraad zit.

Laat de stemwijzer en het kieskompas maar links liggen

Steeds meer mensen maken gebruik van de Stemwijzer of het Kieskompas. Zelfs voor de gemeenteraadsverkiezingen. De keuzes die daar worden aangegeven, kloppen echter bijna niet met de werkelijkheid. Kiezers kunnen zelfs voor iets heel anders kiezen dan waar ze eigenlijk voor staan. Laat die internetadviseurs dus maar gewoon voor wat ze zijn. Wie een aantal vragen voor de grap eens invult of een paar keer geen van beide invult bij een vraag krijgt voor een gemeente in Brabant een ander advies dan een gemeente in Leeuwarden.

Stemmen met het potlood

Vanaf 2010 wordt overigens weer met het rode potlood gestemd en niet via een stemmachine. Dat betekent dat een stembiljet moet worden uitgevouwen. Daarop staan allerlei lijsten met de kandidaten die zich verkiesbaar hebben gesteld. Iemand hoeft niet per se op de lijsttrekker te stemmen. Sommige verkiesbare mensen zijn zo populair of hebben al zoveel betekend voor de bevolking dat zij de meeste stemmen krijgen. Op die manier kan iemand ook met een voorkeursstem in de gemeenteraad komen, zelfs als hij of zij op dat moment niet op een verkiesbare plaatst staat. Iemand staat trouwens niet op een verkiesbare plaats als hij op een plaats staat waarvan verwacht wordt dat dit aantal zetels nooit wordt gehaald. Heeft een partij nu bijvoorbeeld 3 zetels, dan moet er al veel gebeuren willen dit er opeens 6 worden. Degene die op de zesde plaats staat, staat dus op een onverkiesbare plaats. Tenzij er dus heel veel mensen op haar of hem stemmen.

Legitimatie vanaf 2010 bij stemmen nog strenger

Mensen die willen gaan stemmen moeten zich legitimeren. Dat kan met een paspoort of rijbewijs of een ID kaart. Vanaf 2010 is het ook verplicht om een legitimatie mee te nemen als iemand voor iemand anders stemt, dus per volmacht. Voorheen was dit niet het geval. Dan hoefde alleen degene die voor de andere mensen stemde een paspoort, rijbewijs of ID kaart van zichzelf mee te nemen. Wie van een ander het verzoek heeft gekregen om voor die persoon te gaan stemmen moet eerst het volmachtbewijs op de achterkant van de stempas invullen. Naast het ingevulde en getekende volmachtbewijs moet ook een kopie van het identiteitsbewijs van de volmachtgever meegenomen worden.