Lodewijk Asscher: zijn carrière bij de PvdA

Lodewijk Frans Asscher (Amsterdam, 27 september 1974) was minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kabinet Rutte II. Asscher was bovendien vicepremier. Eerder was Asscher raadslid, wethouder en waarnemend burgemeester in Amsterdam. Lodewijk Asscher werd gezien als de wonderboy van de PvdA. Zijn carrière startte in sneltreinvaart. Na het kabinet Rutte II was Asscher lijsttrekker voor de PvdA bij de Tweedekamerverkiezingen van 2017. De PvdA behaalde slechts negen zetels, het laagste aantal sinds de oprichting van de partij.

Loopbaan

Lodewijk Asscher werd geboren in Amsterdam. Hij doorliep echter de lagere school in Den Haag, een aantal jaren nadat Mark Rutte, de man met wie hij decennia later in het kabinet zou zitten dezelfde lagere school doorliep. Na de lagere school bezocht Asscher het Christelijk Gymnasium Sorghvliet in Den Haag, een school waarop onder andere ook Jozias van Aartsen, Paul van Vliet en Marcella Mesker hebben gezeten.

Universitaire studies

Nadat hij in 1992 zijn diploma in ontvangst had genomen ging Asscher aan de Universiteit van Amsterdam psychologie studeren. Na zijn propedeuse stapte hij aan dezelfde universiteit over op Nederlands Recht. Uiteindelijk promoveerde hij zelfs op het onderwerp communicatiegrondrechten, maar is er nooit toe overgegaan om de doctorstitel te voeren. Na zijn studie aan de Universiteit van Amsterdam bleef Asscher aan deze universiteit verbonden als docent en onderzoeker aan het Instituut voor Informaticarecht.

Lid gemeenteraad Amsterdam

In die periode werd Asscher als lid van de PvdA ook lid van de gemeenteraad van Amsterdam om daar in 2006 te worden aangesteld als wethouder. Hij blijft deze functie vervullen tot 2012. Tot zijn portefeuille behoorden onder andere Financiën, Economische Zaken, Inburgering, Onderwijs en Jeugd. Na het aftreden van burgemeester Cohen en voor het aantreden van burgemeester Van der Laan was Asscher een aantal maanden waarnemend burgemeester.

Lodewijk Asscher als wethouder van Amsterdam

Toen Asscher in Amsterdam aantrad als wethouder was een van zijn eerste acties het uitspreken van zijn veto voor het naar de beurs brengen van een deel van de aandelen Schiphol, waarmee hij lijnrecht tegenover de toenmalige minister van Financiën, Gerrit Zalm, kwam te staan. Zalm vernietigde het besluit van Amsterdam maar deze vernietiging werd later door de opvolger van Zalm, Wouter Bos, weer ongedaan gemaakt. Ook hield Asscher zich in Amsterdam bezig met Project 1012, de opschoning van het Wallengebied. Het doel hiervan was om de Wallen een opknapbeurt te geven door criminogene factoren daar te weren en de strijd tegen mensenhandel in de prostitutie aan te gaan. Ook zette Asscher zich ervoor in om het onderwijs aan allochtone kinderen te verbeteren.

Lid kabinet Rutte II

In 2012 trad hij op 38-jarige leeftijd toe tot het kabinet Rutte II. Hij kreeg de post Sociale Zaken en Werkgelegenheid en werd tevens vicepremier omdat de leider van de PvdA, Diederik Samson, ervoor koos om plaats te nemen in de Tweede Kamer.

Asscher als minister

Op 5 november 2012 werd Asscher benoemd tot minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het kabinet Rutte II. Dit kabinet wordt ook wel het kabinet Rutte-Asscher genoemd omdat Asscher als vicepremier werd aangesteld. Tot de opdrachten van Asscher behoren onder meer de wijziging van het ontslagrecht en het verkorten van de duur van de WW. Ook heeft hij de participatie van jongeren op de arbeidsmarkt, integratie en inburgering en de werknemersverzekeringen in zijn portefeuille.

De Wet werk en zekerheid

Een van de belangrijkste maatregelen die Asscher heeft genomen is het invoeren van een nieuw ontslagrecht dat per 1 juli 2015 in werking is getreden. Dit is een onderdeel van de Wet werk en zekerheid die ervoor moest zorgen dat de vermeende tweedeling tussen mensen met een vaste baan en flexwerkers zou verminderen. Ook werd de maximale duur van de WW naar beneden gebracht om ervoor te zorgen dat werklozen eerder een baan zouden aanvaarden.

Verkiezingen 2017

Bij de Tweedekamerverkiezingen in 2017 werd de PvdA bijna van de politieke kaart geveegd. De partij behaalde slechts negen zetels, het laagste aantal ooit. Asscher nam niet deel aan de coalitiebesprekingen en verdween naar het parlement om oppositie te voeren tegen het kabinet Rutte III.

Kritiek

Asscher kreeg tijdens zijn ministerschap nogal eens de kritiek dat hij zich teveel richtte naar de wensen van de VVD omdat de PvdA en de VVD samen in het kabinet zaten. Op zijn paradepaardje 'het nieuwe ontslagrecht' heeft hij ook veel kritiek gekregen. Met name vanuit de hoek van de Vereniging Arbeidsrecht Advocaten Nederland (VAAN) kwam de kritiek dat de doelstellingen van de wet, het eenvoudiger, goedkoper en sneller maken van de procedure, hiermee niet zouden worden bereikt. Onder het kabinet Rutte III waarvan de PvdA geen deel uitmaakt, zullen de maatregelen deels weer worden teruggedraaid. Van een geheel andere aard was de kritiek die Asscher ten deel viel toen hij met zijn kinderen Sint Maarten ging lopen en daarvoor het pensioenoverleg met de oppositie liet schieten. Hij wilde ook als vader niet tekort schieten. Behalve op kritiek kwam hem dit ook op veel lof te staan.

Lodewijk Asscher privé

Lodewijk Asscher was de wonderboy van de PvdA, maar heeft dat (nog) niet kunnen waarmaken. Na zijn bliksemcarrière in Amsterdam, heeft hij zich in korte tijd en op nog jonge leeftijd ontpopt als een geslepen politicus en gewaardeerd maar ook bekritiseerd minister. Met het grote verlies aan zetels dat de PvdA in 2017 na de Tweedekamerverkiezingen leed, is de ster van Asscher niet langer rijzende en is het hard buffelen voor de voormalige wonderboy om het politieke hoofd boven water te houden.

Het gezin Asscher

Asscher is de zoon van Bram Asscher, jurist, en Irene Asscher-Vonk. Zijn moeder was hoogleraar arbeidsrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen en kroonlid van de Sociaal Economische Raad. Asscher komt uit een Joodse familie. Veel van zijn familieleden waren of zijn jurist of diamantair.

Kleinzoon van Abraham Asscher, voorzitter van de Joodse Raad in WO II

Zijn overgrootvader, Abraham Asscher, was in de Tweede Wereldoorlog samen met David Cohen voorzitter van de Joodse Raad. Zij werden, ongewild, door de Duitse bezetter ingezet bij de deportatie van de Joden naar de vernietigingskampen. Dit kwam Abraham Asscher op veel kritiek te staan en leidde er zelfs toe dat hij niet begraven mocht worden op de Joodse begraafplaats in Muiderberg. Zijn zoon Bram, de vader van Lodewijk Asscher, werd als baby gered uit de Hollandsche Schouwburg waar in de Tweede Wereldoorlog Joden werden verzameld om gedeporteerd te worden. Hij werd naar buiten gesmokkeld in een vuilnisbak.

Vader VVD, moeder PvdA

De vader van Lodewijk Asscher was lid van de VVD, zijn moeder lid van de PvdA. Asscher koos, zoals bekend, voor de PvdA. Hij heeft daarover gezegd: 'Ik denk dat je pas kunt profiteren van de liberale samenleving, als je een sociaaldemocratische basis hebt geschapen, waardoor mensen echt gelijke kansen hebben en niet zonder ontbijt naar school gaan. Want anders is de vrijheid die je kunt ontplooien echt heel beperkt. Ik geloof dat de overheid een belangrijke rol heeft om de samenleving wat dat betreft eerlijker te maken. Dat betekent dat ik uitkom bij de Partij van de Arbeid.’ Asscher is in 2005 getrouwd met Jildau Piena. Zij hebben drie zonen: Boaz, Lieuwe en Abel.

Lees verder

• Frans Timmermans, wonderkind van de PvdA
• Burgemeester Van der Laan van Amsterdam