De rol van Jorge Zorreguieta in de Vuile Oorlog

De rol van Jorge Zorreguieta in de Vuile Oorlog Bij velen zal bekend zijn dat Jorge Zorreguieta ten tijde van de laatste militaire dictatuur in Argentinië een positie had binnen de regering. Hoe belangrijk deze positie was, wat de achtergrond was van het verkrijgen van deze positie, en de gevolgen die dit had voor het land, heb ik onderzocht en getracht goed weer te geven. Als gevolg van de hieronder genoemde feiten was het lange tijd nog steeds mogelijk dat de vader van Máxima in Argentinië of elders voor de rechter zou moet verschijnen. Zijn overlijden in 2017 maakte een einde aan deze hoop van veel nabestaanden van de slachtoffers van het regime.

Inhoud


Van schijndemocratie naar dictatuur

Om goed te kunnen begrijpen wat de rol van Zorreguieta was in de regering, is het noodzakelijk een kleine inleiding te geven in de achtergronden van deze regering, waarin zowel militairen als burgers een plaats hadden.

Dit was niet de eerste dictatuur waar Argentinië mee te maken kreeg. Na de staatsgrepen in 1930, 1943, 1955 en 1966 was dit al de vijfde van de 20ste eeuw. De eerste twee coups zijn nog te verklaren door te zeggen dat er veel gebeurde in het interbellum en tijdens te Tweede Wereldoorlog. Arbeiders zochten hun plaats in de politiek en ook militairen zagen hun rol veranderen. De derde en vierde staatsgreep kunnen niet verklaard worden zonder de rol van het peronisme te beschouwen. Met de val van Juan Perón in 1955 werd er namelijk een nieuw ingrediënt toegevoegd aan de Argentijnse politiek. Dit ingrediënt was instabiliteit. De Argentijnse arbeidersklasse had kunnen ruiken aan gelijke rechten, eerlijke wetgeving en godsdienstvrijheid. Het had ook te maken gekregen met een rammelende economie en een opstandige Katholieke Kerk, die Perón uiteindelijk de das om deden. De militairen die toen aan de macht kwamen maakten er een competitie van alles wat Perón had opgebouwd zo snel mogelijk weer te vernietigen. Deze conservatieve heren hielden er niet van als het volk de straat op ging en sloegen demonstraties hard neer. Maar het volk was niet vergeten hoe het voelt om inspraak te hebben en vocht terug. Dit had tot gevolg dat de regering steeds toegeeflijker werd. In 1966 had Generaal Juan Carlos Onganía hier genoeg van en nam de macht over. Ook hij kon echter de militairen niet tevreden.

Na nog wat militaire presidenten die het nooit lang volhielden kwam er een president aan de macht die bereidt was te praten over een terugkeer van de democratie. Juan Perón zat al jaren in ballingschap in Spanje en was inmiddels getrouwd met zijn derde vrouw Isabel. Zijn terugkeer was nog onbespreekbaar, maar via democratische verkiezing werd de peronist Héctor Cámpora in 1973 tot president gekozen. Hij kon de weg vrijmaken voor Perón, die na democratische verkiezingen snel het presidentschap overnam. Perón was echter ernstig ziek en overleed kort na zijn aantreden, waarop zijn vrouw Isabel - die vice-president was - het presidentschap overnam. Zij bleek echter alles behalve geschikt voor de klus. De chaos die het land in zijn greep had werd erger en erger. Ernstige inflatie en politieke moorden waren aan de orde van de dag. In dat opzicht kwam de staatsgreep van 26 maart 1976 zeker niet onverwacht. Al in zijn kersttoespraak had commandant van het leger Jorge Videla aangekondigd dat hij de regering nog negentig dagen de tijd zou geven om orde op zaken te stellen. De Argentijnse krantenredacties hadden toen al uitgerekend dat dit ultimatum op 23 of 24 maart zou verstrijken.

Gezien de hopeloze politieke en economische situatie was er niemand die er echt in geloofde dat de regering, die al lang niet meer zo democratisch was, het tij zou kunnen keren. De staatsgreep op 24 maart 1976 verliep dan ook rustig en zonder bloedvergieten. In de regering die geïnstalleerd werd namen zowel militairen als burgers - waaronder dus Jorge Zorreguieta - plaats.

Achtergronden van de staatsgreep

Om de rol van Zorreguieta beter te kunnen begrijpen is ook een goed begrip nodig van de achtergronden van de staatsgreep. Het algemene idee erachter was vrij simpel: Argentinië was te prooi gevallen aan ‘subversieven’ die een gezonde ontwikkeling van het vaderland in de weg stonden. Deze groep moest op alle mogelijke manieren bestreden worden aldus de filosofie van het leger waarachter ook Zorreguieta zich schaarde. Videla kondigde op 29 maart 1976 aan dat zijn regering ‘de subversie volledig zou uitroeien’.

Wondereconoom José Martínez de Hoz werd binnengehaald om een economisch plan op te stellen, en werd benoemd tot Minister van Economische Zaken. Hij was een groot voorstander van een open markteconomie. De militairen die hun eigen toekomstplan voor Argentinië ‘proces van nationale reorganisatie’ noemden, hadden hierin een speciale plek voor de landbouw in gedachte. Volgens minister Martínez de Hoz was de economie gestagneerd door te veel protectionisme en zouden de Argentijnse producten het echt zelf wel redden op de wereldmarkt. Het waren ook de landbouwproducten die Argentinië kort na de Tweede Wereldoorlog tot een van de rijkere landen van de wereld hadden gemaakt.

Zonder medewerking van burgers kon de regering niet functioneren. Omdat zij dachten dat steun aan het regime hun economische en politieke positie kon versterken, besloten veel agrarische ondernemers Videla en de zijnen te steunen. Traditioneel verenigen deze ondernemers zich in verschillende organisaties die over het algemeen zonder uitzondering aan de (uiterst) rechterkant van het politieke spectrum stonden.

Zorreguieta en de agrarische belangen

De belangrijkste organisatie voor de belangenbehartiging van de agrarische elite was de Sociedad Rural Argentina (SRA). Het was vooral deze SRA die veel burgers leverde aan de militaire regering. Het ministerie van Landbouw en Veeteelt viel onder het ministerie van Economische Zaken en er is veel kennis van zaken vereist om dit ministerie te kunnen runnen. Het was dan ook vanzelfsprekend dat Martínez de Hoz op zoek ging naar ervaren krachten om zijn team te versterken. Staatssecretaris van Landbouw Cadenas Madariaga vroeg Jorge Zorreguieta in maart 1976 om zijn onderstaatssecretaris te worden. Dit was geen vreemde keuze.

Jorge Horacio Zorreguieta werd geboren in 1928 als nakomeling van Baskische immigranten. De familie Zorreguieta is zeer invloedrijk geweest, zo was zijn grootvader Amadeo nog burgemeester van de middelgrote stad Mendoza. Maar met zijn dood was de rol van de familie in het openbare leven uitgespeeld. Zorreguieta werd door zijn ouders naar zeer conservatieve scholen gestuurd.1945 was zijn laatste jaar op de middelbare school. Dit jaar kwam vroeger dan normaal ten einde vanwege de onrust die gepaard ging met de machtsovername door Juan Perón. Het land raakte verdeeld in twee groepen: de voorstanders en de tegenstanders van Perón en zijn partij. Zorreguieta hoorde vanaf het begin bij de tweede groep.

Op jonge leeftijd sloot hij zich aan bij de Ateneo Rural, een jongerenafdeling van de SRA, die eenmaal per week bijeen kwam om de landbouwproblematiek te bespreken. In 1959 was hij inmiddels voorzitter geworden, en nog geen jaar later werd hij door de grote overkoepelde SRA gevraagd om hun secretaris te worden. Over dat aanbod hoefde hij niet na te denken, en dit betekende zijn definitieve vestiging binnen de Argentijnse landbouwwereld.

De jaren ’60 mochten politiek dan roerig genoemd worden, op het gebied van landbouw vonden er geen noemenswaardige gebeurtenissen plaats en Zorreguieta bevond zich in een comfortabele positie. Toen er in september 1975 een nieuwe voorzitter moest komen bleek Zorreguieta met zijn jarenlange ervaring de perfecte kandidaat. Dit ambt zou hij echter niet lang bekleden. Met het nieuwe beleidsplan van de Hoz moesten veel veranderingen worden doorgevoerd in de landbouwwereld. Op de vraag of hij er lang over na moest denken toen hij gevraagd werd onderstaatssecretaris van Landbouw te worden antwoordde hij “Als je gevraagd wordt die veranderingen zelf te gaan uitvoeren, is het onmogelijk nee te zeggen. Die loyaliteit was je gewoon verschuldigd”.

Zorreguieta als staatssecretaris

De nieuwe bewindspersonen werden nauwkeurig gekozen. Iemand die zich niet kon vinden in het beleid van de Hoz was niet welkom. De mensen die werkzaam waren op het Ministerie van Landbouw, hadden weinig politieke verantwoordelijkheid en waren meer uitvoerders.

De werkzaamheden van Zorreguieta waren er voornamelijk op gericht om buitenlandse investeerders nieuw vertrouwen te geven in de Argentijnse landbouwproducten. Ook hielp hij gedetailleerde plannen te ontwikkelen die de boeren zouden helpen hun productie te verbeteren. In feite waren mensen als Zorreguieta blij met de vrijheid die ze kregen om hun plannen uit te voeren, en ze waren zeer dankbaar aan de dictatuur, maar hielden zich verre van uitgesproken politieke opmerkingen.

Zorreguieta reisde veel congressen af over de hele wereld om Argentinië te vertegenwoordigen. Heel veel ruimte kreeg hij echter niet doordat het economische plan van de Hoz kraakte. Maar de militairen bleven de landbouw noemen als een van de belangrijkste factoren van de Argentijnse economie, waardoor hij zich gesterkt voelde. Deze problemen zorgden er wel voor dat staatssecretaris Cadenas Madariaga in maart 1979 opstapte. Hij werd opgevolgd door Zorreguieta, die nu echt aan het hoofd van het ministerie kwam. Dat hij wel aanbleef, ondanks dat hij ook voortkwam uit het ministerie dat kritiek uitte op de Hoz, wordt door velen als vreemd gezien, maar kan verklaard worden door het uitvoerende karakter van zijn werkzaamheden. Ook kan zijn sociale ambities hebben meegewogen in dit besluit. Zijn familie was in de afgelopen eeuw veel aanzien verloren en dit was een kans om weer naam te maken als Zorreguieta.

Het ambt van staatssecretaris gaf hem nog meer verantwoordelijkheden ten opzichte van zijn de regering. Hij werd gedwongen meer te spreken op conferenties. In een toespraak uit 1979 zei hij het volgende:

De bevoorrechte situatie dat we wat betreft petroleum vrijwel zelfvoorzienend zijn en over een grote capaciteit beschikken om levensmiddelen te produceren, dwingt ons om ook vanuit dit perspectief het proces van nationale reorganisatie te beschouwen, om te kunnen beschikken over stevige instituties die de ondersteuning kunnen vormen van een gezonde democratie.

Uit dit citaat kan worden opgemaakt dat Zorreguieta nu in de machine zat die tegenover de buitenwereld bleef volhouden dat Argentinië nog steeds een democratie was. Dat dit niet zo was, is duidelijk aangezien de regering die nu al drie jaar aan de macht was, nooit verkiezingen heeft uitgeschreven. Dat er nog meer gebeurde is nu ook duidelijk. Hier zal ik later op terugkomen.

In zijn tijd als staatssecretaris heeft Zorreguieta ook iets meer van zijn eigen inbreng kunnen laten zien. Hij liet meerdere malen merken dat hij een voorstander was van privatiseringen in de agrarische sector. Uiteraard konden de kleinere bedrijven zich niet vinden in dit plan, aangezien het zou kunnen betekenen dat zij voortaan moesten gaan werken voor een paar grote multinationals. Zo zouden zij bedrijven die al generaties lang in de familie waren, moeten opgeven. Ondanks deze bezwaren heeft Zorreguieta tot het einde van zijn termijn vastgehouden aan dezelfde overtuigingen.

In 1980 kwam het ministerie van Landbouw voor een belangrijke beslissing te staan. De Amerikaanse president Carter wilde een graanembargo tegen de Sovjet Unie. De Amerikanen deden er alles aan om alle grote producenten van graan in de wereld dit embargo te laten steunen. Argentinië was een van deze grote producenten. Ineens werd Argentinië in de Koude Oorlog gezogen, terwijl het zich de afgelopen jaren juist zoveel mogelijk buiten de internationale politiek had gehouden. Dit was overigens niet onverstandig gezien de afkeer die president Carter had voor het militaire regime. Uiteindelijk werd besloten niet deel te nemen aan het embargo. Dit was geen makkelijke beslissing geweest, en er werd erg vaag over gedaan. Steeds weer waren het verschillende mensen die naar voren werden geschoven om uitleg te geven over het een of het ander, terwijl het vanzelfsprekend zou zijn als Zorreguieta te allen tijde het woord zou voeren. Reden hiervoor kan geweest zijn dat Zorreguieta zelf voorstander was van het embargo. Duidelijk was dat sommige zaken hem uit handen genomen werden omdat de militairen dit embargo als een mooi pressiemiddel zagen.

Het regime voelde zich nu in een positie om eisen te stellen aan Amerika, dat felle kritiek had guit op de mensenrechtensituatie in Argentinië. Na deze heftige episode verdween Zorreguieta weer een beetje naar de achtergrond. Juist op dat moment kreeg de Hoz weer veel kritiek op zijn economisch beleid. Op het moment dat Zorreguieta aanwezig was bij een congres in Europa werden in Argentinië plannen gemaakt om de rol van zijn ministerie drastisch te veranderen. Ineens was hier ook haast bij omdat president Videla zou gaan aftreden en er veel geregeld moest worden voor de overgang naar zijn opvolger Generaal Viola. In februari 1981 kwam er een einde aan Zorreguieta’s deelname aan de regering toen de positie van het ministerie veranderde en een andere persoon werd aangesteld als minister. Zorreguieta vervolgde zijn loopbaan als vertegenwoordiger van de Argentijnse suikerindustrie.

Terugkeer naar de democratie en onderzoek naar mensenrechtenschendingen

In 1983 keerde met het aantreden van Raul Alfonsín als president, de democratie terug in Argentinië. Pas toen kon de balans opgemaakt worden van wat er in de afgelopen acht jaar allemaal was gebeurd in het land. Inmiddels liepen de ‘Moeders van het Plaza de Mayo’ al jaren hun rondjes over het plein voor het presidentiële paleis om aandacht te vragen voor hun verdwenen zonen en dochters. Wat was er met hen gebeurd? Waar waren al die mensen gebleven die op een dag van huis gingen en niet meer terugkeerden? Zeker is dat tussen de 20.000 en 30.000 mensen zijn verdwenen. Alfonsín had de belangrijke taak een commissie opdracht te geven hier onderzoek naar te doen.

Al jaren hield Amnesty International zich bezig met Argentinië en de vermeende mensenrechtenschendingen. Op 9 augustus 1977 bijvoorbeeld, had bisschop Argimiro Moure een aantal brieven ontvangen waarin hij werd gevraagd een hoogleraar vrij te laten die gevangen zat in zijn diocees. ‘Amnesty is vanuit het veilige Duitsland bezig met een laffe, onrechtvaardige en onwaardige campagne tegen Argentinië’ schreef hij in een reactie. Dit geeft aan hoe overtuigd sommige Argentijnen waren van de rechtvaardiging van hun deelname aan deze Vuile Oorlog. Een onafhankelijke organisatie als Amnesty International, werd zomaar bestempeld als laf en onrechtvaardig.

Had Jorge Zorreguieta een aandeel in deze mensenrechtenschendingen? Zeker is dat hij met zijn inspanningen op het ministerie van Landbouw een financiële basis verschafte voor de militaire junta. Dat is de conclusie van Amnesty International. Dat hij promotie maakte van onderstaatssecretaris naar staatssecretaris duidt er bovendien op dat de junta vertrouwen in hem had. Ook was hij buiten zijn werkzaamheden als staatssecretaris, grootgrondbezitter in de regio Tucumán, waar in 1978 al zeker 1100 vermiste arbeiders werden geteld als gevolg van geheime militaire operaties.

De zaak Marta Sierra en verdwijning van de dochter van Zorreguieta's assistent

Dan is er nog de zaak Marta Sierra. Op 30 maart 1976 werd zij door een eenheid van het leger meegenomen uit haar huis in Buenos Aires. Haar familie heeft nooit meer iets van haar vernomen. ‘Ik ben benoemd op 9 april 1976, per decreet nr. 76, en pas drie jaar later aangetreden als staatssecretaris. Niemand heeft mij erover verteld, ik ben er nooit van op de hoogte geweest. Voor mij is dit nieuw. Ik kan zeggen dat deze arme mevrouw, die jammerlijk verdween op 30 maart 1976, niets met mij te maken heeft’ zei Zorreguieta in een reactie. Andere bronnen binnen het ministerie vertellen echter dat Zorreguieta in maart al wel degelijk werkzaam was, zij het niet officieel. In 2004 dienden haar zoons een verzoek in bij de rechter om Zorreguieta te verhoren inzake haar verdwijning.

Dit was niet de eerste keer dat hij zich voor de rechter moest verantwoorden. In 2001 werd hij ook al verhoord met betrekking tot de verdwijning van de dochter van een van zijn persoonlijke assistenten. Zorreguieta is nooit veroordeeld. Over of het terecht is dat hij nooit is veroordeeld lopen de meningen uiteen. Nu is duidelijk waarom zijn aanwezigheid in Nederland bij officiële gelegenheden altijd zo veel stof doet opwaaien. Meer dan eens heeft hij hier moeten luisteren naar spreekkoren als ‘Zorreguieta moordenaar’ en varianten hierop in het Spaans. Of het terecht is dat dit geroepen wordt kan iedereen die de feiten kent voor zich bepalen. Maar hoe zit het nu wettelijk? Er zijn pogingen gedaan om Zorreguieta in Nederland te veroordelen. Volgens artikel 11 van de Grondwet zou dit volgens sommige advocaten mogelijk moeten zijn. Andere beweren weer dat dit te ver gaat. Zeker is dat de Nederlandse rechters niet veel ervaring hebben met aanklachten op grond van dit artikel. Het kwam ooit in de Grondwet door een motie van de Tweede Kamer, met als reden 'dat het beginsel van de onaantastbaarheid van het menselijk lichaam zo belangrijk is, dat het als grondrecht afzonderlijk in de Grondwet behoort te worden opgenomen.' Veel minder belangrijk leek het ineens toen de dochter van Zorreguieta met een lid van het koninklijk huis ging trouwen. Advocaten kregen toen niet de ruimte hun argumenten aan te dragen die eventueel hadden kunnen leiden tot een veroordeling van Zorreguieta. Uiteindelijk was het argument om niet verder te gaan met de zaak, dat er geen Nederlanders zijn omgekomen in Argentinië.

Maar in Argentinië zijn zelfs enkele van zijn eigen vrienden hem inmiddels afgevallen, zo is bijvoorbeeld te zien in een IKON-documentaire uit 2002. Een aantal vrouwen van hoge militaire uit het regime van Videla verdedigen de daden van de junta, zonder enige spijt. Opvallend is ook dat deze dames Zorreguieta volledig steunen voor wat betreft zijn rol in de ‘Vuile Oorlog’. Er is echter één punt waarop zij hem niet steunen: zijn ontkenning. Ze vinden hem maar een slapjanus omdat hij niet durft toe te geven wat hij heeft gedaan en wat hij weet.

Conclusie

De rol van Zorreguieta bestond dus voornamelijk uit het leiden van het ministerie van Landbouw. Vanuit zijn positie heeft hij voor een belangrijk deel bijgedragen aan het overeind houden van de junta. Dit omdat zijn ministerie een zeer belangrijke rol had in het financieren ervan. En niet van zomaar een junta, maar een die systematisch mensen ontvoerde, martelde en uiteindelijk vaak vermoorde.

Sommige zullen zeggen dat dit niet zijn verantwoordelijkheid was. Hier valt over te discussiëren. Waar niet over te discussiëren valt is of hij heeft geweten van de mensenrechtenschendingen. Iedereen in het land wist hier van. Als tienduizenden mensen - hoofdzakelijk uit de hoofdstad en voorsteden - verdwijnen is er altijd wel één waar je, hoe vaag ook, een link mee had. Zeker iemand met het sociale netwerk van een hoge ambtenaar als Jorge Zorreguieta.

De Moeders van het Plaza de Mayo liepen al tijdens de dictatuur wekelijks hun rondes om aandacht te vragen voor de verdwijningen van hun kinderen. Tijdens het WK voetbal in 1978 viel de hele wereld over het regime heen. Amnesty International probeerde aandacht te vragen voor de situatie. In Uruguay spoelden de ontzielde lichamen aan van mensen die uit Argentijnse legervliegtuigen boven zee waren gedropt. Kinderloze hooggeplaatste figuren binnen leger en regering voedden kinderen op die geroofd waren van vrouwen die op het moment van hun arrestatie zwanger waren.

Zorreguieta wist wat er gebeurde. Misschien niet precies, maar wel ongeveer. Dit zou reden genoeg moeten zijn om zich terug te trekken, en te zeggen dat hij niet mee wilde werken aan het in stand houden van een dictatuur die subversieven de mond snoerde door middel van marteling en moord. Dit heeft hij niet gedaan en hij heeft zelfs niet het lef gehad om te stoppen met de ongeloofwaardige ontkenning. In de ogen van velen maakt hem dit een misdadiger en een medeplichtige. Is er iemand die het kind van een ‘verdwenene’ in de ogen kan kijken, en kan zeggen: ‘laat die man, hij kon er niets aan doen’? Iemand uit Nederland, waar na de Tweede Wereldoorlog iedereen die wellicht fout was geweest werd verketterd? Argentinië is voor velen ver weg en lang geleden, maar vraag je eens af: wat als Zorreguieta niet had deelgenomen aan een moorddadig Argentijns regime maar aan de regering van nazi-Duitsland? Waren we dan ook zo vergevingsgezind geweest?
© 2007 - 2024 Dessal, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De hoofdrolspelers van de Vuile Oorlog in ArgentiniëDe hoofdrolspelers van de Vuile Oorlog in ArgentiniëDe junta die van 1976 tot 1983 aan de macht was bestond uit de drie legeronderdelen: landmacht, marine en luchtmacht. Ik…
Willem-Alexander en Máxima, tien jaar een huwelijkspaarWillem-Alexander en Máxima, tien jaar een huwelijkspaarOp zaterdag 2 februari 2002 vond onder grote publieke belangstelling het huwelijk plaats tussen onze kroonprins Willem-A…
Vuile Oorlog of Nationale Reorganisatie?Vuile Oorlog of Nationale Reorganisatie?De zwarte bladzijden uit de geschiedenis van Argentinië kwamen in Nederland onder een vergrootglas te liggen toen de toe…
Politiek voor kinderen: hoe werkt de regering?Nederland heeft een regering die bestaat uit ministers en een koning(in). Maar wat doet een regering precies en hoe is d…

Dubbele nationaliteitDe dubbele nationaliteit is in Nederland een veelbesproken onderwerp. Onder een deel van de bevolking leeft al een tijdj…
Hezbollah, de partij van GodHezbollah is een shi'itische politieke en militaire beweging in Libanon. De groep heeft de afgelopen decennia voor veel…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Belensilva, Pixabay
  • Baud, M., Militair geweld, burgerlijke verantwoordelijkheid. Argentijnse en Nederlandse perspectieven op het militaire bewind in Argentinië (1976-1983) (’s-Gravenhage 2001).
  • Baud, M., ‘Baud over Zorreguieta’, Historisch Nieuwsblad 10 (2001).
  • Cadenas Madariaga, M.A., ‘Discurso pronunciado por el Secretario de Estado y Ganadería, Dr. Mario A. Cadenas Madariaga, el 6 de mayo de 1976’, Bolsa de Cereales, 103:2900 (1976).
  • Guest, I., De vuile Oorlog. De Argentijnse junta en de mensenrechten. (Philadelphia 1990).
  • Luna, F., Golpes militares y salidas electorales (Buenos Aires 1983).
  • Thielen, J., Zorreguieta (Amsterdam 2001).
  • Vlemminx, F., ‘De betekenis van artikel 11 van de grondwet voor het geval Z’, Nederlandsch Juristenblad 76 (2001).
  • Geraadpleegde periodieken
  • Haenen, M., (4 februari 2001) Amnesty: Zorreguieta verschafte junta Argentinië financiële basis. NRC Handelsblad.
  • Vanoli, A., (2 april 2004) La economía de Martínez de Hoz. Clarín.
  • Zoon, C., (7 oktober 2004) Jorge Zorreguieta ontkent betrokkenheid bij ontvoering vrouw. De Volkskrant.
Reacties

Rick, 13-06-2009
Vandaag hoorde ik in kamp vught van een joodse vrouw dat de heer zorrequita op kosten van de Nederlandse belastingbetaler een huis zou hebben aangeschaft ergens in Twente! Wie kan hier meer over vertellen? Reactie infoteur, 13-06-2009
Hoi Rick,

Jorge Zorreguieta heeft inderdaad een huis gekocht in Nederland, een tijd geleden al. Waar het huis precies staat weet ik niet, maar het is dacht ik wel in landelijk gebied. Een tijd geleden was er een foto van het huis op internet te vinden. Of de Nederlandse belastingbetaler hier aan heeft betaald is mij niet bekend. Als je meer weet, zou het fijn zijn als je het hier zou posten.

Mvg,
Pero

J. Hilleman, 17-05-2009
Volgens mij woont de heer Zorreguieta vandaag, zondag 17 mei 2009, de verjaardag van dochterlief op landgoed De Horsten bij… laat Nederland nu ALWEER een mensenrechtenschender toe? Sterker nog, diezelfde die ik naast het Nederlandse staatshoofd zag zitten een tijdje terug op TV… Tip voor alle martelregimes in de wereld: Hou je regime in stand! Als het ooit omvergeworpen wordt kun je altijd nog terecht bij Bea of haar kinderen! Reactie infoteur, 17-05-2009
Hallo J.,
Ik kijk er met net zoveel gruwel naar als jij. Vorige week hoorde ik nog van iemand dat het paar doodleuk aan het winkelen was in Den Haag. Ons koningshuis heeft duidelijk geen moeite met mensen diee bloed aan hun handen hebben.

A. de Kort, 26-05-2008
Lijkt het jullie geen goede zaak om de politieke partijen er bij te betrekken. Mij lijkt het een goede gedachte om een commissie op te richten en vragen om Maxima daar bij te betrekken omdat zij straks een vooraanstaande positie heeft in Nederland en invloed zou kunnen hebben in Argentinie om alles wat gebeurd is boven tafel te krijgen. Zij is toch nog steeds Argentijnse en ik mag aannemen dat zij ook wel zou willen om de daders achter de tralies te krijgen. Het valt mij al enkele jaren op dat in het nieuws niets meer verteld wordt over de Dwaze Moeders die wekelijks protesteren. Reactie infoteur, 26-05-2008
Hoi,
Maxima erbij proberen te betrekken zou een hopeloze zaak zijn. Als namelijk de schuldigen veroordeeld worden, dan hoort haar vader daar ook bij, en dat zou ze niet willen.

Bovendien is het zo dat er naar de 'grote vissen' als onderzoek wordt gedaan in Argentinië. Mensen als Videla hebben al huisarrest. Mensen van een hoge leeftijd kunnen in Argentinië niet de gevangenis in, die krijgen altijd huisarrest. Voor Videla is dat helaas in een comfortabele villa.

M. Margetson, 28-03-2008
Ik vind het een schande zat Zorreguieta hier met koninklijke honeurs wordt ontvangen. En nog erger vind ik de censuur omdat je nooit de spreekkoren hoort op het nieuws. Gisteren werd weer bekend gemaakt dat hij heel wat meer op zijn kerfstok heeft dan bekend is. Maar vanmorgen vond ik daar niets van terug op het nieuws. Verdrietig is dat er een aantal jonge mensen het land uit moeten omdat hun vader oorlogscrimineel zou zijn geweest. Waarom is Maxima dan nog hier?
De koningin doet waar ze zin in heeft en je hoort nauwelijks protesten! Reactie infoteur, 28-03-2008
Hoi M,
Ik weet heel goed wat je bedoelt. Ik was een van de mensen die bij de vorige doop aan het protesteren was, en we waren heel hard aan het joelen, maar op het nieuws werd het weggedraait!

Hans, 14-02-2008
Mijn schoonvader is van joodse afkomst en heeft er bijna het leven bij gelaten. Opgepakt op straat, foltering ging net beginnen toen hij het geluk had dat er een militair binnenkwam die hij kende uit zijn jeugd. Die heeft hem dan snel laten gaan. Mijn schoonmoeder zat dan weer gewoon op de bus toen de militairen alle mannen van de bus haalde en wegbracht. Van die willekeurige onschuldige mannen is nooit nog iets van gehoord. Het heeft de mensen hier alleen maar bitter gemaakt. Tegenwoordig is er terug democratie, maar de laatste verkiezingen werd mijn collega in het stemhokje door een gewapende militair gezegd om op Cristina Kirchner te stemmen… of anders… Na de verkiezingen bleken honderden mensen met hetzelfde verhaal naar buiten te komen, en in een verlaten steeg werden honderden stembrieven gevonden van mensen die op een andere kandidaat hadden gestemd. Ondertussen hebben ze haar hier al de bijnaam "reine Cristina" gegeven. (koningin Cristina) Omdat ze naar niemand wil luisteren die het niet met haar eens is en zich enkel laat omringen met gelijkgezinden. Tja, Argentinie… het lijkt vandaag de dag allemaal weer veel beter aan de buitenkant… maar vanbinnen is het nog steeds door en door corrupt en rot. Dat zal de eerste jaren nog niet veranderen. Reactie infoteur, 14-02-2008
Hallo Hans,
Ik vind het altijd heel naar om dergelijke verhalen te horen. Zelf zat ik in oktober als peronist in Nederland te hopen dat Cristina als winnaar uit de bus zou komen, al had ik liever gezien dat haar man voor een tweede termijn ging.
Soortgelijke verhalen als jij schrijft heb ik ook in de media gelezen. Dan blijf ik hopen dat dergelijke verhalen zijn verzonnen door anti-peronisten en dat het allemaal niet zo erg is als het klinkt, maar ook ik ben er zeker angstig voor. Uiteraard heb ik ook niet het recht er een mening over te hebben zo vanuit het verre Nederland. Het enige dat ik weet is dat toen ik de laatste keer in Argentinie was, in augustus afgelopen jaar, er veel positieve stemmen waren over Cristina als toekomstige president. Hoe het zich nu verder gaat ontwikkelen moet we afwachten en hopen voor het besten.

Jehoeda (infoteur), 02-12-2007 #6
Erg goed artikel. Israël heeft wel een onderzoek gedaan naar de praktijken van de militaire dictatuur in Argentinië. Dit omdat er veel joden zijn vervolgd ten tijde van de dictatuur. Ik meen dat er in 2003 een rapport over is uitgebracht. Ook in Argentinië zelf heeft een onderzoekscommissie pas een boek uitgebruikt naar de martelpraktijken. Zie hier een stukje van Marcela Valente van 26 november 2007. Misschien een aardig boek voor Jorge Zorreguieta om te lezen voor het geval hij nog steeds blijft ontkennen en niet weet wat er is gebeurd. Dit doet sterk denken aan de Duitsers die na de Tweede Wereldoorlog zeiden: "Wir haben es nicht gewüsst"

Jodenhaat?geïnstitutionaliseerd? onder Argentijnse dictatuur
Marcela Valente

BUENOS AIRES, 26 november 2007 (IPS) - Joden werden tijden de Argentijnse dictatuur (1976-1983) vaker opgepakt en onderworpen aan extra wrede folterpraktijken. Dat is de conclusie van een boek dat joodse verenigingen in Argentinië hebben samengesteld op basis van getuigenissen en juridische dossiers.

De joodse gemeenschap in Argentinië is de grootste van Latijns-Amerika. In de jaren zeventig leefden er tussen 230.000 en 290.000 joden in het land, ongeveer één procent van de totale bevolking.

Uit het rapport van de Koepel van Argentijnse Joodse Verenigingen (DAIA) blijkt dat het aandeel joden onder de slachtoffers van de dictatuur veel hoger ligt, tussen vijf en twaalf procent. Het boek noemt 1.300 slachtoffers van gedwongen verdwijningen, maar gaat ervan uit dat het er in realiteit nog veel meer zijn. De lijst is gebaseerd op een klacht eind jaren negentig voor een Spaanse rechtbank.

Uit de getuigenissen die voor het boek werden verzameld, blijkt verder dat joodse gevangenen extra wreed werden behandeld door de beulen van het regime.?Je kan niet zeggen dat er een specifieke antisemitische jodenvervolging heeft plaatsgevonden, maar de joodse gevangenen zijn wel bijzonder brutaal behandeld? zegt Eduardo Luis Duhalde, secretaris van het Mensenrechtensecretariaat van de Argentijnse overheid.

Mensen die het hebben overleefd, zeggen dat er in de gevangenissen nazisymbolen? swastika?s en portretten van Adolf Hitler? aan de muur hingen. Tijdens foltersessies en?s nachts klonken toespraken van Hitler uit de luidsprekers. Net als in de concentratiekampen van de nazi?s kregen alle politieke gevangenen in Argentinië een nummer in plaats van hun naam.

Volgens overlever Daniel Fernández werden de joden onderworpen aan een bijzonder wrede marteltechniek. De?rectoscoop? was een buis die werd aangebracht in de anus of de vagina van het slachtoffer. Vervolgens werd een rat in de buis gelaten, die een uitweg zocht door te knagen aan vitale organen. Andere getuigen hebben het over joden die met swastika?s werden beschilderd of gedwongen werden op handen en voeten te gaan zitten en te blaffen als een hond.

?Het is duidelijk dat het hier niet gaat om occasionele excessen, maar dat geweld tegen joden een geïnstitutionaliseerde praktijk was in het leger dat toen de macht in handen had?, stelt het rapport. Volgens schrijfster Nora Strejilevic verzekerde een van haar ondervragers dat?subversieve activiteiten? de prioriteit kregen, maar ze ook informatie verzamelden om iets te doen aan?het joodse probleem?.

?Dit boek is een gebaar van ons naar de families?, zegt Marisa Braylán, hoofd van het Centrum voor Sociale Studies van DAIA. De koepel kreeg eerder het verwijt van families van slachtoffers dat ze tijdens de dictatuur een weinig actieve rol had gespeeld. De organisatie werd nochtans in 1935 opgericht om de invloed van het nazisme te counteren.?De families vroegen om hulp, en het huidige bestuur neemt zijn verantwoordelijkheid op door uit te pluizen wat er is gebeurd en toe te geven dat er fouten zijn gemaakt.? Reactie infoteur, 02-12-2007
Dank voor je reactie. Zelf heb ik hier ook naar gekeken, maar ik heb niet genoeg feiten kunnen vinden om te zeggen dat joden meer het slachtoffer waren van de dictatuur dan andere bevolkingsgroepen.
Het verhaal van nazisymbolen en dergelijke heb ik inderdaad vaker gelezen.
Het leger in Argentinie is niet bepaald een frisse groep en zeker in die tijd waren er veel nazisympatisanten, dus ook onder de beulen. In dat geval is het niet vreemd dat joden door deze beulen aan meer martelpraktijken werden blootgestelt dan niet-joden.
Maar deze beulen waren niet degenen die de mensen oppakten, hadden hier zelf niets mee te maken. Het beleid opzich was er niet op gericht om juist joden op te pakken. Wel mensen die politiek actief waren, deelnamen aan demonstraties en sociale hulp programmas, maar nog vaker volstrekt willekeurig.

Dessal (1.118 artikelen)
Laatste update: 26-08-2020
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Politiek
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.