Vuile Oorlog of Nationale Reorganisatie?

De zwarte bladzijden uit de geschiedenis van Argentinië kwamen in Nederland onder een vergrootglas te liggen toen de toenmalige kroonprins de dochter van een politicus trouwde die in verband werd gebracht met de moord op duizenden Argentijnen. Kunnen we de periode waarin dit plaatsvond - 1976 tot 1983 - beter definiëren als ‘Vuile Oorlog’, of als ‘Proces van Nationale Reorganisatie‘? Uiteraard vereisen deze beide termen eerst een uitleg.

Wat is de Vuile Oorlog?

Mensen die spreken over Vuile Oorlog, zijn vaak de mensen die iets meer weten over de mensenrechtenschendingen van de dictatuur. Zij noemen deze periode zo, omdat de belangrijkste daad volgens hun het vermoorden en laten verdwijnen van 30.000 mensen was. Het zou volgens hun niet het doorvoeren van economische en maatschappelijke verandering zijn, die het meeste naar voren komen in een beschouwing van deze regering. Dat zou zijn het uit de weg ruimen van de mensen die van deze regering het stempel ‘subversief’ hadden gekregen. De term Vuile Oorlog geeft ook een soort minachting weer voor dit regime, namelijk vanwege de absolute macht die zij wilden. Ze stelden niet het welzijn van de burgers voorop, zoals dat hoort in een normale democratie. Zij wilde absolute committent van de burgers, en ontzegden hun dingen die in Nederland heel normaal zijn, zoals het verdedigen van communistische of peronistische vakbonden, het lid zijn van vakbonden die opgericht waren met steun van partijen met dit gedachtegoed, en het deelnemen aan vrije, ongecensureerde verkiezingen.

Wat bedoelen de mensen die spreken over Proces van Nationale Reorganisatie?

De mensen die deze term gebruiken over de regering te beschrijven, zijn vaak de medestanders van deze regering. Zij leggen er de nadruk op dat het de economische en maatschappelijke plannen waren die voor de regering voorop stonden, en dat het wel mee viel met de mensenrechtenschendingen. Zij ontkennen het folteren en vermoorden van gewone burgers, en ontkennen het bestaan van clandestiene detentiekampen. Ze geven alleen toe dat een kleine aantal burgers, die volgens hen terroristen waren door de regering zijn opgepakt, maar dat deze absoluut niet illegaal geëxecuteerd zijn. Van sommige vrouwen werd zelfs beweerd dat zij gewoon bij hun man zijn weggelopen omdat zij hen niet goed behandelden.

Welke mensen hebben bij hun beweringen nu het meeste recht van spreken?

Na onderzoek, en het behandelen van alle aparte deelvragen ben ik tot de conclusie gekomen dat de eerste groep het meeste recht van spreken heeft. Inmiddels is bewezen, en ook door de meeste mensen als waarheid aangenomen, dat er in Argentinië ten tijde van de dictatuur ongeveer 30.000 mensen zijn vermoord en gefolterd. In beschrijvingen van deze periode door Argentijnen is ook duidelijk te merken dat er een bedrukkende sfeer hing. Verder is uit onderzoek door auteur Daniel Muchnik gebleken dat er voor de staatsgreep samenwerking was tussen het leger en de grootste Argentijnse landbouworganisatie, de Sociedad Rural. Deze samenwerking tussen een groep rechtse militairen die leiderschap over het land ambiëren, en machtige grondbezitters die er belang bij hebben als arbeiders worden onderdrukt en minder snel in hun gelijk worden gesteld bij looneisen of eisen voor betere arbeidsomstandigheden, duidt natuurlijk niet op veel goeds.

En wat misschien nog wel de belangrijkste indicatie is van het feit dat het daar foute boel was, is dat veel mensen, ondanks bewezen betrokkenheid, hun rol binnen dit regime stelling ontkennen, en zeggen nergens van te weten. Toen begin januari 2005 de Argentijnse militair Scilingo op bevel van een onderzoeksrechter in Spanje werd voorgeleidt, verklaarde hij dat hij door de junta was geofferd om op te draaien voor hun daden. Alsof volwassen mannen niet afgestraft kunnen worden vanwege hun daden, maar zich altijd kunnen beroepen op bevelen van bovenaf.

Welke term is het meeste van toepassing?

Van de economische hervormingen van de regering is weinig te merken. Het enige dat ze gedaan hebben is het uitgeven van miljarden dollars aan het leger, en met al deze schulden hebben ze van Argentinië een land gemaakt dat te vergelijken was met een derde wereld land. Door het goed lezen van de verklaring van de doelstellingen door Generaal Videla, en het vervolgens afwegen tegen defecten zegt eigenlijk genoeg, hij zei dit:
"Het herstellen van de essentiële waarden die de basis vormen van een goed besturen van de staat, waarbij de nadruk ligt op moraliteit, bekwaamheid en efficiëntie die noodzakelijk zijn om de inhoud en het imago van de Natie weer op te bouwen, de subversie uit te roeien en de economische ontwikkeling van het nationale leven gebaseerd op evenwicht en verantwoordelijke deelname van de verschillende sectoren te bevorderen, om de toekomstige invoering van een republikeinse, representatieve en federale republiek, aangepast aan de realiteit en de vraag naar oplossingen en vooruitgang van het Argentijnse volk veilig te stellen".

Ze wilden dus de nadruk leggen op moraliteit, en ook op christelijkheid, dan is het vreemd dat het uit de weg ruimen van 30.000 ‘subversieven’ kunnen rijmen met hun moraliteit. Hoe kun je een samenleving hervormen als je zelf niet het goede voorbeeld geeft? Ook wilden ze de verantwoordelijke deelname van de verschillende sectoren te bevorderen. De enige sector die ze echt hebben geholpen is de landbouw, en dan met name de grootgrondbezitters, en niet de gewone hardwerkende arbeiders. Werknemers uit andere sectoren werden hard onderdrukt omdat hun gedachtegoed te links was naar de mening van de junta. Het veiligstellen van toekomstige invoering van een republikeinse, representatieve en federale republiek, aangepast aan de realiteit en de vraag naar oplossingen en vooruitgang van het Argentijnse volk, was het laatste punt dat hij in deze beknopte samenvatting noemde. Dit zou een mooi voornemen zijn, mits de meerderheid van de bevolking het hiermee eens was. Dat een staatsgreep nodig was om een president te krijgen met deze voornemens, betekent dat er geen meerderheid bereid was aan dit doel te werken.

De mensen die spreken over een Proces van Nationale Reorganisatie spreken dus over een mislukt plan, dat burgers door de strot werd geduwd, en waar zij absoluut niet zelf voor hebben gekozen. De mensen die spreken over de Vuile Oorlog worden door de feiten in hun gelijk gesteld, doordat is bewezen dat er zoveel mensen zijn vermoord. Omdat van slagen van het plan van het leger geen spraken is, blijft Proces van Nationale Reorganisatie een naam die alleen van toepassing is op een mislukt, ondemocratisch en onderdrukkend plan, en kun je de naam Vuile Oorlog zien als een roep om aandacht voor het lot van de verloren zonen en dochters van Argentinië.