Ontwikkelingsfasen: taalontwikkeling

De ontwikkelingsfasen van het jonge kind zijn een boeiend proces. Onderstaand artikel biedt een kijkje in de taalontwikkeling. Kinderen tussen de vier en zeven jaar ontwikkelen zich spelenderwijs aan de hand van de taal die ze gebruiken en het spel dat ze spelen. Ze creëren hiermee een eigen denk- en belevingswereld van waaruit de persoonlijkheidsontikkeling plaatsvindt mede ook door de reacties van ouders hierop: het is belangrijk dat ouders redeneringen serieus nemen.

Taalontwikkeling en voldoende ontwikkelingskansen bieden

Voor taalontwikkeling, maar ook de ontwikkeling op ieder gebied is het belangrijk dat in de eerste zes jaren van een kinderleven voldoende ontwikkelingskansen geboden worden. Alleen de synapsen (synaps is een overdrachtsplaats van de impuls) in de neurale netwerken die steeds opnieuw worden gebruikt zullen overleven. Hierdoor ontstaat een voorlopige structuur van aangelegde neurale routes. In normale taal: dit moet je vergelijken met een looppad naar de duinen. Hoevaker er via een bepaald pad wordt gelopen, des te vaster de structuur van het looppad: eerst waren er alleen wat voetstappen in het zand te ontdekken en er ontstaat een duidelijk herkenbaar pad wanneer het vaker bewandeld wordt. Dit betekent dus dat in de eerste zes jaren de kinderen voldoende ontwikkelingskansen moeten krijgen aangeboden om vaardigheden voor nu en later te ontwikkelen. Bij onvoldoende stimulans worden er onvoldoende verbindingen gevormd en kan het zijn dat bepaalde vaardigheden nooit worden geleerd.

Taal in ruime mate aanbieden dus

In de periode van zes tot tien jaar worden de verbindingen gestabiliseerd en versterkt. Hierdoor nemen de neurale routes steeds vastere vorm aan en uiteindelijk worden ze permanent.Taalontwikkeling betekent dat je taal moet aanbieden. Om taalontwikkeling goed tot stand te brengen en te laten verlopen is het van groot belang om in ruimschoots voldoende mate taal aan te bieden aan kinderen! Dit gebeurt bij voorkeur al vanaf het moment dat ze geboren zijn. Wanneer het kind een baby is kun je liedjes zingen en ook de kreetjes van de baby beantwoorden is erg belangrijk. Wanneer het kind een dreumes is beantwoord je uiteraard ook zijn vragen/opmerkingen, zing je liedjes, benoem je de dingen. Je gaat in op de initiatieven van het kind om te communiceren. Kinderen jonger dan zes maanden reageren op klanken uit verschillende talen even sterk. Kinderen die ouder zijn dan zes maanden reageren veel sterker op de klanken uit het eigen taalgebruik dan op klanken uit andere landen. Hersenen gaan zich al heel vroeg richten op klanken uit het eigen taalsysteem. Luisteren wordt al heel snel taalspecifiek. Omgevingslawaai vertraagt de luisterontwikkeling.

Kinderen ontwikkelen zich in hun eigen tempo

Kinderen worden geleidelijk aan uitgeleid uit het magische denken en ingeleid in het concrete denken, tussen de vier en zeven jaar. Dit proces maakt ieder kind in zijn eigen tempo mee. Het is dus niet verstandig voor een ouder om zich te veel te bemoeien met het spel van het kind met als doel de ontwikkeling te versnellen. Er is allerlei educatief speelgoed op de markt om je kind een voorsprong te geven, ook qua taalontwikkeling. Maar als je dus weet dat een kind alles in zijn eigen tempo doet en zijn behoeften zelf aangeeft, begrijp je dat het onzin is om mee te gaan in de hype van educatief speelgoed. Voor de ontwikkeling is het kenmerkend dat de taalontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling en motorische ontwikkeling een parallel vertonen die op latere leeftijd niet meer in die mate voorkomt. Voor de taalontwikkeling is het tevens kenmerkend dat het de combinatie is van denken, praten, fantaseren en spelen die een taalontwikkeling goed laat verlopen.