Taalontwikkeling en tweetaligheid

Kinderen die voor hun zevende jaar tweetalig zijn opgevoed zijn in staat om beide talen even goed te spreken en te begrijpen. Dit gaat niet op voor kinderen die op latere leeftijd tweetalig worden opgevoed. Kinderen die vroeg twee talen krijgen aangeboden ontwikkelen twee moedertalen. Voor beide talen worden dezelfde hersenstructuren gevormd en gebruikt. Kinderen die later tweetalig worden opgevoed, moeten deze taal leren vanuit kennis uit de moedertaal: ze gaan vertalen vanuit de moedertaal.

Taalontwikkeling en de eigen taal

Zelfs baby's van twee dagen oud vertonen al voorkeuren. Bij een onderzoek werd een baby met een Franse moeder en een baby met een Russische moeder aangesproken door een vrouw die Russisch en Frans sprak. De Franse baby vertoonde voorkeur voor het Franse intonatiepatroon en de Russische baby vertoonde voorkeur voor het Russische intonatiepatroon. Getoonde voorkeur werd afgeleid uit het zuigpatroon van de baby's. In het eerste levensjaar wordt herkenning van het klankpatroon in de eigen taal steeds weer versterkt en wordt herkenning van klanken in een andere taal uitgedoofd. Dit heet de gevoelige periode voor luisterontwikkeling.

Taalontwikkeling wordt bevorderd door het spelen van muziek!

Uit onderzoek blijkt dat kinderen die vroeg een snaarinstrument leren bespelen, een verhoogde corticale representatie van de linkerhelft van de hersenen weergeeft. Dit betekent: hoe jonger het kind met het bespelen van een snaarinstrument begint, hoe groter het aantal neuronen in de hersenschors wordt dat zich specialiseert in de bewegingspatronen van de linkerhand.

Onvoldoende stimulans, een schrijnend voorbeeld

In 1985 deed een Italiaanse wetenschapper onderzoek naar een meisje: Genie. Genie was de eerste jaren van haar leven buiten de sociale gemeenschap opgegroeid. Zij groide op onder extreme omstandighden. Jarenlang verbleef zij in een kamertje, meestal vastgebonden op een postoel. Zij kon haast niet haar handen bewegen. Alleen af en toe mocht ze 's avonds in een bedje slapen waardoor ze zich kon uitrekken. Behalve om eten te brengen mocht niemand in haar kamer komen. In het begin bracht zij nog geluid voort, maar dan kreeg ze slaag. Genie werd ontdekt en naar een ziekenhuis gebracht. Het verplegende personeel vond haar heel oplettend. Ze probeerde alles zo snel mogelijk te leren. Ze wilde heel graag communiceren maar wist niet hoe en ze kon geen enkel geluid met haar mond maken. Na zeven (!) jaar van intense training door neuropsychologen en taalkundigen beschikte zij over enige taalvaardigheid. Zij maakt korte zinnen, maar die waren grammaticaal onderontwikkeld. Zij was ook niet in staat om de emotionele inhoud van een boodschap over te brengen. Ze kon geen normale intonatie in haar spreken aanbrengen en het leek erop alsof ze doof was.

Taalontwikkeling en kwaliteit van taalaanbod

Kinderen die op een kinderdagverblijf zitten van hoge kwaliteit (positieve intensieve aandacht, verzorging) blijken meer positieve emoties te laten zien dan kinderen in een opvoedingssituatie van lage kwaliteit. De kwaliteit wordt bepaald door de hoeveelheid intensiteit van aandacht die een volwassene en een kind voor elkaar hebben. De hoge kwaliteit in een opvoedingssituatie wordt geassocieerd met: sociale competentie, veerkracht, zelfstandigheid. Lage kwaliteit in een opvoedingssituatie wordt geassocieerd met: negatieve affectie, ongehoorzaamheid, agressie, teruggetrokkenheid, apathie.

Taalontwikkeling en geen kwaliteit

Waarom zijn kinderen die vanaf het eerste levensjaar grotendeels aan zichzelf worden overgelaten op latere leeftijd emotionele en cognitieve wrakken? Omdat limbische kernen zich nog niet voldoende ontwikkeld hebben. Voor een goede hechting moet duidleijk zijn voor het kind wie de verzorgers zijn. Er kunnen hierin meerdere mogelijkheden zijn, als er maar een duidelijk ritme in zit. Ook op een kinderdagverblijf zijn vaste verzorgers belangrijk, die op een intense manier met kinderen omgaan: verzorgend en vertroetelend.

Taalontwikkeling en onvoldoende hechting

Ontwikkelingsstoornissen zullen ontstaan wanneer een kind onvoldoende gehecht is door de lage kwaliteit van zijn opvoeding en verzorging. De persoonlijkheidsvorming wordt bepaald door de manier van hechten. Een verklaring hiervoor is: wanneer een kind sociaal content is in het eerste levensjaar bepaalt dit de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind.