Begeleiden van vriendschappen bij kinderen

Wil je mijn vriendje zijn? Vriendschap is een belangrijke voorwaarde voor de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen. Kinderen leren zichzelf beter kennen en leren zich verplaatsen in een ander. Vriendschap kan soms heel soepel en spontaan ontstaan, maar soms kun je ze ook een beetje op weg helpen. Vriendschappen zijn voor elk kind belangrijk, het is gezellig, geeft zelfvertrouwen, je leert hoe je met elkaar om moet gaan en je kind leert ook van zichzelf. Het doel van vriendschap is niet zoveel mogelijk vriendjes te hebben, maar juist te ervaren dat het fijn kan zijn en dat je ook mag kiezen. Niet alle vriendschappen zijn hetzelfde, sommige wisselen voortdurend van vriendjes en andere kinderen hebben maar een of twee beste vrienden. Je kunt je kind hierin steunen en stimuleren, maar vriendschap laat zich absoluut niet dwingen.

De functie van vriendschap

• Samen zijn in een veilige omgeving.
• Voor de ontspanning. Vriendschap helpt tegen stress.
• Zichzelf beter leren kennen.
• Gevoelens en ervaring delen.
• Het beschermt ze tegen de soms boze buitenwereld. Andere kinderen helpen je met vervelende gebeurtenissen.

Kenmerken van vriendschappen

Kinderen vanaf drie jaar

• Het kind let er vooral op of het vriendje van dezelfde activiteiten houdt en makkelijk bereikbaar is.
• Het kind wisselt van vriendjes en vriendinnetjes.
• Kinderen zoeken speelkameraadjes voor spel of een activiteit.
• Geen onderscheid in geslacht.
• Niet zelf onderhouden van intimiteit.

Kenmerken van kinderen van zeven tot twaalf jaar

• De belangrijkste intimiteit blijft de thuissituatie.
• Kinderen zijn meer gericht op het aangaan en onderhouden van intimiteit met anderen.
• Vriendjes en vriendinnetjes wisselen minder vaak.
• De kinderen hebben voorkeur voor omgaan met eigen geslacht.
• Bij de jongens ligt het meer op samen wat doen, lichamelijk spel.
• Bij de meisjes ligt het meer op samen praten.
• Acceptatie door leeftijdsgenoten gaat een veel grotere rol spelen.

Begeleiden

Je hoeft je geen zorgen te maken dat een kind maar een of twee goede vriendjes heeft. Soms is dit beter dan heel veel vrienden waarbij het eigenlijk geen echte vriendjes zijn en de band lang niet zo hecht is. Het is wel vervelend als het kind zegt dat hij geen vriendjes of vriendinnetjes heeft. Dit kan natuurlijk heel veel oorzaken hebben: Maakt het kind vaak ruzie, wordt hij gepest, is hij verlegen? Je kunt de kinderen op weg helpen, maar het is niet de bedoeling dat je gaat pushen. Vooral jonge kinderen wisselen vaak van vriendjes en denken meer aan zichzelf. Ze kunnen ook heel goed alleen spelen, maar zoeken later het contact wel weer op.

Ten eerste is het belangrijk om de mogelijkheden en de situatie van het kind te kennen en in te schatten. Je hebt kinderen die juist gevoelig zijn en kinderen die avontuurlijk of plichtsgetrouw zijn. Je helpt kinderen door ze te stimuleren, contacten te leggen en te onderhouden, feedback te geven op de manier waarop ze dat doen en te adviseren bij verschillende situaties. Toon interesse in de vriendjes van de kinderen.

Zelf heb je natuurlijk een voorbeeld voor de kinderen en leer je ze de gebruikelijke omgangsvormen. Kinderen nemen de waarden en normen over en vergelijken zich met anderen.

Stimuleren van vriendschappen

• Stimuleer gezamenlijke activiteiten door middel van gezelschapsspelletjes of samen te eten en te drinken.
• Laat ze soms ook hun gang gaan met elkaar, geef ze de vrijheid.
• Afspraken maken hoort ook bij vriendschap. Een speelafspraak moet je ook nakomen.
• Ruzie hoort ook bij vriendschap. Praat erover en laat ze naar oplossingen zoeken op het goed te maken.
• De omgeving kan heel anders zijn voor een kind. Thuis gaat hij misschien heel anders om met vriendschappen dan op school of op het kinderdagverblijf. Het is daarom niet erg om er even bij te blijven als iets nieuw voor ze is en ze hierin wat intensiever te begeleiden.
• Ga niet te veel pushen of dwingen. Vooral op een latere leeftijd kan dit alleen maar averechts werken.
• Als kinderen nieuw zijn in een groep, is het goed om een aantal kennismakingsspelletjes te organiseren. Zo leren ze elkaars naam kennen en komen ze in contact met anderen.

Lees verder

• Pesten op school
• Hoe geef ik goede complimenten?