Negatief denken kan storend zijn voor de omgeving

Er zijn mensen die een negatieve kijk op het leven hebben. Vaak ligt de oorsprong al in de jeugd. Het negatieve denken valt nauwelijks te doorbreken en ook als je je niet wilt laten beïnvloeden is het toch lastig om met deze mensen om te gaan en zelf een positieve kijk op het leven te houden. Steeds maar weer de positieve kanten van een gedachte of gebeurtenis laten zien is erg vermoeiend en soms word je meegenomen in de negatieve spiraal. Wat kan je hiertegen doen?

• Het ontstaan van negatief denken
• Wat is negatief denken
• Terugkijken
• Verschillende vormen van negatief denken bij mensen
• Wat kan je doen om minder last te hebben van negatieve denkbeelden van anderen

Het ontstaan van negatief denken

Als kind worden we geboren in een familie. We ontvangen de erfelijke eigenschappen van onze ouders. Vervolgens worden we opgevoed door ouders die een bepaalde visie hebben op het leven wat vaak ook weer gekenmerkt wordt door datgene wat zij in hun jeugd hebben ervaren. Tel daarbij op de opvoeding die we krijgen binnen het onderwijs en de sociale omgeving waarin we verkeren. Pas als we volwassen zijn ervaren we hoe bepalend de opvoeding is geweest voor de kijk die we hebben gekregen op het leven. Het is als het ware de bril waar we doorkijken en waarmee we de gebeurtenissen om ons heen waarnemen. Dit noemen we ons referentiekader. Onze Nederlandse calvinistische cultuur heeft in het verleden ook niet bijgedragen aan een positieve levenshouding. Velen beseffen niet hoe belangrijk ons referentiekader is in het dagelijks leven. Hebben we een positieve kijk op het leven ontwikkeld of een negatieve kijk? Los van de gebeurtenissen die mensen meemaken is de kijk die ze op het leven hebben bepalend voor de wijze waarop ze in het leven staan. Dat kan positief of negatief zijn.

Wat is negatief denken

Iemand die negatief denkt is gewend om alles wat hij of zij tegenkomt vanuit een negatieve kant te bekijken. Dezelfde gebeurtenis kan door de ene persoon als positief ervaren worden en door de ander als negatief. Voor sommige mensen is het niet mogelijk om zowel de positieve als de negatieve kant van één kwestie te bekijken. De vraag is dan steeds of je een probleem kunt zien als een belemmering of als een kans. Als iets niet goed lukt dan zien we dit als een probleem. Daarna probeer je het op een andere manier en soms blijkt dit een nog beter resultaat op te leveren. Je hebt van je probleem een kans gemaakt.

Terugkijken

Terugkijken is lastig als je alleen de negatieve dingen hebt onthouden. Mensen die negatief denken hebben de neiging om alleen de negatieve gebeurtenissen te onthouden. Bijvoorbeeld een mooie reis kan een paar nare momenten hebben gehad. Er zijn mensen voor wie dit totaal niet belangrijk is en zij zijn dit dan ook snel vergeten. Ze slaan het dan ook niet op in hun herinnering. Maar voor je reisgenoot kan dit de belangrijkste ervaring van de hele reis zijn. Twee mensen kunnen zo eenzelfde reis totaal anders in hun geheugen opslaan. Mensen die positief zijn ingesteld zullen meestal van nature al zoeken naar de positieve punten. Zij kennen meer vrolijkheid en zijn dan ook meer geneigd om te relativeren.

Verschillende vormen van negatief denken bij mensen

Er zijn verschillende vormen van negatief denken die een positieve kijk belemmeren. Hierbij kunnen we denken aan:

• Je hebt een negatieve kijk op jezelf ontwikkeld
• Angsten spelen een grote rol
• Gebrek aan voldoening
• Je kunt je door steeds dezelfde gedachte laten beheersen

Negatief zelfbeeld

Veel mensen met negatieve denkwijze hebben een negatieve kijk op zichzelf. Onder oudere mensen zie je vaak dat zij door hun opvoeding een negatieve kijk op zichzelf hebben ontwikkeld. Complimenteren was in je jeugd beslist niet populair en je mocht zeker niet boven het maaiveld uitsteken. De opvoeding die ouderen hebben gekregen was dan ook beslist niet gericht op een positieve beoordeling. Onder ouderen zien we vaak mensen die negatief denken. Hebben de ouderen zich echter los kunnen maken van hun eigen verleden en zich flexibel opgesteld dan ziet het leven er anders uit en is er een sterker positivisme. Maar ook onder jongeren zijn veel negatieve denkers. De eisen die er aan jongeren gesteld worden zijn soms hoog en er kan angst zijn om hier niet aan te kunnen voldoen.

Angsten spelen vaak een rol

Veel mensen hebben angsten dat hen iets zal overkomen. Nu staan we dagelijks bloot aan vele gevaren maar de vraag is: hoe schat je deze gevaren in? Angst belemmert de mensen om initiatieven te ontplooien. Ook bij veranderingen in leef- en werksituatie kunnen angsten een grote rol spelen waardoor mensen negatief staan tegenover veranderingen. Het doorbreken van de angst is dan de belangrijkste opgave.

Gebrek aan voldoening

Mensen hebben vaak een gebrek aan voldoening. Dat is niet zo vreemd want de wereld zit steeds ingewikkelder in elkaar en er is wel wat moed voor nodig om iedere keer weer nieuwe stappen te zetten. De beloning is echter groot als een nieuwe stap lukt. Mensen met negatieve denkbeelden hebben vaak een gebrek aan voldoening omdat ze niet aan nieuwe dingen durven beginnen. Ze leven in de gedachte dat het toch niet zal lukken.

Je door dezelfde gedachte laten beheersen

Veel mensen hebben moeite om hun gedachtenstroom in een positieve richting te duwen. Zij blijven hangen in negatieve gedachten. Dat kunnen bepaalde negatieve ervaringen zijn maar soms is het ook slechte een kleinigheid die tot hoofdzaak wordt verheven. Wanneer je gedachten daar omheen blijven draaien dan sta je niet open voor nieuwe positieve gedachten.

Wat kan je doen om minder last te hebben van negatieve denkbeelden van anderen

We hebben allemaal een aantal mogelijkheden waarmee we onszelf kunnen beschermen tegen negatieve denkbeelden. Een van de belangrijkste is om niet mee te gaan in negatieve gedachten van de ander. Probeer eerst positieve kanten aan te geven maar als dit niet wordt opgepakt dan mag je jezelf beschermen. Neem letterlijk en figuurlijk afstand van de persoon met negatieve denkbeelden en besef dat je steeds opnieuw een keuze kunt maken. Iemand die negatieve denkbeelden heeft kan hulp zoeken als hij of zij daar behoefte aan heeft. Wil men echter blijven hangen in een negatief denkpatroon dan mag de omgeving hier eigen conclusies uit trekken en afstand nemen.