Vrijwilligerswerk goed voor de gezondheid

Volgens onderzoek (2014 door Harbers MM, Hoeymans N) is vrijwilligerswerk niet alleen goed voor een ander en voor de economie, maar ook goed voor onszelf. Wanneer we vrijwilligerswerk verrichten heeft dit positieve effecten: we worden lichamelijk en geestelijk gezonder en we leven langer. We doen er dus ook onszelf een plezier mee. Hoe moeten we dat zien en is dat altijd zo?

Verschillende onderzoeken

Er worden heel veel verschillende onderzoeken gedaan naar de effecten van vrijwilligerswerk. Nu zijn er verschillende onderzoek die uitwijzen dat het doen van vrijwilligerswerk goed is voor de gezondheid. Dat zijn een onderzoek van de Cornell University School of Medicine (2013), een onderzoek van de United Health Group en het Optum Institute (2013) en een onderzoek van Dr. Suzanne Richard van de University of Exeter Medical School (2013). Alle drie komen ze tot dezelfde conclusie: vrijwilligerswerk is goed voor de gezondheid, maar wanneer we de onderzoeken goed lezen zijn er wel een paar kanttekeningen.

Senioren en vrijwilligerswerk

Senioren zijn tegenwoordig vaak nog lang vitaal nadat ze uit het arbeidsproces zijn gestapt. Ze hebben heel veel vrije tijd en dit is de groep wiens gezondheid het meest gebaat is met het doen van vrijwilligerswerk. Zij blijven langer gezond, leven langer en hebben minder depressies en angsten wanneer ze vrijwilligerswerk doen.
Dit heeft verschillende oorzaken, we noemen ze hieronder:

Verlaagde bloeddruk

Wanneer je aardig bent voor een ander, maakt je lichaam meer oxytocine aan. Dit stofje stimuleert de aanmaak van stikstofmonoxide in je bloed. Door meer stikstofmonoxide verwijden je bloedvaten en verlaagt de bloeddruk.

Sociale verbondenheid

Wanneer je vrijwilligerswerk doet voel je je meer verbonden met je omgeving en andere mensen. Je bent nodig en gewild en telt nog mee in de maatschappij. Zo vergroot vrijwilligerswerk je sociale en relationele vaardigheden, je zelfvertrouwen en je eigen sociale banden in de maatschappij. Je haalt voldoening uit hetgeen je doet en je hebt zelf de touwtjes in handen.

Vrijwilligerswerk soms positief, maar soms ook negatief

Vrijwilligerswerk doen is dus positief voor iedereen die (tijdelijk) geen werkrelaties meer heeft. Dit kunnen mensen met een uitkering zijn, maar ook huisvrouwen. Mensen die alleen werken of op hun werk nauwelijks met andere mensen contact hebben kunnen ook veel voldoening halen uit vrijwilligerswerk.

Het wordt een ander geval wanneer het vrijwilligerswerk een te grote aanslag gaat leggen op je vrije tijd. Dus wanneer je een fulltime baan, voldoende sociale contacten en een gezin hebt, wordt het lastig om daarnaast ook nog vrijwilligerswerk te doen en zal dit misschien eerder negatief voor je gezondheid uitpakken dan positief.

Mantelzorgers doen ook veel voor een ander, maar zij hebben hier niet vrijwillig voor gekozen en vaak legt mantelzorg een te grote druk op mensen en dragen ze veel verantwoordelijkheid. Sociale contacten komen onder enorme druk te staan. Veel mantelzorg is dus eerder een aanslag op je gezondheid.

Kanttekening onderzoek

Volgens het onderzoek zijn alle vrijwilligers lichamelijk en geestelijk gezonder dan degene die geen vrijwilligerswerk deden. Daarnaast leefden de vrijwilligers langer en werden ze minder vaak getroffen door ernstige ziekten. Alleen geldt natuurlijk ook het omgekeerde: wanneer je lichamelijk of geestelijk niet goed in je vel zit, zal je niet zo snel vrijwilligerswerk gaan doen. De vraag is dan ook in hoeverre het vrijwilligerswerk verantwoordelijk is voor de goede gezondheid van de vrijwilligers.

Lees verder

• Vrijwillige zorg: Vrijwilligerswerk en vrijwillige zorg (special)