Het selectieve faillissement van Griekenland

Momenteel speelt Griekenland de hoofdrol in haar eigen Griekse drama. Waren de verhoudingen en stemmingen oorspronkelijk verhard, op 21 juli 2011 werden er oplossingen gevonden door de hoogste top van de Euro-zone door het aannemen van een pakket van maatregelen. De oplossingen kunnen niet vermijden dat er een selectief faillissement van Griekenland plaatsvindt.

Wat gebeurt er als Griekenland zelf werkelijk failliet gaat?

• 'Elke bank in Griekenland zal meteen failliet gaan.
• De Griekse overheid zal elke bank nationaliseren.
• De Griekse overheid zal er streng op toezien dat burgers hun geld niet bij de banken weghalen.
• Om rellen te vermijden zal de Griekse overheid een avondklok instellen.
• Griekse schulden worden omgezet in een nieuwe Griekse munt.
• Deze nieuwe munt zal tussen 30% en 70% gedevalueerd worden.
• Verschillende Franse en Duitse banken zullen in de problemen komen, omdat ze niet meer voldoen aan wettelijke solvabiliteitseisen'.
• Wat er met Portugal, Ierland en Spanje gebeurt is niet te voorspellen.

Alles om een totaal Grieks faillissement te vermijden

De situatie in Griekenland bevond zich in augustus 2011 nog steeds in een patstelling. Het is duidelijk dat de ECB (de Eurozone Bank) koste wat kost een faillissement van Griekenland wi (de) vermijden vanwege het besmettingsgevaar dat een Grieks faillissement kan betekenen voor de 'andere' zwakke broeders in de Euro-zone zoals Portugal, Spanje en Italië.

Er werd getwijfeld aan harde saneringsmaatregelen in deze context. Het besmettingsgevaar is groot en een op hol slaande geldmarkt zoudan weleens het einde betekenen voor de Euro-zone, is de veronderstelling.

Ter tafel in de Euro-zone lag het volgende:

• Er zou een nieuw krediet aan van de Euro-zone landen van 159 miljard Euro geleend worden. Echter is het duidelijk geworden dat Griekenland nooit dit soort leningen zal kunnen terugbetalen. Griekenland is in een recessie gegaan. Voor de terugbetaling moeten ze echter een groei per jaar hebben van minstens 7 % om de leningen aan de EG binnen 30 jaar terug te betalen.
• De banken gaan meedoen door: vrijwillige doorrolling van de Griekse schulden. *)
• De banken kunnen 'vrijwillig' een gedeelte van de schuld afstempelen.
• De banken kunnen vrijwillig de interest op de leningen verlagen.
• De Grieken worden in staat gesteld om hun eigen schulden terug te kopen.
• Zolang zij dit zelf doen en niet de ECB (Euro-zone bank) is er van een totaal faillissement van Griekenland geen sprake **). Door de acties van de banken kan het faillissement van Griekenland technisch gezien gedeeltelijk worden genoemd. Gedeeltelijk faillissement wordt ook wel 'selective defaulting' genoemd.
• De regels van de steunmaatregelen van de ECB dienen veranderd te worden: de oorspronkelijke regel bij de steun van de ECB was altijd dat alleen nieuwe kredieten mochten worden bekostigd. Verder krijgt de ECB uitgebreidere bevoegdheden, zodat Euro-zonelanden eerder bij de ECB kunnen aankloppen als het in het land fout dreigt te gaan.

*)Hoewel het doorrollen van de Griekse schuld, dat wil zeggen de schulden van korte termijnschulden lange termijnschulden maken volgens de kredietbeoordelaars (Moody's S&P en Fitch) hetzelfde is als 'defaulting' ofwel failliet gaan, wordt de mogelijkheid dat de banken de schulden min of meer vrijwillig zelf doorrrollen meegenomen in het pakket

**) Griekenland mag zijn eigen schulden opkopen waardoor de ECB regel niet zal worden overtreden, dat bij de Griekse situatitie alleen nieuw schulden mogen worden betaald. De ECB zal dan garant staan voor deze Griekse opkoop. De schulden kunnen dan tevens worden uitgespreid over een langere termijn.

De nu mogelijke OPTIES voor het Griekse probleem

.

1. Het laten door rollen van de schulden

doorrollen: van korte termijnschulden lange termijnschulden maken.
Franse banken willen Griekse schulden doorrollen: op 26 juni hebben Franse banken voorgesteld om de Griekse schulden van zijn banken en verzekeraars door te rollen. Dit betekent dat de helft van de aflopende Griekse schulden in 30-jarige Griekse leningen
zal worden geherinvesteerd. Daarnaast wordt voorgesteld dat 1/5 van de aflopende leningen wordt geïnvesteerd in hoogwaardige obligaties als een verzekering voor de terugbetaling van de leningen na dertig jaar. De vraag is derhalve of 30 procent van de Griekse schuld door hen zal worden afgestempeld. Gezien de interest die de Franse banken daarop tot heden hebben gekregen zouden ze niet noemenswaardig verlies gaan lijden op deze optie.

Duitsland en andere officiële geldschieters dringen erop aan dat in het geval zij meer geld gaan bijdragen aan het Griekse reddingsplan, zij geenszins van plan zijn grote sommen geld te betalen aan de houders van de obligaties. Besloten is dat deelname van de private sector 'vrijwillig' zal moeten zijn.
Duitsland en Frankrijk 'zitten' met grote bedragen in Griekenland. Het is hen eraan gelegen om goede oplossingen te zoeken ook al zijn ze langlopend.
Helaas vinden de kredietbeoordelaars (Moody's S&P en Fitch) dat ook het doorrollen van de Griekse schuld, dat wil zeggen de schulden van korte termijnschulden lange termijnschulden maken hetzelfde is als 'defaulting' (wanbetaling) ofwel failliet gaan.

2. Afstempeling van de schulden tot een betaalbaar niveau

In het FN bepleit de columnist Auke Plantinga het volgende:

• De schuld van de Grieken moet worden geherstructureerd.
• De schulden moeten worden afgestempeld tot een voor de Grieken betaalbaar niveau: bijvoorbeeld 50 procent.
• De schuld en de rentebetalingen moeten gekoppeld worden aan de groei van het bruto Nationaal Produkt (BNP) in Griekenland. Dat wil zeggen dat als de Griekse economie bijvoorbeeld met 5 procent groeit, de schuld herzien wordt tot 50 procent*1.05= 52.5 procent van het oorspronkelijke niveau.
• Als het dan goed gaat me de Griekse economie wordt de schuld weer opgehoogd, echter wel in verhouding tot de Griekse economische prestatie zodat de Grieken structureel aan hun verplichtingen kunnen blijven voldoen.
• Op deze wijze krijgen de Europese banken een aandeel in het herstel van de Griekse economie.
• Dat zou er theoretisch toe kunnen leiden dat de banken zelfs meer terug krijgen dan ze oorspronkelijk hebben bedongen.

3.De privatiserings-optie

Griekenland is een land met hoofdzakelijk overheidsbedrijven. Er gaan behoorlijk wat stemmen op om deze bedrijven te privatiseren en ze beter draaiend te maken. Dat brengt ook behoorlijk wat geld terug in de schatkist waardoor een deel van de schuld kan worden afgelost. Het probleem bij deze optie is dat er verwacht moet worden dat de werkeloosheid in Griekenland onevenredig gaat stijgen (Vanwege een ambtenaren apparaat van 25 procent van de beroepsbevolking). Je kunt je alleen afvragen hoeveel meer Griekenland gebaat is bij een werkeloos leger ambtenaren dat veel minder geld ontvangt per maand, dan 25 procent van de beroepsbevolking dat met weinig moeite veel te hoge salarissen ontvangt van een bijna failliete regering.
Overigens is de privatisering geen optie meer maar een must als Griekenland daadwerkelijk failliet gaat. De failliete boedel zal moeten worden verkocht om alsnog iets aan schuldeisers te kunnen voldoen.

Ergernis van de Europeanen in de Euro-zone

Er trad een verharding op naar de Grieken toe in de Euro-zone:

• De Grieken hebben geen enkele zin om te lijden voor wat 'anderen' hen hebben aangedaan.
• Daarbij bemerkt men in de Euro-zone maar al te goed dat de speculatie van de 'hebberige' banken aan deze situatie in Griekenland hebben bijgedragen. Overigens zitten de Griekse banken zelf voor 70 procent 'in' de overheidsschuld.
• Objectief gezien moet de Euro-zone Europeaan dan maar weer meebetalen om de banken uit het slop te halen.
• De tegenstand van de Grieken krijgt weinig sympathie in de rest van de Euro-zonelanden.
• De Euro-zone landen hebben het zonder uitzondering allemaal moeilijk. Waarom dan een onwillig land ook nog eens helpen?

Faillissement van Griekenland, een angst-scenario

.

Faillissements Wet:

• 1. De schuldenaar, die in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, wordt, hetzij op eigen aangifte, hetzij op verzoek van een of meer zijner schuldeisers, bij rechterlijk vonnis in staat van faillissement verklaard.
• 2. De faillietverklaring kan ook worden uitgesproken, om redenen van openbaar belang, op verzoek van het Openbaar Ministerie.

Griekenland de facto failliet?

Het is buiten kijf dat Griekenland binnenkort voor grote betalingsmoeilijkheden staat. Toch lijkt het moment nog niet helemaal daar. Griekenland is nog nipt in staat om aan een deel van haar rente terug-betalingen te voldoen. Maar wat dan?
Het belangrijkste element voor de situatie is dat Griekenland 'in de toestand zou kunnen gaan verkeren dat het heeft opgehouden te betalen'.

De discussie in Europa is nu: laten we Griekenland in die toestand glijden die haar faillissement betekent of gaan we door met Griekenland te ondersteunen zodat het niet in de toestand gaat verkeren dat het ophoudt te betalen.

De opmerking dat het land de facto failliet is, is nu nog onjuist. Het is waar dat de enorme schuld van Griekenland tot somberheid stemt, maar door de steun die Griekenland tot op heden van de EG-landen heeft ontvangen 'is het nog niet in de toestand dat het opgehouden heeft te betalen'.

Is er dus nog hoop dat Griekenland een faillissement kan vermijden?

Objectief gezien was het vooruitzicht behoorlijk somber:
Griekenland was nipt in staat om, na ontvangst van de eerste tranche geld, aan de stringente bepalingen van het IMF (Internationaal Monetair Fonds) en de Bank van de Europese Gemeenschap (ECB) te voldoen.

Daarbij is het duidelijk dat de Grieken er niets voor voelen om de hand in eigen boezem te steken. Zij wijten hun slechte situatie aan de (Internationale) banken en instellingen die hun land constant geld hebben geleend en de uitgavezucht van hun regering.
Toch kunnen de Grieken zichzelf niet vrijspreken van schuld: het ontduiken van belasting is een nationale sport, daardoor werden ze indirect een dief van hun eigen portemonnee. Per slot van rekening kunnen openbare werken en instellingen en het hele grote ambtenaren apparaat (25 procent van de beroepsbevolking) niet leven van de lucht.

Het is misschien begrijpelijk dat de Grieken bitter zijn over de ontstane situatie, maar het moet duidelijk zijn dat ze er net zo hard aan hebben meegewerkt als de te spilzuchtige regering en de te geldzuchtige banken en geldinstellingen.

Wat gebeurt er als we Griekenland failliet laten verklaren?

Met andere woorden: als alle banken en financiële instellingen hun 'verlies nemen' en de schulden van Griekenland afstempelen? Zoiets zou tot gevolg hebben dat de Grieken op een 'goedkope' manier van hun schulden afkomen en dat het accent van die schulden wordt verlegd naar de banken en financiële instellingen die aan de Grieken geld hebben geleend. Er zijn mensen die dat de enige juiste manier vinden. Per slot van rekening namen die banken en instellingen het risico in ruil voor hoge rentes.

Het makkelijk wegkomen van de bankroet situatie van de Grieken wordt niet als sociaal juist gezien. Het is makkelijk om een ander de schuld te geven van je ellende, maar andere landen zitten niet met zo'n chaos omdat ze in het algemeen (uitzonderingen daargelaten, helaas) hun huishoudboekje redelijk op orde hebben gehouden in de grote monetaire crisis.
Het is ook niet eerlijk om de goedwillende en beter draaiende landen de rekening te presenteren van een chaotisch en onwillig Griekenland. Het geld van dan bijna omvallende banken en instellingen die het spaar- of pensioengeld van hun cliënten hebben belegd in Griekenland zal toch weer ergens vandaan moeten komen. Europa genereert zelf geen geld: dat doet de belastingbetaler die in Europa en de Euro-zone woont die wel netjes afdraagt, in tegenstelling tot wat de Grieken hebben gedaan.

Is Griekenland uit de Euro-zone 'gooien' een optie?

Absoluut niet. Het uit de Euro-zone zetten van de Grieken heeft alleen maar tot gevolg dat de Grieken met een torenhoge euro-schuld blijven zitten. De Grieken zullen er dan alle baat bij hebben om zichzelf failliet te laten verklaren. Ze zullen voor de Euro-landen waardeloze drachmen in handen hebben, waarmee ze nooit of te nimmer de dure euro's kunnen afbetalen. Dan is het effect alleen maar dat de gigantische schuld van de Grieken op de eigen boterham van de Euro-landen terecht komt.

Lees verder

• De harde waarheid achter Griekenland's faillissement
• Griekenland: een trotse natie