Luister goed en neem meer ruimte voor echt contact
Goed luisteren, kun je leren. Door goed naar een ander te luisteren ontstaat er meer ruimte voor een echt contact met een andere persoon. Niet voor niets is de belangrijkste letter van ons alfabet de letter C. De C van communicatie. Er wordt door ons heel wat af gecommuniceerd en vaak horen we niet eens wat de ander ons te vertellen heeft. We zijn te veel bezig met wat ons zelf bezighoudt en dat is zelfs niet leeftijdsgebonden. Of je nu man, vrouw, jong of oud bent, we stellen eigen prioriteiten
Ons luister gevoel
Een eenvoudige luistertest geeft al snel inzicht hoe goed we in het luisteren zijn. Vaak gaat het aandachtig luisteren naar een ander ons niet goed af. Onze gedachten dwalen heel erg vaak snel van het onderwerp af. We denken dan aan onderwerpen die ons bezighouden. Door met onze eigen gedachten bezig te zijn, geven we de ander onvoldoende ruimte om echt met ons in gesprek te komen. We zouden meer moeten toetsen of de gesprekspartner het gevoel heeft dat we een goede luisteraar zijn. De ander een gevoel geven dat we de gesprekspartner respecteren, serieus nemen, accepteren en waarderen.
Luistertest
Ooit zelf weleens simpele vragen aan jezelf gesteld en beantwoordt:
- Vraag ik ooit weleens om uitleg als ik niet begrijp waar de ander het over heeft?
- Reageer ik wel op de juiste wijze als ik met een ander in gesprek ben?
- Kan ik wel naar een ander luisteren zonder direct een mening of reactie te hebben?
- Kan ik wel een gesprek samenvatten zonder een eigen mening of oordeel er aan toe te voegen?
- Komt het weleens voor dat ik geboeid ben door de persoon zijn uiterlijk of uitstraling en dat de woorden (zijn boodschap) aan mij voorbijgaan?
- Hoe vaak heb ik echt oogcontact met de persoon waarmee ik in gesprek ben?
- Heb ik wel een bepaalde (herkenbare) houding als ik aan het luisteren ben naar een ander?
Hoe goed kun je echt luisteren?
Door de bovenstaande vragen te beantwoorden met altijd, dikwijls, soms en nooit, krijg je een beeld van je eigen luistervaardigheid. Als alle 7 vragen worden beantwoord met altijd, dan ben je een zeer fijne gesprekspartner en je gesprekspartner heeft het gevoel dat je er echt voor hem/haar bent. Zijn er minder dan zeven vragen met altijd beantwoord, dan zou je eens bij jezelf kunnen nagaan of je meer aandacht aan het gesprek en de gesprekspartner zou kunnen geven. Heb je van de zeven vragen er één of meer met nooit beantwoord, dan is het goed om eens na te gaan op welke wijze je het luisteren en de luistervaardigheid zou kunnen verbeteren.
Het luisteren zelf
Het luisteren naar anderen of luisteren naar geluiden bestaat uit:
- Belangstelling tonen voor je omgeving;
- Je geeft een ander de ruimte om zijn verhaal aan je te doen;
- Je laat ook merken dat je naar die ander luistert;
- Je stelt belangstellende vragen;
- Je stelt vragen om duidelijkheid te krijgen;
- Je geeft feedback.
Luisteren lijkt voor ons vaak vanzelfsprekend, maar kunnen we wel goed luisteren?
Luisteren is belangrijk
Ook door het luisteren vergaar je kennis en door de vergaarde kennis wordt je weer wijzer. Ervaringen hebben ons geleerd dat door goed te luisteren een relatie met andere mensen in je omgeving kan worden verbeterd. Ook is het luisteren een belangrijk en onmisbaar onderdeel als je met andere mensen moet samenwerken.
Een bijkomend voordeel is dat je door goed te luisteren naar je leidinggevende en collega's je de carrièrekansen positief kunt beïnvloeden. Ook door goed te luisteren kom je te weten:
- wat de mensen beweegt om iets wel of niet te doen;
- waarmee de mensen zich graag bezighouden;
- ook kun je door goed te luisteren er achter komen naar welk doel mensen streven.
De opgedane kennis door het luisteren kun je weer gebruiken:
- om zelf dingen voor elkaar te krijgen;
- om op het juiste moment bij de juiste persoon je ideeën in te brengen;
- om je beter voor te bereiden op de dingen die komen gaan.
In de praktijk komt het goed luisteren vooral voor in beroepen als:
- Account manager
- Adviseur/ consultant
- Bedrijfsleider/ vestigingsmanager
- Journalist
- Tolk
- Uitvaartondernemer
Wat is luisteren eigenlijk?
Bij luisteren geef je aan een ander de ruimte door:
- hem uit te laten spreken;
- de gesprekspartner niet op te jagen;
- contact te houden met de spreker:
- de spreker aan (maak oogcontact) te kijken;
- knikken naar de spreker;
- goed keurende geluiden te uiten (hum).
Je geeft iemand ook de indruk dat je goed luistert als de ander in je woorden terughoort wat de ander tegen je gezegd heeft:
- vat samen wat er besproken is;
- vat samen wat volgens jou de belangrijkste punten van de spreker waren;
- vraag aan de spreker of je het goed begrepen hebt;
- ga dus altijd in op wat de spreker gezegd heeft;
- toon oprechte belangstelling voor de woorden die gesproken zijn;
- goed luisteren blijkt altijd uit de follow-up na een gesprek;
- laat altijd zien en merken dat de geuite opvattingen, ideeën, argumenten van anderen worden meegenomen.
Probeer dus in het leven de juiste keuzes te maken
Of het nu bij het maken van keuzes gaat om werk, sport, ontspanning of verantwoordelijkheid nemen, houdt daarbij altijd rekening met je eigen draaglast. Je zult ervaren dat je daardoor beter gaat functioneren. Je kunt de beschikbare tijd beter matchen met wat je echt belangrijk vindt. Voor het matchen van tijd en activiteit gelden de volgende basis regels:
- leef in het hier en nu en straal dat ook uit;
- Plan leuke dingen in je agenda en reserveer hiervoor regelmatig tijd;
- Bepaal welke zaken invloed mogen hebben op je planning (je kunt denken aan je gezondheid, familie, vrienden, zelfstandigheid, vrijheid);
- Beloon jezelf regelmatig met iets leuks als je een mijlpaal (bijvoorbeeld afvallen, omzet gehaald) hebt bereikt;
- Probeer geen verschillende dingen tegelijk te doen ( je wordt er geestelijk moe van en of de kwaliteit van het resultaat is minder).
De kwaliteit van het luisteren gaat omhoog als je de ander dus echt die tijd geeft die het gesprek verdient. Daarbij blijft het de kunst om te bepalen wat nu echt belangrijk is (in het leven). Als je dit kunt en je de belangrijkste prioriteiten vastgesteld hebt, kun je ook gemakkelijker met je prioriteiten omgaan. Verlies echter niet uit het oog dat de ene prioriteit (bijvoorbeeld het gezin) een hogere waarde heeft dan een andere prioriteit.
Volgens Mark Twain: “is alles wat je in je leven nodig hebt onwetendheid en zelfvertrouwen, dan is succes verzekerd.” Anno 1887 was dat wellicht een juiste aanname, maar anno nu weten we dat succes geen kwestie is van onwetendheid, maar dat goed luisteren naar anderen een stuurmechanisme kan zijn die kan leiden naar het (persoonlijk of zakelijke) succes.