Een luisterend oor bieden

Een luisterend oor associëren we meestal met iemand aanhoren voor wat hij/zij te melden heeft, er voor iemand zijn als deze zijn/haar verhaal kwijt moet etc. Toch is “een luisterend oor” heel moeilijk en kan eigenlijk breder getrokken worden. Want luisteren in zijn algemeenheid is al moeilijk genoeg. De mens is een prater en eigenlijk minder een luisteraar. Toch zijn er wel wat zaken die je kunt ondernemen om een betere luisteraar te worden.

Wat is luisteren?

Luisteren is meer dan horen, luisteren is de zender “ruimte” geven en luisteren is de geluiden begrijpen. Dat laatste komt het meest in de buurt van “actief luisteren”. Want dat is waar we het eigenlijk over hebben als we het over “luisteren” of “een luisterend oor” hebben.
Echt luisteren is meer dan het kunnen reproduceren van de tekst. Het is tot je door laten dringen wat iemand zegt, de manier waarop - met toon en nuancering van bepaalde woorden of zinnen - iets gezegd wordt.

Moeilijk

De mens praat over het algemeen gemakkelijker dan dat hij of zij luistert. Het gaat de meeste mensen nou eenmaal beter af. Toch is luisteren ons al heel jong bijgebracht en wel in de baarmoeder. Lang voordat de andere zintuigen actief worden, luisteren we al en we bouwen het uit in het volwassen leven tot ruim 50% van onze tijd. Daar komt ook nog bij dat menigeen zichzelf schromelijk overschat als het gaat om hem of haar luisterskills.

Het belang van luisteren

Luisteren is essentieel en wordt vaak onderschat. Pas als je zintuig niet meer werkt, weet je eigenlijk hoe belangrijk het is. Iedere relatie kan je versterken door goed te luisteren (in feite zeg je indirect dat je geïnteresseerd bent in de persoon) en kan dus op allerlei vlakken consequenties hebben, als je dit niet goed doet. Helaas wordt de link niet altijd gelegd in een verstoorde relatie, maar hoe vaak is het niet goed naar de ander luisteren dé oorzaak van een breuk, een deuk in de relatie of gebrouilleerd raken. We zitten vol met eigen emoties en dat geeft erg weinig ruimte voor die ander, met alle mogelijke gevolgen van dien.

Luisteren is ook gezond

Als je luistert, gaat de bloeddruk iets omlaag (als je praat dus iets omhoog). In het verlengde ligt ook de meer ontspannen houding als je luistert versus de actieve “bezige” houding als je praat. Alleen luisteren is ook niet goed, de balans is het beste. Wetende dat de mens over het algemeen graag praat, zou er dus wel iets meer balans kunnen zijn.

Hoe kan je echt luisteren activeren?

Concentratie

Zorg dat je de een goede focus hebt. Hoe meer je geconcentreerd aan het luisteren bent, hoe beter je luistert. Je kunt dit doen door jezelf te dwingen gericht te reageren als in vragen te stellen. Kijk goed naar iemands lichaamstaal en voorkom enige vorm van afleiding. Als je snel afgeleid bent, is het goed voor een gesprek een ruimte te kiezen die weinig kans tot afleiding geeft. Zelfs een niet actief in gebruik zijnde telefoon kan al voor afleiding en minder betrokkenheid bij het gesprek leiden.

Belangrijk

Echt luisteren is geen automatisch proces. Je moet er bij stil staan, je moet er bewust mee bezig zijn. Een actieve rol in een gesprek en een verantwoordelijkheid voor wat betreft de uitkomst van een gesprek, zijn dus belangrijke aspecten. Daar moet je je toe zetten.

Eigen verhaal

Veel mensen denken betrokkenheid bij het gesprek en de persoon te uiten door ruim ervaringen te delen, als iemand zijn verhaal kwijt moet. Maar eigenlijk zegt het eerder iets over je niet-luistervaardigheid. Het kan een uiting zijn van niet genoeg interesse. Soms kan een ervaring delen nuttig zijn, maar houd het beperkt.

Meningen zijn niet ter zake doende

Tot de persoon er actief naar vraagt, is het luisterend oor zijn, niet echt iets waar je mening relevant is. Onderbreek niet, maak geen zinnen af en wees niet actief met je lichaamshouding (anders gaan zitten, wiebelen je met gekruiste benen). Het is van belang om open minded te luisteren en niet vanuit het voor onszelf bekende kader. Dit voorkomt dat je snel je mening klaar hebt. Kortom, geef het gesprek ruimte, dan geef je het jezelf ook.

Tot slot

Goed luisteren is helemaal niet eenvoudig, goed luisteren is een kwaliteit die we te weinig toetsen. We denken al snel dat we goed luisteren, maar als het er toe doet valt dit bitter tegen. Goed luisteren is jezelf als persoon even opzij zetten en een verhaal bewust aanhoren. Het snel kunnen schakelen, wat wel eens als argument wordt gebruikt, is niet ter zake doende. Woorden moeten bij iedereen landen en dat het bij de één niet iets langzamer werkt dan bij de ander is wel zo, maar alles heeft een tijd en een plaats … en dus ook de woorden die je gesprekspartner uit.