De dag van de crematie of begrafenis: alles regelen

Op de dag van de begrafenis of crematie van iemand die heel dierbaar is, moet nog steeds weer veel geregeld worden. Het is bovendien een erg belangrijke dag, omdat het de laatste momenten zijn dat iemand nog heel tastbaar is de buurt is. Op de dag van de begrafenis of crematie wordt voor het laatst afscheid genomen van een dierbare. Maar er moet op de dag van de crematie of begrafenis ook nog flink wat geregeld worden.

Niet kunnen slapen

Vanzelfsprekend kan de nacht voorafgaande aan de gebeurtenis moeizaam verlopen. Niet kunnen slapen, onrustig zijn, verdrietig zijn. Probeer toch rust te vinden, want wie oververmoeid is, kan veel minder goed omgaan met zaken. Nu mogen vanzelfsprekend alle emoties er zijn op die dag, maar het kan ook leiden tot een totaal gevoel van instorting. Neem desnoods wat kalmerends of een thee die enige rust brengt.

Bloemen, muziek, een altaartje

Op de dag van de gebeurtenis zelf moet soms het gebouw waar de plechtigheid plaatsvindt nog in orde worden gemaakt. Bloemen moeten worden neergezet, mogelijk wilt u een soort altaartje maken met daarop zaken van de dierbare. Dat kan gewoon een tafel zijn met wat foto’s, maar ook met bijvoorbeeld attributen die iemand graag gebruikte. Viste iemand graag, zet dat zijn of haar hengel neer. Met een leuke foto van een enorme vangst ernaast, geeft dat veelal veel herkenning. Rookte iemand, leg dan het laatste pakjes sigaretten neer. Of dat ene boek, het ene handwerkje, het laatste drankje, die typische thee. Zet eventueel kaarsen naast de kist en ontsteek ze. Er zijn kaarsen speciaal voor dit doel die heel lang branden. Als het goed is, is de muziek al uitgezocht. Controleer nog even of dit allemaal werkt door het nog een keer te beluisteren.

De reis naar de rouwwagen

Staat de dierbare thuis dan komt onvermijdelijk het moment dat de rouwwagen de persoon in kwestie komt halen. Dat is altijd stukken eerder dan het moment van de plechtigheid. Er kan nu nog afscheid worden genomen, dus doe dat als u dat wilt. U kunt er ook voor kiezen zelf de kist naar de wagen te dragen. Is de persoon eenmaal in de rouwwagen dan kan er nog een moment stilte zijn. Laat u niet afleiden door anderen. Er zijn altijd mensen op straat die de meest domme dingen vragen op zo’n moment. Ga gewoon uw gang en doe wat u wilt op zo’n moment. Als iemand in een mortuarium ligt opgebaard kunt u vanzelfsprekend ook bij het moment van overbrenging zijn. Informeer hoe laat en wanneer als u daar bij wilt zijn.

De kist zelf dragen

Wilt u op de plaats van de plechtigheid ook weer zelf de kist dragen, zorg er dan voor dat u op tijd bent en verwittig de uitvaartverzorger daarvan. Het kan wel betekenen dat u heel veel heen en weer moet rijden, maar mocht het u een goed gevoel geven, doe het dan zeker. Help mee de kist (of de persoon in lijkwade) zo te zetten zoals het u en uw omgeving goeddunkt.

De ontvangst

Vervolgens is het vaak wachten op de mensen die de plechtigheid komen bijwonen. Bepaal waar u wilt staan of zitten. (Van te voren heeft u al aangegeven of er gelegenheid is tot rouwbeklag). Op een rijtje staan is gebruikelijk, maar maakt het ook direct zwaar. U kunt er ook voor kiezen pas na de plechtigheden met iedereen van gedachten te wisselen en u te laten condoleren. U hoeft geen standaardpraatje te houden overigens. Mensen weten wel dat u verdrietig bent. Soms is een knuffel en een zoen al voldoende om aan te geven.

Mooie woorden

Zijn de ,,gasten’’ gearriveerd en heeft u iedereen wel of niet de hand geschud, dan komt het moment dat er gesproken kan worden over de overledene. Dit kan door een geestelijke worden gedaan als u dat van tevoren heeft afgesproken. In dat geval kunt u gewoon luisteren naar wat hij of zij te vertellen heeft over de persoon in kwestie. Misschien wilt u daarna ook zelf nog wat zeggen, daartoe is vanzelfsprekend altijd nog de mogelijkheid.

Spreekt u zelf, zorg dan dat u alles bij de hand heeft. Papier, glas water, zakdoeken voor het verdriet en misschien iemand die even bij u kan staan en u kan ondersteunen op die manier. Laat maar gewoon zijn wat er moet zijn, dat is niet erg. Vervolgens kunnen anderen hun speech houden als u daartoe de gelegenheid heeft gegeven.

De muziek

Meestal wordt er daarna naar muziek geluisterd, maar dit is natuurlijk niet absoluut nodig. Soms worden bij begrafenissen zoveel emotionele liederen ten gehore gebracht dat het iedereen gewoon veel te veel wordt. Ook niet erg, maar bedenk van te voren wat u wilt bereiken met de muziek. De muziek hoeft ook niet te hard, tenzij dit de bedoeling is. Voor jongere mensen die zijn gestorven wordt vaak een heel andere uitvaarrt geregeld dan voor ouderen. Voor jeugdigen is het vaak wel heel belangrijk dat hun dienst in overeenstemming is met wat zij voelden en deden. Luide muziek hoort daar vaak bij.

Het sluiten van de kist

Vervolgens komt onherroepelijk het finale moment van echt afscheid nemen. De mensen die zijn gekomen voor de plechtigheid mogen dat eerst doen. Door naar de kist te lopen en nog iets te zeggen of te doen vaak. Als al die mensen zijn vertrokken naar bijvoorbeeld het ontvangstgedeelte van een crematorium of naar de begraafplaats, mogen de naasten afscheid nemen. Het deksel van de kist wordt dan gesloten (ook dat kunt u zelf doen) er kunnen nog zaken in de kist worden gestopt zoals tekeningen, een pakje sigaretten, een horloge of iets dergelijks. Neem wel alle tijd voor dit finale moment, want het is een zeer belangrijk laatste ogenblik. Een overledene kussen is overigens ook niet raar. Doe gewoon wat er in u opkomt en neem afscheid zoals u dat wilt. Sommige mensen vinden het prettig om nog wat foto’s te maken van dit moment. Zeg wat u nog te zeggen heeft, moeten daarvoor mensen even een momentje weggaan, regel dat dan. Niet gemakkelijk in zo’n moeilijke tijd, maar het kan nu nog.

Meelopen naar de oven of kist dragen

Als vervolgens alle intimi afscheid hebben genomen en de kist is gesloten, gaat de overledene naar de oven van het crematorium of wordt hij naar de begraafplaats gebracht. Als is afgesproken dat de naasten de kist dragen, kunt u dat doen. Het dragen is niet licht overigens. Houdt daar rekening mee en zorg ervoor dat er voldoende ,,spierballen’’ zijn. Bij crematie mogen de naasten tegenwoordig helemaal mee lopen naar de oven en op die manier ook dat laatste stuk nog meegaan. Kies daarvoor als u dat een goed gevoel geeft.

Naar de begraafplaats

Bij een begrafenis gaat de rouwauto, gevolgd door alle andere wagens (of eventueel een bus) naar de begraafplaats. Naasten komen na de rouwwagen, zodat zij als eersten de auto uit kunnen om bij de overledene te zijn. Op de begraafplaats is vaak wel geregeld waar u uw auto kunt neerzetten. De uitvaartverzorger regelt dan vaak dat u als eerste in de stoet komt en reikt u de bloemen aan die anderen hebben gestuurd of meegenomen. Draagt u de kist dan hoeft dat vaak niet het hele stuk over een immens terrein. Vaak kunt u dan eerst de baar besturen en op het laatst de kist gaan dragen. Bij het graf aangekomen, moet de kist op een soort overspanning worden gezet. Dit is omdat veel mensen het erg akelig vinden om de kist in de grond te zien verdwijnen. U kunt daar overigens wel bij aanwezig zijn als u dat wilt. Staat de kist eenmaal boven het graf, dan kunnen daar nog de laatste woorden worden gesproken.

Het allerlaatste afscheid op de begraafplaats

Vervolgens verzoekt de uitvaartverzorger dan om nogmaals afscheid te nemen. Dat geldt voor iedereen die dat wil. Ook geldt hier dat de naasten het allerlaatste moment krijgen. Wilt u nog een kwartiertje bij het graf blijven, dan kan dat. Heeft u daar geen behoefte aan dan kunt u ook vertrekken. Wilt u zelf meehelpen het graf dicht te gooien dan kan dat overigens ook.

Koffietafel of samenzijn

Vaak is er na al deze plechtigheden nog een bijeenkomst die wordt aangeduid met koffietafel of samenzijn. Het geeft iedereen de gelegenheid om nog even met elkaar na te praten over de gebeurtenis, maar ook om zomaar even een praatje aan te knopen. Hoewel dat vroeger bijna in doodse stilte verliep, is dat tegenwoordig al lang niet meer de lijn. Wie vindt dat er ook best een kroon op het leven van de overledene mag worden gezet door bijvoorbeeld een borreltje te schenken en een hapje te serveren, kan daar ook voor kiezen. Misschien heeft de overledene zich daar zelfs al eerder over uitgesproken en is dat volledig in de lijn van wat hij of zij graag wilde.

Na verloop van tijd zullen mensen toch echt graag vertrekken. Er rest dan vaak een leegte waar u zelf invulling aan zult moeten geven. Wilt u niet alleen zijn (als u dat in het dagelijkse leven bent) zorg dan voor gezelschap. U kunt er ook voor kiezen om bijvoorbeeld met een stel vrienden nog te gaan eten (of zij vragen u om bij hen te komen eten). Laat het komen zoals het komt en volg uw gevoel. De dood doet veel met u, en dat zal de komende periode nog veel duidelijker worden. Bovendien rest er vaak nog een hele administratieve c.q. operationele taak. De afhandeling van allerlei financiële zaken, maar ook bijvoorbeeld de verkoop van een woning, het leeghalen van een huis en alles wat daarmee annex is, komt vaak nog op uw pad.