Een meningsverschil hoeft niet tot een conflict te leiden

Meningsverschillen zijn eigen aan menselijke communicatie, desondanks leiden ze meestal tot conflicten. Vooral intense negatieve emoties belemmeren de mogelijkheid tot differentiëren. Voor mensen met weinig eigenwaarde is erkenning essentieel. Men wil met alle geweld vasthouden aan de eigen mening en staat niet open voor die van de ander. Erkenning van elkaars mening kan de oplossing van het probleem soms al acceptabeler maken.

Indrukken

Per seconde ontvangen we 10.000 zintuiglijke indrukken. Op grond van onze indrukken vormen we een mening. Aangezien we met zoveel indrukken onmogelijk om kunnen gaan, moeten we een selectie maken; wat trekt je aan, wat pik je op, en wat niet. Dit selectieproces is bij iedereen verschillend, afhankelijk van je opvoeding, je opleiding, je aard, je conditie, je positie en de context waarin dit alles zich afspeelt.

Meningsverschillen die leiden tot conflicten

Ja, maar …

Meningsverschillen zijn dus eigen aan menselijke communicatie, desondanks leiden ze meestal tot conflicten, omdat men met alle middelen aan één (de eigen) mening wil vasthouden. Conflicten gaan overwegend gepaard met intense negatieve emoties die de mogelijkheid tot differentiëren belemmeren. Emoties volgen de weg van de ene waarheid. Daarom is het zo moeilijk om in een conflict de ander zijn mening te horen of de eigen mening te veranderen. Meestal kan dat pas als men weer rustig is.

Meningsverschillen die uiting geven aan verschillende visies

Ja, en …

De andere kant horen, en communiceren, is essentieel bij het omgaan met meningsverschillen. Dit kan zonder dat er sprake is van een conflict. Het draait dan niet om de waarheid, maar om verschillende visies.

• Vader: Je hebt kritiek op de leraar, hè?
• Moeder: Met name omdat hij zegt dat hij alles zo snel door heeft, wat vind jij daarvan?
• Vader: Hij lijkt mij wel standvastig, maar wat jij zegt klopt wel.
• Moeder: Wat bedoel je met 'standvastig'?
• Vader: Dat hij gezag heeft en grenzen trekt.
• Moeder: Ja, ik weet dat jij dat belangrijk vindt.

Goed en fout

Hoe minder het gevoel van eigenwaarde, hoe belangrijker het wordt je mening er door te krijgen. De inhoud van het meningsverschil is dan van minder belang en gelijk krijgen wordt essentieel. Dat valt samen met meetellen als persoon. Als je niet of weinig gehoord / erkend wordt, kun je ook anderen moeilijk in hun waarde laten en heb je veel kritiek. Er bestaat dan maar één mogelijkheid: jezelf 'goed' verklaren en de ander 'fout'. 'De waarheid' is van levensbelang en de kans dat een meningsverschil een conflict wordt zeer groot.

Conflict

De gerichtheid op de oplossing van een conflict door verschil van mening kan onder tijdsdruk voorbij gaan aan de vraag naar wederzijdse erkenning. Het stilstaan bij elkaars mening maakt soms de oplossing minder belangrijk.

Inventariseer de meningen

Een samenwerking verloopt vlotter wanneer duidelijk is wie waarvoor verantwoordelijk is en wie beslissingsbevoegdheid heeft. Als iedereen mee moet beslissen (wat een besluit onmogelijk kan maken) is het handig iemand aan te wijzen die de meningen inventariseert en daaruit een beslissing neemt.

Consensus of overtuiging

Het is mogelijk dat er binnen samenlevingsverbanden omgangsvormen bestaan die geen verschil van mening onderkennen en waar men het dus steeds 'eens' is (consensus is de norm). Het is ook mogelijk dat meningsverschillen als zo existentieel ervaren worden (op gebied van geloof, politiek, levensopvatting, kijk op relaties) dat samenleven onmogelijk wordt.