De sandwichtechniek

Een bekend begrip in de wereld van feedback is de sandwichtechniek. Wat is dit precies, wat bereik je ermee en hoe pas je hem goed toe?

Wat is de sandwichtechniek?

In mijn artikelen Feedback of kritiek? en Feedback ontvangen heb ik al het één en ander uitgelegd over het geven en krijgen van feedback. We hebben daar al gezien dat feedback makkelijk kan overkomen als kritiek. Je kunt dit risico beperken door de ‘sandwichtechniek’ te gebruiken. Dit houdt in dat je begint en eindigt met het noemen van dingen die goed gingen. In het midden zitten de zaken die eventueel verbeterd kunnen worden. Deze methode kan je helpen om een minder prettige boodschap toch op een aanvaarbare manier over te brengen. De volgorde is dus positieve feedback - constructieve
kritiek - positieve feedback.

Hoe werkt het?

Je brengt de ontvanger van het bericht in een positieve stemming door te beginnen met wat er goed ging. Iemand die positief gestemd is, is eerder geneigd om mee te denken en voelt zich minder snel bedreigd of aangevallen. Op de tweede plaats komen de zaken die voor verbetering vatbaar zijn, objectief en zonder oordeel geformuleerd. Ten slotte verwoord je de mogelijkheden die je ziet om een verbetering in de situatie te bewerkstelligen.

Een goed toegepaste sandwich zou er zo uit kunnen zien:

Ik heb na het lezen van je manuscript onmiddellijk een aantal uitgevers benaderd met de vraag of ze het willen uitgeven.
Ik heb helaas geen uitgever gevonden die daartoe bereid was.
We kunnen wel overwegen om het uit te geven in eigen beheer.

Of:

We hebben in het verleden altijd op bijzonder prettige wijze zaken gedaan met uw bedrijf.
Het is nu echter een paar keer voorgekomen dat u te laat levert, en artikelen ná toezegging alsnog niet leverbaar blijken te zijn.
Wij rekenen er op dat u stappen onderneemt om deze problemen bij onze volgende bestelling te vermijden.

Niet voor slecht nieuws gesprekken!

In het algemeen is dit een geschikte vorm van feedback geven als het nieuws niet al te slecht is. Hoe slechter en persoonlijker het nieuws, hoe minder geschikt deze manier is. Gebruik deze techniek dus niet bij slecht – nieuws - gesprekken. Als je bijvoorbeeld iemand moet vertellen dat hij een terminale ziekte heeft, is de sandwichtechniek niet geschikt. Het is in dat geval moeilijk, zo niet onmogelijk, om positief te beginnen en te eindigen.

Wanneer dan wel?

Gebruik deze gesprekstechniek voor zakelijke gesprekken zoals een functioneringsgesprek of een gesprek over de voortgang van een contract. Ook voor min of meer neutrale kritiek in de persoonlijke sfeer is deze techniek bruikbaar. Bijvoorbeeld als je denkt dat je partner zijn opvoedingstechniek kan verbeteren, als je duidelijk wilt maken dat je minder vaak bij je schoonouders op bezoek wilt, of als je je buren vertelt dat je last hebt van de harde muziek.

Bereid je voor

Probeer deze techniek niet spontaan in een gesprek toe te passen. De kracht van de sandwichtechniek zit in de positieve opening en afsluiting. Bereid die dus goed voor, want als je je halverwege je zin realiseert dat er geen positief einde is, mis je je doel.