Tips om te praten in het openbaar

Welke positie we ook bekleden, student, bedrijfsleider, professor, in groep op vakantie, ... verschillende keren in ons leven worden we geconfronteerd met het feit dat we moeten spreken voor of in een grotere groep medemensen die al dan niet geïnteresseerd zijn in wat je gaat vertellen. Het is het moment wanneer je handen beginnen te zweten, je stem begint te trillen en je ogen alle hoeken van de omgeving opzoeken en we hoopten dat we er nooit waren aan begonnen. Gelukkig zijn er enkele communicatieve vaardigheden die je in zulke situaties kunt gebruiken en aanleren door ze veelvuldig te gebruiken.

Bereid je voor en oefen

Elk gesprek waarvan je weet dat het eraan komt, een sollicitatiegesprek, een bedrijfsvergadering, zetelen in een jury, ... elk gesprek dat je kan voorbereiden, bereidt het voor. Oefen bepaalde zinnen luidop die je wenst te gebruiken terwijl je nog 's morgens rondloopt in je slaapkledij, herhaal ze in het bijzijn van je partner en vraag haar of zijn advies over hoe goed of stuntelig ze overkomen.

Zoek voldoende informatie op over wat of wie het gesprek gaat gaan. Blijf dit doen, want wanneer je beter wordt in communiceren en je zelfvertrouwen opbouwt, is het bijna onoverkomelijk dat de tijd die je normaal in je voorbereiding stopt, vermindert. Maak deze fout niet en blijf je steeds voldoende voorbereiden, hoe zelfverzekerd je ook bent. Ga er nooit van uit dat je alles weet en dat er geen enkele vraag is die je kan tegenhouden.

Het voordeel is dat wanneer je beide perfect leert combineren, de voorbereiding en het klaar en duidelijk brengen van je punten en je overtuiging, je er voor kan zorgen dat een vergadering van bijvoorbeeld drie kwartier reeds ten einde kan worden gebracht na een half uur. Het is een fantastisch gegeven dat wanneer iedereen efficiënt kan communiceren, we daardoor allemaal meer tijd zouden hebben en tijd is in deze drukke en stressvolle dagen een zeer waardevol goed.

Nerveus om te praten in het openbaar?

De eerste twee minuten van een gesprek zijn we het meest nerveus. Het moment dat je binnenstapt of dat je moet gaan rechtstaan, begin je dieper in -en uit te ademen, je voelt je hartslag in je keel kloppen, je handen beginnen te trillen,... . Wanneer je deze twee minuten dankzij een goede voorbereiding bijna automatisch kan doorstaan, dan bouw je alvast een solide basis voor de rest van je presentatie. Oefen dus die eerste twee minuten; oefen je begroeting en stel jezelf tientallen keren voor in de spiegel bij je thuis of aan je partner.

Wanneer je die eerste minuten stamelend en stotterend zou starten, dan gaat de rest van het gesprek al veel minder vlot verlopen en het is heel moeilijk om na een slecht begin alles nog recht te trekken. Wanneer je over je eerste zenuwen bent, dan valt er een soort van opluchting over jou en wordt de sfeer van het gesprek al heel wat rustiger.

Wanneer je vóór het gesprek begint te hyperventileren en een tekort aan lucht begint te hebben, terwijl je kortelings moet gaan beginnen praten, gebruik dan een zeer simpele truc : adem diep in, even inhouden, adem diep uit. Doe dit zo'n vijf minuten vóór je moet beginnen. Zo wordt je vanzelf rustiger en krijg je terug lucht voor je stem, die op dat moment niet meer zo stotterend zal klinken.

Spreid je aandacht tijdens het gesprek

Wanneer je een presentatie moet geven voor een grotere groep mensen, laat je ogen niet alle hoeken van de kamer uitschieten en kijk niet over de hoofden van de luisteraars, maar zoek er enkele uit waarvan je merkt dat ze geïnteresseerd zijn in wat je aan het vertellen bent. Zoek oogcontact met diegene die lachen en je een bemoedigende hoofdknik geven en vermijd mensen die op hun telefoon of tablet aan het tokkelen zijn. Zij zijn niet diegene die je moet overtuigen om te luisteren naar jou, zij zijn diegene die alle noodzakelijke informatie missen die jij te vertellen hebt. Zoek je medestanders op verschillende plaatsen in de zaal en voer met hun de conversatie. Zo lijkt het alsof je voortdurend de hele zaal betrekt.

Wanneer je neerzit op een stoel, breng je rug van de leuning en krom je onderrug een beetje; leun lichtjes voorover. Stop je voeten onder je stoel voor stabiliteit. Focus ook niet alleen op de machtigste persoon in de kamer, maar betrek ook de nummers twee en drie in je oogcontact. Wanneer de manager de kamer vroegtijdig zou verlaten, zijn zij diegene waar hij achteraf gaat aan vragen wat ze van je vonden. Wanneer je hun niet in het gesprek hebt betrokken, kunnen ze je ook niet beoordelen.

Verken de omgeving

Zorg ervoor dat je steeds op tijd bent en wanneer je de kans krijgt om de zaal of een kantoor te verkennen, wandel er dan al eens in rond vooraleer er andere mensen zijn. Kijk waar het scherm hangt voor een eventuele visuele presentatie; neem je laptop en probeer alles al eens uit. Hoe comfortabeler je je voelt in een omgeving, hoe minder je zenuwen de bovenhand kunnen nemen.

Wanneer er al enkele mensen aanwezig zijn, probeer dan alvast kleine gesprekjes met hen te voeren. Soms kom je zo reeds heel wat informatie te weten die nuttig kan zijn voor je gesprek of presentatie. Voor een sollicitatie zijn deze links met het bedrijf een gouden zaak want zo creëer je misschien wel een extra medestander waar men een beoordeling over je eerste indruk kan aan vragen.

Hou het simpel

Gebruik een duidelijke, eenvoudige taal, korte woorden en geen onnodig lange zinnen. Probeer niet om interessanter over te komen door het gebruik van woorden waar men niet eens het bestaan vanaf wist, want waarschijnlijk is dat ook zo en gaat je boodschap zo volledig verloren in je verbloemde taalgebruik.

Hou het beknopt en tracht bij je uitspraak woorden zoals "euh", "ah", "ja", "tja" ,... te vermijden. Denk eventjes na vóór je begint te praten en spreek maar zo snel als dat jij dat wilt.

Start een gesprek of presentatie nooit met een grap. Wanneer de grap niet goed overkomt of zelfs volledig de mist in gaat, dan kun je dit nooit meer herstellen. Denk op voorhand goed na over wie je gaat toespreken en hoe je hun aandacht onmiddellijk kunt trekken en vasthouden. Start niet zoals iedereen, maar probeer een beetje origineel uit de hoek te komen. Ook excuses waarom jullie daar zijn en zij naar jou moeten luisteren, zijn alledaagse koek. Je zou je nooit moeten excuseren voor het voeren van een goed gesprek.

Enkele kenmerken die succesvolle gastsprekers gemeenschappelijk hebben zijn :

• zelfverzekerd
• georganiseerd
• innemend
• flexibel
• luchthartig
• gracieus

Geef jezelf een score voor deze kenmerken, wees eerlijk en tracht te verbeteren wat er te verbeteren valt.

Lees verder

• Off- en online netwerken