Vlag en wapen van Waddeneiland Ameland

Ameland heeft een eigen vlag en wapen. De kleuren die bij het eiland horen zijn geel en blauw. Het is een mooie kleurencombinatie die met trots in de vlaggenmast of aan de vlaggenstok wordt gehangen. Overal op het eiland kom je die kleuren tegen. Naast het rood-wit van de vuurtoren is het de meest gebruikte kleurcombinatie op het eiland. Vooral in de reclame voor bedrijven en organisaties wordt er dankbaar gebruik gemaakt van het blauw en geel als kenmerkende tinten voor dit eiland.

De maan en de balken van Ameland

• Raadsbesluit voor de vlag van Ameland
• Koninklijk besluit voor het wapen
• Vlaggebruik
• Aprilgrap

Raadsbesluit voor de vlag van Ameland

Op 27 juni 1950 is de gemeentevlag bij raadsbesluit vastgesteld. In dat besluit staat beschreven hoe de vlag er uit hoort te zien.

• Vier even hoge banen van blauw en geel
• met daarin op het midden van het blauw een zilveren omgewende wassenaar
• op het geel drie zwarte verkorte rechter schuinbalken naast elkaar.

Koninklijk besluit voor het wapen

Het wapen is ouder dan de vlag. Het wapen is op 20 februari 1816 vastgesteld bij Koninklijk Besluit. Het Amelander wapen werd beschreven als een schild dat:

• In de lengte doorgesneden;
• De regter helft van goud, beladen met drie zwarte balken van de regter boven- naar de linker benedenhoek nederdalende;
• De linker helft van lazuur, beladen met een wassende maan van zilver;
• Het schild gedekt met een gouden kroon.

Zo staat het beschreven. Het lijkt alsof bij deze beschrijving links en rechts zijn verwisseld, maar in de heraldiek is het gebruikelijk om het wapen te beschrijven vanuit de persoon die het schild draagt. Voor hem of haar links is voor de kijker rechts.

De balken
Het wapen is een combinatie van symbolen die de ingezetenen van de gemeente verbindt. Het wapen wordt door de gemeente naast de vlag gevoerd. Het wapen is langer in gebruik dan de Amelander vlag. Sinds het einde van de 16e eeuw werd het als heerlijkheidswapen gevoerd. De oorsprong van het wapen is niet bekend, maar er circuleert wel een mooi verhaal over de symbolen op het wapen. Volgens overlevering stellen de schuinbalken de door Amelanders op Terschelling geroofde balken voor. De Amelanders wilden van die balken een galg maken en die galg zou in Ballum hebben gestaan.

Het rijmpje

Een rijmpje, dat op het beeld staat in het plantsoentje van Hollum, verwijst naar die geschiedenis:

De Amelander Schalken

De Amelander schalken
hebben gestolen drie balken
des avonds in de maneschijn
daarom zal dit hun wapen zijn.

Vlaggebruik

Vlag en wapen worden met respect gebruikt. Voor overheidsinstanties geldt een vlaginstructie, voor burgers geldt die niet. Een vlag wordt beschouwd als een representatief symbool en verdient daarom een respectvolle behandeling. De Amelander vlag is geen reclamevlag, maar een vlag die de gemeente symboliseert.

Gele maan in het Plantsoentje
Hollum op Ameland kreeg in 2013 een in stenen ingelegd wapen in het Plantsoentje. Het was het sluitstuk van de herinrichting van dat gebiedje. Discussie laaide op toen bij de onthulling geconstateerd werd dat de maan in het stenen wapen niet wit maar geel was geworden, tegen de regels in. Een kenner van de historie en gids door het dorp mijdt om die reden het wapen in zijn rondleiding.

Aprilgrap

Het wapen in het Plantsoentje kwam er na een intensieve samenwerking tussen Dorpsbelang Hollum, winkeliers en horeca en gemeente Ameland. Als uitvoerders mochten mannen van stratenmaker Spoelstra de stenen leggen en toen ze aan de maan toekwamen was het commentaar niet van de lucht. Niet geel maar wit, eigenlijk zilver, hoort hij te zijn. De discussie vroeg om een verklaring en die kwam er. Wit op straat is te besmettelijk en na een democratisch proces werd er gekozen voor gele maanstenen. Een vieze maan zou het wapen geen goed hebben gedaan. Een jaar later, in 2014, werd als aprilgrap de maan alsnog wit gemaakt.

Lees verder

• Gemeente Ameland en het gemeentebestuur
• Heren van Ameland en Christa Van Cammingha
• Amelander Volkslied – Opgeweld uit wier en zand
• Waddeneiland Ameland is de maat
• Ameland in 2011 - Jaar van de lustrums en jubilea