Vlag en wapen van Waddeneiland Ameland


De maan en de balken van Ameland
Raadsbesluit voor de vlag van Ameland
Op 27 juni 1950 is de gemeentevlag bij raadsbesluit vastgesteld. In dat besluit staat beschreven hoe de vlag er uit hoort te zien.- Vier even hoge banen van blauw en geel
- met daarin op het midden van het blauw een zilveren omgewende wassenaar
- op het geel drie zwarte verkorte rechter schuinbalken naast elkaar.
Koninklijk besluit voor het wapen
Het wapen is ouder dan de vlag. Het wapen is op 20 februari 1816 vastgesteld bij Koninklijk Besluit. Het Amelander wapen werd beschreven als een schild dat:- In de lengte doorgesneden;
- De regter helft van goud, beladen met drie zwarte balken van de regter boven- naar de linker benedenhoek nederdalende;
- De linker helft van lazuur, beladen met een wassende maan van zilver;
- Het schild gedekt met een gouden kroon.
Zo staat het beschreven. Het lijkt alsof bij deze beschrijving links en rechts zijn verwisseld, maar in de heraldiek is het gebruikelijk om het wapen te beschrijven vanuit de persoon die het schild draagt. Voor hem of haar links is voor de kijker rechts.

Het wapen is een combinatie van symbolen die de ingezetenen van de gemeente verbindt. Het wapen wordt door de gemeente naast de vlag gevoerd. Het wapen is langer in gebruik dan de Amelander vlag. Sinds het einde van de 16e eeuw werd het als heerlijkheidswapen gevoerd. De oorsprong van het wapen is niet bekend, maar er circuleert wel een mooi verhaal over de symbolen op het wapen. Volgens overlevering stellen de schuinbalken de door Amelanders op Terschelling geroofde balken voor. De Amelanders wilden van die balken een galg maken en die galg zou in Ballum hebben gestaan.
Het rijmpje
Een rijmpje, dat op het beeld staat in het plantsoentje van Hollum, verwijst naar die geschiedenis:
De Amelander Schalken
De Amelander schalken
hebben gestolen drie balken
des avonds in de maneschijn
daarom zal dit hun wapen zijn.
Vlaggebruik
Vlag en wapen worden met respect gebruikt. Voor overheidsinstanties geldt een vlaginstructie, voor burgers geldt die niet. Een vlag wordt beschouwd als een representatief symbool en verdient daarom een respectvolle behandeling. De Amelander vlag is geen reclamevlag, maar een vlag die de gemeente symboliseert.
Hollum op Ameland kreeg in 2013 een in stenen ingelegd wapen in het Plantsoentje. Het was het sluitstuk van de herinrichting van dat gebiedje. Discussie laaide op toen bij de onthulling geconstateerd werd dat de maan in het stenen wapen niet wit maar geel was geworden, tegen de regels in. Een kenner van de historie en gids door het dorp mijdt om die reden het wapen in zijn rondleiding.