Heren van Ameland en Christa Van Cammingha

Heren van Ameland en Christa Van Cammingha De Van Cammingha’s waren ooit Vrij- en Erfheren van Ameland, zoals Koningin Beatrix Vrij- en Erfvrouwe van Ameland was en Koning Willem-Alexander heden ten dage Vrij- en Erfheer van Ameland is. Een telg van de Van Cammingha’s bezocht in 2009 het eiland, ze was slechts een paar keer eerder op het eiland geweest. Haar familie had het eiland min of meer zijn zelfstandigheid gegeven en invloed gehad op de taal die er op het eiland gesproken wordt. Op het Friese Waddeneiland wordt geen Fries maar een soort Stadsfries gesproken, gerelateerd aan de taal van de Van Cammingha's. Het eiland kwam via Johan Willen Friso in handen van de Oranjes.
Christa van Cammingha bij het schilderij van het Camminghaslot  / Bron: Persbureau AmelandChrista van Cammingha bij het schilderij van het Camminghaslot / Bron: Persbureau Ameland

De familie die op Ameland regeerde


Nazaat Van Cammingha

In 2009 bezocht Jonkvrouw Christina Maria (Christa) van Cammingha (1936) Ameland. Zij is een nazaat van de familie Van Cammingha die regeerde over het eiland. Ritske Jelmera bouwde in 1400 een slot in Ballum, ongeveer op de plaats waar nu het gemeentehuis staat. Dat kasteel werd de woning van de Heer van Ameland, Hayo van Cammingha. De familie Van Cammingha bleef twee honderd jaar regeren over het eiland en noemde zich Heren van Ameland. De laatste Van Cammingha van de Amelandtak stierf in 1681.

Ballum op Ameland

Het slot in Ballum werd in 1828 afgebroken en het eiland ging over in andere handen. De familie Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg werd eigenaar, maar zij wilden het eiland wel verkopen. In 1704 vonden zij een koper in Johan Willem Friso, erfstadhouder van Friesland, Prins van Oranje en echtgenoot van Maria Louise, Marijke Meu. Johan Willem Friso kocht het voor ƒ 170.000,-. Via die aankoop kwam Ameland in handen van de Oranjes en erfde de titel Vrij- en Erfheer/ vrouwe van Ameland over. Prinses Beatrix droeg de titel toen ze koningin was en Willem-Alexander draagt hem sinds de inhuldiging op 30 april 2013.

Sjouck de zus van Pieter van Cammingha

De verre voorouders van Jonkvrouw Christa waren de Van Cammingha’s. Christa van Cammingha is telg uit de Wiarda-tak. De Wiarda’s hadden een slot in Goutum, een dorp onder Leeuwarden. Haar voorouder uit de lijn Van Cammingha was Sjouck, die zus was van Pieter van Cammingha. En die Pieter was Heer van Ameland.

Goutum en Breda

De Wiarda’s hadden geen sterke band met Ameland. Deze familie bezat Wiardastate in Goutum en was meer gericht op Leeuwarden. De familie verloor haar rijkdom en had moeite om de state te onderhouden: de Wiarda’s vertrokken in de 19e eeuw naar het zuiden en vestigden zich in Breda. Hun state werd net als die van de Van Cammingha’s afgebroken.

Cambuur embleemCambuur embleem

Cambuur en het familiewapen

De Wiarda-tak van de Cammingha’s is verbonden met Leeuwarden. Christa’s vader gaf toestemming aan voetbalclub Cambuur om het wapen van de familie te gebruiken. Het wapen is een schild met kammen en een hert. De voetbalclub is daarmee via de Cammingha's verbonden met Ameland. De Amelander tak van de familie voert kammen, lelies, ster, balken en een maan in het wapen. De balken en de maan zien we in het Amelander wapen terug.

Het tegeltje in Amerika

Christa van Cammingha groeide op in het westen van het land. In 2009 woont ze in Wolvega. Ze bezocht Ameland slechts een paar keer en herkende er bij haar laatste bezoek weinig meer van. In haar huis in Wolvega staat niets van Ameland. Ooit hing er in haar huis een tegeltje met het Camminghaslot er op, maar dat souvenir heeft ze niet meer. Het hangt nu bij haar neef, die in Amerika woont. De portretten van de Wiarda’s hangen in het Friesch Museum in Leeuwarden.

De lijn stierf uit

De broer en zus van Christa van Cammingha emigreerden allebei na de Tweede Wereldoorlog naar de Verenigde Staten. De broer trouwde nooit en kreeg geen kinderen. Hij overleed in 2003 en met hem stierf de Van Camminghalijn uit. Christa haar zuster stierf in 2006 en daarmee werd Christina Maria de laatste van de Van Cammingha’s. Christa heeft kinderen, maar die hebben een andere achternaam dan Van Cammingha. De kinderen van haar zus uit Amerika zijn bijzonder geïnteresseerd in het adellijke verleden van de familie. Christa wil alles weten over de geschiedenis van haar familie, ze verzamelt alle boeken die ze over de Van Cammingha’s kan vinden.

Bulthuis
Kunstenaars Jan Bulthuis maakte in 1791 tekeningen en etsen van het slot van de Cammingha's.


Bron: Cammingha wapenBron: Cammingha wapen

Bezoek aan het Camminghaslot

Het Camminghaslot is te bezoeken, zij het virtueel. In Museum Sorgdrager in Hollum is een film te zien waar het slot in 3D visueel is te beleven. De kijker kan als het ware door de moestuin lopen, tussen de bomen van de boomgaard wandelen en het slot binnengaan. In de 3D visualisatie zijn objecten verwerkt die in het museum in het echt zijn te zien, zoals een deur van het slot. Het gebouw zelf - ooit een van de mooiste van Friesland - werd in 1828 afgebroken.

Camminghaslot

Legenda
A. Ameland
B. Plek van het Camminghaslot
C. Museum Sorgdrager

Lees verder

© 2013 - 2024 Piejet, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Beatrix – Vrijvrouwe van Ameland met Fries bloedPrinses Beatrix heeft Fries bloed in de aderen. De vorstin erfde de titel Erf- Vrijvrouwe van Ameland van Johan Willem F…
Familieportret van Jan Kruis – Koninklijke familieFamilieportret van Jan Kruis – Koninklijke familieIn de raadszaal van het gemeentehuis in Ballum op Ameland hangt een muurgroot schilderij van de Koninklijke familie. Jan…
Prins Friso - skiongeluk en Paleis Huis ten BoschPrins Friso - skiongeluk en Paleis Huis ten BoschPrins Friso, de broer van Koning Willem-Alexander, werd op 9 juli 2013 overgebracht van het ziekenhuis in Londen, waar h…
Johan Willem Friso van Nassau-Dietz, prins van OranjeJohan Willem Friso van Nassau-Dietz, prins van OranjeStadhouder Willem III van Oranje-Nassau, tegens koning Willem III van Engeland overleed in 1702. Omdat hij geen kinderen…

Een verjaardagsfeest met gebak en drankjes thuis organiserenEen verjaardagsfeest met gebak en drankjes thuis organiserenVerjaardagsfeesten zijn eigenlijk niet moeilijk op te zetten, maar er is wel een goede organisatie voor nodig. Zeker als…
4 mei: de herdenking op kamp WesterborkOp 4 mei staat Nederland stil bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Hoewel in de media steeds vaker de vraag w…
Bronnen en referenties
  • Gemeente Ameland
  • Persbureau Ameland
  • https://www.collectieameland.nl/exposities/slot-van-ballum geraadpleegd op 7 juni 2018
  • Afbeelding bron 1: Persbureau Ameland
  • Afbeelding bron 2: Cammingha wapen
Piejet (1.232 artikelen)
Laatste update: 08-06-2018
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.