Mijn baas is een psychopaat en heeft macht over mij!

Bedrijven moeten goed draaien en daartoe worden door de directie managers als baas aangesteld. Men draagt verantwoordelijkheid over de eigen prestaties van de afdeling, waarbij men het personeel naar eigen inzichten kan aansturen. Probleem is echter dat een baas soms een andere agenda dan die van het bedrijf heeft. Wat houdt een psychopathische baas is, hoe wordt het personeel bespeeld en hoe tracht men het eigen belang altijd voorop te stellen?

Psychopaat als baas

• Macht, het doet wat met je!
• Eigen belang eerst
• Anderen bespelen
• Afwijkende taken
• Stemmingswisselingen
• Geen empathie hebben
• Hoe herken je een psychopaat?
• Succes verslechtert de omstandigheid
• Verwijtbaar gedrag
• Invloed personeelsvereniging

Macht, het doet wat met je!

De leiding hebben en belangrijke beslissingen mogen nemen, vraagt een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Leidinggevenden of bestuurders dienen op een weloverwogen manier met oordelen en besluiten om te gaan, zodat de belangen van het bedrijf goed worden behartigd. De belangen van de baas komen daarbij meestal overeen met die van de directie en daarom worden bepaalde gedragingen of acties oogluikend toegestaan. Levert het geen problemen op, dan kan het slechts als succes worden gezien. Dat wordt anders als de baas ongewenste trekjes krijgt, waardoor het aanzien van het bedrijf in het geding komt of interne problemen ontstaan. Macht over personeel kan vreemde dingen met de mens doen, waarbij het ook naar het hoofd kan stijgen.

Eigen belang eerst

De baas of leidinggevende zal in dit geval primair aan het eigen belang denken. Men zet daartoe charme in om personeelsleden op het verkeerde been te zetten, waarna men op een slinks wijze wordt uitgespeeld. Het opzetten van werknemers kan ertoe leiden dat juist de productiviteit toeneemt, maar ook dat de ene persoon juist beter presteert ten opzichte van de ander. De introductie van competitie op de werkvloer om maar beter te zijn dan de ander, kan zeer gunstige resultaten geven. Uiteraard nemen de spanningen ook toe, maar daar zal de baas niet om malen. Stress en werkdruk zijn voor rekening van het personeel en vormen niet de kopzorg van de psychopaat. Presteren om de eigen belangen voorop te stellen is van groot belang. Denk aan het verkrijgen van een voorkeurspositie bij de directie, door overmatig de druk bij het personeel neer te leggen.

Anderen bespelen

De psychopaat zal geen gek zijn. De gedragingen zijn zeer subtiel, berekenend en hoeven daarmee niet op te vallen. Het bespelen van mensen zal met veel overtuigingskracht worden gedaan, zodat men de opgelegde taken toch gaat doen. Het uitspelen van personen wordt gedaan om daarmee de eigen ego te strelen, waarnaast mogelijk het aanzien wordt vergroot. Het kan dermate handig zijn gedaan, dat ook de werknemer zelf niet realiseert wat er gaande is. Oftewel de baas is zeer uitgekookt en zal de handelingen goed hebben onderbouwd, zonder dat het opvalt.

Afwijkende taken

Een normale baas heeft gewone betrekkingen met het personeel, zoals deze staan omschreven binnen het arbeidscontract. Het houdt in dat tijdens werkuren de werknemer opdrachten overeenkomstig het takenpakket of functie uitvoert. Strikt genomen alles wat daarvan afwijkt, hoeft de werknemer niet te doen. In dit geval zal de baas altijd het maximale uit het personeel trachten te halen. Iedereen moet zijn beste beentje voorzetten en men moet alle opdrachten van de baas gewillig opvolgen.

Stemmingswisselingen

Indien er iets niet goed gaat, dan kan de baas de controle over zijn eigen stemming verliezen. Vanuit het niets kan men ontploffen, waardoor de werknemer ineens de wind van voren krijgt. De plannen van de narcist moeten namelijk wel compleet worden uitgevoerd. Zijn er echter problemen dan heeft de werknemer het gedaan. De werknemer is dan het pispaaltje en moet op de blaren zitten. Dit verandert als de baas weer iets gedaan moet krijgen via de inzet van de werknemer. De zachte kant kan dan ook weer ineens tevoorschijn komen.

Geen empathie hebben

Het kunnen uitvoeren van druk op, invloed en macht over personen hebben, kan men als plezierig ervaren. Men geniet ervan om anderen voor hen te zien zwoegen, waarna men zelf met de eer gaat strijken. Daarbij zal men geen medeleven hebben of tonen, omdat deze aspecten de baas niet zullen interesseren. Kenmerk is dan ook vaak, dat men geen empathie heeft en emotieloos jegens het personeel te werk gaat. Dit wordt anders indien de belangen van de baas niet worden bewerkstelligd, waardoor de emotie duidelijk tevoorschijn komt.

Hoe herken je een psychopaat?

Ondanks dat vele kenmerken voor de psychopaat van toepassing kunnen zijn, zal het vaak niet snel herkenbaar zijn. Men tracht bewust of onbewust een gunstige sfeer te realiseren, zodat men als manager er het maximale uit gaat halen. Het doel is dat de inzet van het personeel voor eigen doelstellingen wordt gebruikt. Denk aan een manager die de baas is over een departement en aan de bedrijfsleiding verantwoording moet afleggen. Het personeel vormt daarbij de speelbal om zelf positief in beeld te komen. Presteren is waar het om gaat en daarvoor moet alles wijken. Ongewoon gedrag, ongepaste versprekingen, stemverheffingen en overmatig met ontslag dreigen kunnen daarbij aan de orde van de dag zijn. Oftewel de druk op de werknemer wordt opgevoerd, om zo het eigen belang te verwezenlijken. Lijkt een werknemer echter tegen te sputteren dan wordt gedreigd met ontslag, zodat men in het gareel blijft. Zo kan de problematische relatie met de baas jarenlang aanhouden.

Succes verslechtert de omstandigheid

Een psychopaat kan een aanwinst voor de onderneming zijn, indien daarmee winsten worden gemaximaliseerd. Probleem daarbij is dat de werkwijze wordt erkend, waardoor het als extra brandstof voor het vuur werkt. De baas realiseert zich dat de ingeslagen weg zeer goed werkt en dat vormt de basis om nog meer van het personeel te vragen. De lat van de eigen belangen wordt hoger gelegd, waardoor de druk op het personeel toeneemt.

Verwijtbaar gedrag

Meestal wordt een baas aangesteld, omdat zijn methode van werken resultaten bereikt. Omdat continu wordt bevestigd dat men het goed doet en aan alle verwachtingen voldoet, krijgt de baas steeds meer complimentjes. Het zorgt ervoor dat men steeds grotere risico’s durft te nemen, waardoor de kans op fouten toeneemt. Risicovolle investeringen, ondoordachte financiële transacties, erg veel druk op het personeel en mogelijk misleiding van directie van het bedrijf kunnen van toepassing zijn. Het kan ertoe leiden dat de omstandigheid van de baas onhoudbaar is geworden, waarbij het als een kaartenhuis in elkaar zakt. Oftewel de werkelijkheid van de omstandigheid komt te voorschijn en valt dan niet meer te verbloemen. Tot die tijd kan de psychopaat gewoon zijn gang blijven gaan met het bespelen en manipuleren van het personeel, andere medewerkers of de directie.

Invloed personeelsvereniging

Voor bedrijven tot vijftig medewerkers is het geen verplichting om enige belangenbehartiging voor het personeel toe te laten. Gaat het om grotere ondernemingen dan kan men een personeelsvereniging opstarten. De belangen van de werknemers staan daarbij altijd voorop. Problemen kunnen via die weg worden aangekaart, zodat de directie rechtstreeks op de hoogte wordt gesteld. Via die weg kunnen probleemgevallen zoals een psychotische baas worden aangepakt, in de hoop dat er verbetering ontstaat. Schakel de personeelsvereniging in indien je vermoedelijk een baas als psychopaat hebt.