Vrouwen in de Islam

Moslima's worden door hun man en familie onderdrukt, hebben geen recht op een eigen mening en moeten een hoofddoek dragen. Dit zijn enkele voorbeelden van ideeën die sommige mensen hebben over de Islamitische vrouw. In dit artikel ga ik in op vrouwen in de Islam. Wat staat er in de Koran over vrouwen? Zijn de ideeën die mensen hebben vooroordelen of zit er een kern van waarheid in? Hierbij maak ik gebruik van feiten, maar mijn eigen mening zal hier en daar ook naar voren komen.

Wat staat er in de Koran over vrouwen?

De koran richt zich specifiek tot mannen en vrouwen.Vrouwen en mannen moeten zich voor God beiden voor hun daden verantwoorden. Moslims en moslima'szijn voor God gelijk.

Een beroemde passage uit de Koran is de volgende:
De mannen en vrouwen die zich [aan God] hebben overgegeven, de gelovige mannen en vrouwen, de onderdanige mannen en vrouwen, de oprechte mannen en vrouwen, de geduldige volhardende mannen en vrouwen, de deemoedige mannen en vrouwen, de mannen en vrouwen die aalmoezen geven, de mannen en vrouwen die vasten, de mannen en vrouwen die hun schaamstreek kuis bedekt houden, de mannen en vrouwen die God veel gedenken, voor hen heeft God vergeving en een geweldig loon klaargemaakt. [Koran 33:35]

Juridisch zijn man en vrouw echter niet gelijk. Zo mag een man wel trouwen met een niet-moslim, maar een vrouw niet. Het erfrecht voor de vrouw is vastgesteld in de Koran, maar een zus krijgt slechts de helft van wat haar broer erft.
Zowel de Koran als de Sjaria (de Islamitisch wetgeving) ontmoedigen echtscheiding, maar het is wel mogelijk. Ook voor moslima's. Een man kan van zijn vrouw scheiden door driemaal de talaq ('Ik verstoot je') uit te spreken. Na de eerste twee keer moet hij een bepaalde periode wachteen, om vast te stellen of de vrouw zwanger is of niet. Wanneer de vrouw zwanger is krijgt zij voogdij over haar zonen tot hun achtste jaar en over haar dochter tot haar vijftiende of achttiende. Deze voogdijregel geldt ook voor de khoel, de echtscheiding op initiatief van de vrouw. Deze scheiding is alleen rechtsgeldig met instemming van de echtgenoot, behalve onder de Maliki-wet. Deze wet erkent het gezag van de rechtbank indien er onverzoenbare verschillen zijn tussen man en vrouw.

De hoofdoek

In de Koran staat maar één passage over de hoofddoek. Deze luidt:
En zij moeten sluiers over hun boezem drage en hun sieraad niet openlijk tonen, behalve aan hun echtgenoten. (Koran 24:31)

Ik ben geen Korangeleerde, maar naar mijn mening zegt deze passage niets over het bedekken van het hoofdhaar, maar alleen iets over het bedekken van de borsten en het geslachtsdeel. Dit zou betekenen dat het bedekken van het hoofdhaar niet verplicht is. Bovenstaande passage wordt echter vaak wel opgevat en uitgelegd alsof vrouwen zich vanaf het hoofdhaar tot aan de tenen moeten bedekken. Een ander argument dat hiervoor wordt gebruikt is dat de Koran zegt dat gelovige vrouwen"hun schoonheid niet mogen tonen, behalve hetgeen daarvan zichtbaar moet zijn"¹. Een reden van het dragen van een hoofddoek is bij sommige Moslima's ook dat zij hun geloof willen uitdragen, het een symbool voor reinheid is, als bescherming tegen jaloezie etc.

Sommige mensen zeggen dat Moslims de hoofddoek gebruiken om hun vrouwen te onderdrukken. Ik ben het hier niet helemaal mee eens. Veel Moslima's kiezen zelf voor het dragen van een hoofddoek, omdat zij geloven dat ze dit moeten van hun geloof, omdat ze hun geloof willen uitdragen of een andere reden. Ik vind dat dit hun goed recht is en kan me niet indenken dat ook maar iemand hier last van heeft. Naar mijn mening wordt het een ander verhaal wanneer vrouwen een burqa gaan dragen. Niet omdat ik denk dat deze vrouwen worden onderdrukt, (dit zal bij sommigen wel het geval zijn en bij anderen niet) maar omdat ik het zeer onprettig vind wanneer ik iemand zijn gezicht niet kan zien. Wie garandeerd mij dat onder die Burqa een vrome Moslima zit en geen enge overvaller o.i.d? In de politiek is er al enige tijd een discussie aan de gang over het verbieden van de Burqa. Bovenstaande reden is voor mij de enige reden om dit te doen. Het zou dat ook geen Burqa verbod moeten zijn, maar een algeheel verbod op het onzichtbaar maken van je gezicht in het openbaar.

Moeder

Dat de vrouw veel respect krijgt in de Koran blijkt onder andere uit het volgende verhaal:
Een man kwam bij Mohammed en vroeg hem wie het meeste recht had om door hem met respect behandeld te worden. Mohanmmed antwoordde: jouw moeder. De man vroeg wie na zijn moeder het meeste recht had op zijn respect. Mohammed antwoordde: jouw moeder. De man stelde dezelfde vraag nogmaals aan Mohammed en weer luidde het antwoord: jouw moeder. Het was de man duidelijk dat zijn moeder heel belangrijk is en veel respect verdient. Vervolgens vroeg de man: Als ik mijn plicht tegenover mijn moeder gedaan heb, wie komt er dan na haar? Hierop antwoordde Mohammed: jouw vader.

In de Koran krijgen vrouwen dus veel respect. Ook Mohammed behandelde zijn vrouwen respectvol. Hij luisterde naar hen, vroeg naar hun mening, een aantal van zijn vrouwen werkten en Mohammed deed dingen in het huishouden. Zo waste hij bijvoorbeeld zijn eigen kleding.

Feit is dat de huidige positie van de vrouw per (Islamitisch) land erg verschilt. In een aantal landen mogen vrouwen niet werken, moeten zich van top tot teen bedekken en hebben weinig inspraak in hun iegen leven. Naar mijn idee heeft dit niets meer met het Islamitisch geloof te maken ook al wordt dit wel 'in de naam van' gedaan. Ik vind dat het geloof hier misbruikt wordt door een aantal groepen (denk aan de Taliban, religieuze politie etc.) om mensen naar hun mening te vormen. In Afghanistan mochten vrouwen zo'n 40 jaar geleden stemmen, studeren, werken en droegen geen Burqa. Toen de Taliban aan de macht kwam veranderde dit allemaal en mochten vrouwen niets meer behalve kinderen baren en voor hen zorgen. Vrouwen en mannen worden onderdruk door een geweldadige 'religieuze' groep die dit naar eigen zeggen in naam van de Islam doen. Betekent dit dat de Islam vrouwonvriendelijk is? Of betekent dit dat bepaalde groeperingen vrouwonvriendelijk zijn en enkele passage uit de Koran gebruiken (misbruiken) om dit uit te dragen?

Lees verder

• De oorsprong van de Islam