Ieders vrijheid eindigt bij de vrijheid van de medemens

Iedereen houdt van zijn of haar eigen vrijheid. De vrijheid om eigen meningen te uiten, zelf te beslissen, zelf te regelen, het eigen leven in te richten en om te gaan met het eigen geld en de eigen goederen. De vrijheid is een groot goed en moet steeds opnieuw bevochten worden. Vrijheid is immers niet vanzelfsprekend. Er zijn veel landen waar de vrijheid van de mensen sterk ingekort is door de regels en de macht van de overheid. Waar ook het internet gekort is en de landgenoten alleen maar te zien krijgen wat de overheid van die landen toestaat. Door datzelfde internet en de smartphones wordt de vrijheid echter steeds groter. Uitwisseling van meningen kan heel snel over de grenzen raken. Wanneer komt uw eigen vrijheid echter in conflict met de vrijheid van anderen?

Ieders vrijheid en conflicten daarover

Er zijn op de wereld genoeg landen waar de mensen maar heel weinig vrijheid hebben en waar de overheden de vrijheid van hun onderdanen enorm beperken. Nederlanders hebben de vrijheid als groot goed in het vaandel, maar hoever reikt die vrijheid? Aan de hoeveelheid rechtszittingen en conflicten kunt u zien dat niet iedereen hetzelfde idee over het begrip “vrijheid” heeft. Conflicten ontstaan immers altijd als de vrijheid van de een beperkt wordt door de vrijheid van de ander.

Burenruzies over de beperking van elkaars vrijheid

Burenruzies gaan vaak over de vrijheidsbeperking van de ene buur ten opzichte van de ander. Als iemand op de scheidingslijn tussen twee tuinen een stenen muur optrekt, heeft zijn buurman de overtuiging dat hij door de actie van de ander niet meer mag meebeslissen hoe zijn tuinafscheiding eruit zal zien.

De vrijheid om mee te kunnen beslissen

Hij voelt zich beperkt in zijn vrijheid om te beslissing over zijn eigendom. Het is immers ook zijn tuinafscheiding en niet alleen die van zijn buurman. Hij heeft dus recht om mee te beslissen. Waar twee mensen eigendomsrecht hebben, horen zij ook samen te beslissen. Hetzelfde geldt voor geluidsoverlast. De radio keihard zetten, terwijl men weet dat de buurman daar beslist last van heeft, is vrijheidsbeperking van die buurman en geeft gegarandeerd problemen.

Vrijheid van godsdienst is het recht van alle mensen

Vrijheid geldt niet alleen voor zaken, maar ook voor denkbeelden. Iedereen mag denken wat hij wil en is vrij om die denkbeelden uit te spreken. De vrijheid houdt echter op bij het beperken van andermans ideeën. Iemand daadwerkelijk aanvallen omdat hij een andere godsdienst heeft is vrijheidsbeperkend, of dat nu een moslim, een boeddhist, of een christen doet. Elkaars godsdienst moet gerespecteerd worden.

Vrijheid van sekse

Ook tussen man en vrouw hoort vrijheid te zijn. Onderdrukking van andermans vrijheid is vragen om problemen. Onderdrukking leidt immers nooit tot liefde en zeker niet tot respect voor de ander. Hooguit tot gewapende vrede, maar vaker nog tot een echte breuk. Zodra de onderdrukker niet direct in de buurt is, zal de ander proberen onder de dwang uit te komen. Wie zijn of haar partner liefheeft, zal deze moeten respecteren als hij/zij daar een lange, of zelfs levenslange, relatie mee wenst.

Mijn en dijn van onszelf en van de medemens

Een van de voorbeelden van vrijheidsbeperking zijn de verschillende opvattingen over bezit. Het aantal diefstallen spreekt boekdelen over het beperken van elkaars vrijheid. Niemand heeft het recht om de vrijheid van anderen aan te tasten en zeker niet het recht om de eigen ruimte van anderen binnen te dringen om zich daar diens eigendommen toe te eigenen.

Zelfs een dief kent het verschil

Een dief weet dat ook best, anders ging hij niet bij nacht en ontij of met geweld te werk om onrechtmatig bezit binnen te halen. Het besef van mijn en dijn moeten kinderen tijdens hun opvoeding al van jongs af aan leren, zodat zij later daar goed mee om kunnen gaan.

Ook de vrijheid van kinderen eindigt bij de vrijheid van andere kinderen

Kinderen moeten nog leren om met vrijheid om te gaan, maar dat betekent niet dat ze geen eigen vrijheid mogen hebben. Elk kind heeft vrijheid nodig om ontdekkingen te doen. Ouders zijn daarbij als toezicht nodig, zodat hun kinderen in hun vrijheidsdrang zichzelf niet kunnen benadelen door gevaarlijke dingen te doen.

Beperkingen zijn soms noodzakelijk

Een kind van acht dat langs de regenpijp omhoog klimt en op het dak van de garage staat, moet dus tot de orde geroepen worden, maar een kind dat een pas gepoot plantje uit de grond vist om te kijken of het al wortels heeft, is bezig met een ontdekking en is beter gediend met uitleg daarover. De vrijheid van uw kind moet langzaam groeien totdat het als volwassenen zijn eigen vrijheid kan hanteren.

De vrijheid van oudere mensen heeft in onze maatschappij niet altijd voorrang

De vrijheid van ouderen kan snel in het gedrang komen als ze minder mobiel worden. Maatschappelijke hulp kan aangeboden worden, maar soms heeft een oudere daar helemaal geen zin in en verzint zelf mogelijkheden om zichzelf te helpen. Daar is niets mis mee, zolang het ook goed gaat.

Iemand die een ander dwingt komt aan de vrijheid van die persoon

Soms echter wordt de dwang van de omgeving zo sterk dat de oudere toegeeft en voordat hij of zij het in de gaten heeft tegen zijn zin in een zorginstelling zit. Niet elke oudere heeft immers behoefte aan veel gezelschap.

Niet elke oudere zit graag in een keurslijf

Er zijn ouderen genoeg die graag hun eigen gang gaan en hun eigen dag indelen. Zij willen graag op hun eigen tijd aangekleed zijn, eten en naar bed. Sommige ouderen zijn graag een gedeelte van de dag alleen en kunnen zich bovendien goed zelf bezighouden. Anderen zoeken graag andere mensen op. Dat hoeft allemaal geen probleem te zijn. Er zijn tegenwoordig mogelijkheden genoeg om contact met anderen te zoeken.

Elektronische mogelijkheden om contact met anderen te zoeken

Vooral sinds de computer, het tablet en de smartphone hun intrede gedaan hebben, zijn de mogelijkheden flink uitgebreid. Men kan contact met anderen hebben zonder diegene dwingend lastig te vallen. Niet iedereen kan daar echter goed mee omgaan. Familieleden kunnen daar vaak bij helpen. Zij kunnen met een korte uitleg en met het wijzen op de diverse mogelijkheden vaak een einde maken aan de eenzaamheid van een oudere, die bijvoorbeeld slecht ter been is. Aan de andere kant behoort een oudere mens de vrijheid van de jongere familieleden ook weer niet al te sterk te beperken door doorlopend hulp en gezelschap te eisen.

Zich bewust zijn van de eigen vrijheid, die eindigt bij die van uw medemens

De vrijheid is een groot goed. Pas op uw vrijheid en zorg dat anderen die respecteren, maar houdt ook de vrijheid van de mensen om u heen in de gaten. Neem uw vrijheid, maar wel slechts tot aan de grens van de vrijheid van de ander. Dat voorkomt conflicten en leidt tot een rustiger leven.