Misbruik in de Katholieke Kerk: misbruik altijd ontkend

In de Rooms-Katholieke kerk in Nederland zijn tussen 1945 en 1985 zeker tussen se 10.000 en 20.000 kinderen seksueel misbruikt door geestelijken. De kerk die altijd heeft gezegd dat ze onwetend was, heeft altijd geweten van het seksuele misbruik. Slachtoffers van misbruik in de rooms-katholieke kerk zijn genegeerd en moesten hun mond houden.

Onderzoek naar misbruik in de Rooms-katholieke kerk

Uit onderzoek naar misbruik binnen de room-katholieke kerk kwam dat naar voren. Dit onderzoek is uitgevoerd door de Commissie Deetman dat op 16 december haar eindrapport presenteerde. Onder leiding van oud-minister Wim Deetman werd anderhalf jaar lang onderzoek gedaan naar misbruik in de rooms-katholieke instellingen.

In totaal 1795 meldingen

De commissie kreeg 1795 meldingen binnen van mensen die zijn misbruikt binnen de Rooms-katholieke kerk. Daaruit kwamen zo’n 800 namen naar voren van plegers. Zij werkten in:

• Bisdommen
• Ordes
• Congregatie

Van die 800 plegers zouden zeker nog 105 in leven zijn. Een deel van hen is zelfs nog gewoon in functie. Niemand was tot december 2011 vanwege het misbruik uit het priesterlijke ambt gezet. Wel zijn ze op non-actief gezet. Dit betekent dat ze niet in het openbaar de eucharistie vieren en geen pastoraal werk mogen doen. Eind december 2011 werd bekend dat een aantal pastoors toch uit hun functie werd ontheven e werd geschorst. Dit waren Pastoor Albert Rubrech uit Putten, behorend tot de Sint Lucasparochie. Pastoor Bert Sturkenboom uit Ermelo werd vlak voor Kerstmis op non-actief gesteld. Beide pastoors worden beschuldigd van seksueel misbruik in de jaren '70 en '80. 'Tegen beiden is een getuigenverhoor geweest .

De vormen van misbruik

Het misbruik dat de rooms-katholieken gebruikten varieerde van ongewenste aanrakingen tot verkrachting en alles wat daar tussen in lag.

Bisschoppen en andere geestelijken waren wel op de hoogte van het misbruik

Hoewel dat altijd is ontkend, waren bisschoppen en andere geestelijken wel degelijk op de hoogte van het misbruik binnen de kerk en katholieke instellingen. Zij traden echter niet op. Vaak werd een geestelijke die betrapt was op het misbruik gewoon overgeplaatst naar een andere plaats. Zodat het misbruik ook daar weer verder kon gaan.

De morele plicht van de kerk

Volgens de commissie Deetman heeft de kerk nu de morele plicht om slachtoffers te helpen. Die plicht is zo groot omdat diezelfde kerk zich opwerpt als hoeder van waarden en normen op zedelijk gebied. Het heeft een groot gevoel van ontreddering doen laten ontstaan dat het diezelfde kerk is die juist deze daden heeft gepleegd.

Kerk reageert met schaamte en verdriet

De Rooms-Katholieke Kerk in Nederland heeft zelf geschokt gereageerd op het misbruik en zegt schaamte en verdriet te voelen. Ook werd spijt betuigd voor het misbruik. Volgens dr. Wim Eijk, voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconferentie is niet zorgvuldig omgegaan met de kinderen en de jongeren. Het belang van de kinderen heeft nooit voorop gestaan waardoor ook kerkelijke gezagsdragers schuldig zijn aan het misbruik.

Ontkenning van misbruik

In 2010 beweerde kardinaal Simonis nog dat de geestelijken niet hadden geweten van het misbruik. Juist toen kwamen er steeds meer mensen naar buiten met hun ervaringen. Van diezelfde onwetendheid was echter helemaal geen sprake blijkt uit het rapport van de commissie Deetman. Binnen de kerk heerste echter de moraal dat de vuile was niet naar buiten mocht. Binnen alle instellingen als weeshuizen, seminarie, kloosters of andere instellingen werd echter wel degelijk gesproken over het misbruik. Er werd gesteld dat een geestelijke een “onvoorzichtigheid” had begaan zo blijkt uit het onderzoek, terwijl daarmee dus gewoon misbruik werd bedoeld.

Open excuusbrief

De koepelorganisatie van ordes, congregaties en abdijen (KNR) heeft in een open brief excuses aangeboden voor het misbruik. Daarin wordt verklaard dat de kerk het vertrouwen heeft geschonden van kinderen en hun ouders.

Vanuit de Rooms-Katholieke kerk: een commissie waar slachtoffers terecht kunnen

In de Rooms-Katholieke kerk wordt nu een commissie opgericht van vier personen (onder andere een bisschop en een KNR- bestuurslid) waar slachtoffers terecht kunnen met vragen of met klachten. Dit was ook een aanbeveling van de commissie Deetman. Ook zal de kerk het Openbaar Ministerie inschakelen als iemand binnen de kerk een strafbaar of mogelijk strafbaar feit misgaat.

Schadevergoeding

Tevens heeft de kerk alvast 2 miljoen euro beschikbaar om slachtoffers te compenseren voor de door hen geleden psychische schade. Zij zouden binnen zes weken na het oordeel van de commissie een schadevergoeding krijgen als ze worden erkend als slachtoffer.

De feiten

1. In totaal 1 op de 10 kinderen is voor zijn of haar achttiende misbruikt door een volwassene dat geen familielid is. Kinderen die in een internaat, kostschool, seminarie of kindertehuis van de Rooms-Katholieke kerk verbleven hadden twee keer zoveel kans op dat misbruik.
2. Tussen de 10.000 en 20.000 kinderen zijn tussen 1945 en 1981 misbruikt door een werknemer in een rooms-katholieke instelling.
3. Bij eerder en beter ingrijpen van de kerk zelf had veel misbruik voorkomen kunnen worden.
4. De commissaris Deetman wil dat de opleiding en begeleiding van geestelijken en priesters anders wordt ingericht.
5. De kerk moet er verder voor zorgen dat slachtoffers hulp krijgen.

Lees verder

• Kindermisbruik: Misbruik bij kinderen: alles over misbruik van kinderen (special)