Woede en agressief gedrag bij jezelf, hoe ga je ermee om?

Woede is een negatieve emotie, maar na blijdschap wel de meest voorkomende emotie. Omdat woede over het algemeen als negatief wordt gezien, is deze emotie onderdeel van de zeven hoofdzonden. Het gaat hierbij om de hoofdzonde ira. Ira is de Latijnse benaming voor woede, gramschap, toorn of wraak. Woede staat zelden op zichzelf, maar komt meestal voor in combinatie met andere emoties. Een teveel aan woede kan je gezondheid schaden. Het is goed om te leren hiermee om te gaan, woede te leren beheersen zonder de woede te onderdrukken.

• Meest voorkomende emotie
• Teveel woede
• Woede onderdrukken
• Afgeleid agressief gedrag
• Koele woede
• Reactieve vorm van agressie
• Proactieve vorm van agressie
• Zelfbeheersing

Meest voorkomende emotie

Blijdschap is de meest voorkomende emotie, maar op de tweede plaats komt toch echt woede. Mensen onderschatten de mate van hun eigen woede vaak. Dit komt doordat de emotie woede zelden op zichzelf staat. Vaak voelt men woede in combinatie met andere emoties zoals schaamte, angst of verdriet. Iedereen weet hoe een boos gezicht eruitziet. De mondhoeken gaan naar beneden en de wenkbrauwen gaan aan de buitenkant omhoog.

Teveel woede

Niet iedereen voelt evenveel woede. De één heeft een agressievere persoonlijkheid, dan de ander. Wanneer je teveel woede voelt, is dat schadelijk. In de eerste plaats voor jezelf. Woede zorgt er voor dat je adrenaline aanmaakt. Hierdoor vernauwen je vaten, wordt je bloeddruk verhoogd en gaat je hartslag omhoog. Wanneer je veel woede bij je draagt, zal je dus sneller en vaker last hebben van een verhoogde bloeddruk. Dit kan uiteindelijk ook hart- en vaatziekten veroorzaken. Ook de kans op een beroerte wordt groter wanneer je een kort lontje hebt.

Woede onderdrukken

Sommige mensen hebben zichzelf aangeleerd om hun woede te onderdrukken. Dit omdat ze geleerd hebben dat woede een slechte emotie is, of omdat ze bang zijn de controle over zichzelf te verliezen wanneer ze zich laten gaan. Dit onderdrukken van je emoties kost heel veel energie en zorgt ervoor dat de emotie een andere uitweg zoekt. De één krijgt hoofdpijn, de ander spijsverteringsproblemen, de volgende wordt depressief en weer iemand anders is voortdurend geïrriteerd. Je woede onderdrukken kan dus op het moment zelf verstandig lijken, maar uiteindelijk zal je toch iets moeten doen met dit gevoel.

Afgeleid agressief gedrag

Harde grappen kunnen een manier zijn om met woede om te gaan. Dit kan een uitlaatklep zijn en helpen de zaken te relativeren. Het is vaak een teken van onmacht (ik maak me hier boos over, maar kan er niets aan veranderen). Harde sarcastische grappen zijn grof en kunnen dus ook als ongepast worden ervaren en woede opwekken bij anderen.

Ernstige bemoeizucht is een afgeleide van agressief gedrag waar vooral vrouwen zich schuldig aan maken. De kinderen van deze vrouwen kunnen erg leiden onder deze vorm van agressief gedrag en dit leidt niet zelden tot een breuk met één of meerdere kinderen wanneer deze volwassen zijn. Bemoeizucht is een vorm van agressie, want aan beiden ligt dezelfde gedachte ten grondslag: ”Jij moet doen wat ik wil.”

Stelselmatig liegen en manipuleren zijn ook vormen van agressief gedrag en deze zijn ook bedoeld om iemand te beïnvloeden en wel op zo’n manier dat hij of zij doet wat jij wilt.

Koele woede

Je spreekt van koele woede wanneer het woedegevoel niet leidt tot lichamelijke reacties zoals een verhoogde bloeddruk en een snellere hartslag. De woede is kil en berekend. Deze vorm van woede kan sneller omslaan in agressie en dit ziet men vooral bij een antisociale persoonlijkheid en criminelen.

Reactieve vorm van agressie

Deze vorm van agressie is een emotionele boze reactie op een gebeurtenis. Dit kan een aanval, een bedreiging of een frustratie zijn. De één reageert sneller agressief dan de ander. Dit kan te maken hebben met aanleg en karakter. Niet iedere reactieve vorm van agressie is terecht. Vaak is er ook sprake van denkfouten. Gebeurtenissen worden verkeerd geïnterpreteerd door achterdocht of herinneringen aan negatieve ervaringen in het verleden. Hierdoor voel je je sneller bedreigd, zonder dat de situatie op zichzelf bedreigend is. Probeer bij boosheid eens om te omdenken. Hij zegt of doet dit omdat hij niet lekker in zijn vel zit, niet nadenkt, zelf ergens boos om is en behoefte heeft aan een confrontatie. Wanneer het je lukt om het handelen van iemand bij die persoon zelf neer te leggen, zal je je niet zo snel gekwetst voelen en dus ook niet zo snel boos worden.

Proactieve vorm van agressie

Bij een proactieve vorm van agressie, wordt agressie doelbewust ingezet om een doel te bereiken. Bij deze vorm van agressie is er sprake van pestgedrag, tiranniseren, manipuleren, ernstige bemoeizucht of crimineel gedrag zoals bedreigen en afpersen. Dit is een vorm van koele woede waarbij sprak is van een gebrekkig moreel besef en een onvermogen jezelf te verplaatsen in een ander.

Zelfbeheersing

Het is de reactieve vorm van woede/agressie waar we last van hebben en waar ieder van ons in meer of mindere mate last van heeft. We moeten zelfbeheersing aanleren om beter met deze emotie om te kunnen gaan. Zelfbeheersing is iets anders dan het onderdrukken van de woede. Je mag je boosheid best uiten om je grenzen aan te geven.

Onterechte kritiek

Beledigingen en kleinerend gedrag steeds slikken zorgt er alleen maar voor dat de bom op een gegeven moment barst. Er bestaan meer keuzes dan je mond houden of ruzie maken, maar daarvoor moet je proberen wat afstand te nemen van de gebeurtenis. Probeer kritiek de volgende keer te weerleggen zonder in de verdediging te gaan of inhoudelijk te reageren. Je kan (wanneer je het kan opbrengen) ook verder vragen. O ja, waarom vind je dat/ wat bedoel je daarmee/ hoe vind jij dan dat het beter kan/ waarom vind je dat?

Je kan bij kritiek waar een vleugje waarheid in zit ook gewoon instemmen zonder je verder druk te maken: daar heb je gelijk in of daar kan je weleens gelijk in hebben, ik ben helaas niet perfect.

Vind je dat, was me nog niet opgevallen/heb ik nog nooit zo over nagedacht. Is ook een manier van neutraal reageren.

Kritiek beschadigt relaties en zegt meer over de ander (gefrustreerd, een proactieve vorm van agressie, gebrek aan zelfvertrouwen), dan over jezelf. Kritiek is iets anders dan feedback. Feedback richt zich op de toekomst en de focus ligt hierbij op verbetering.

Frustratie

Wanneer je boosheid door frustratie komt, kan je het beste even afstand nemen om op een later tijdstip te kijken hoe je je boosheid kan omzetten in productieve actie. Omgaan met frustratie kan je leren. Hoe vaker je frustratie ervaart, hoe beter je er uiteindelijk mee om kan gaan.