Ouderenmishandeling neemt toe door vergrijzing

Ouderenmishandeling neemt toe door vergrijzing Met de toenemende vergrijzing en het feit dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen neemt de ouderenmishandeling toe. Dat laatste gebeurt voornamelijk in de huiselijke sfeer, maar ook in ziekenhuizen en verpleeghuizen komt ouderenmishandeling voor. De reden is meestal overbelasting van de mantelzorger. Door alert te zijn op de signalen kunnen we voorkomen dat de situatie dreigt te escaleren en kan de balans weer worden hersteld.

Door vergrijzing neemt ouderenmishandeling nog steeds toe

Als we het hebben over ouderenmishandeling bedoelen we mishandeling in de huiselijke situatie, maar ook mishandeling in ziekenhuizen, verpleeghuizen en woonzorgcentra die de zorg hebben voor de oudere medemens.
Eén op de twintig ouderen krijgt te maken met mishandeling, daarbij moeten we niet alleen denken aan lichamelijke mishandeling, maar ook aan verwaarlozing en/of geestelijke mishandeling en zelfs financiële uitbuiting. Dat heeft te maken met het feit dat we ouder worden en steeds meer ouderen langer zelfstandig blijven wonen. Dit laatste gebeurt vaak met de ondersteuning van mantelzorgers.

Overbelasting mantelzorgers

In onze participatiemaatschappij dreigen mantelzorgers overbelast te raken met het risico dat er zaken gebeuren waarvan ouderen het slachtoffer worden. Met de toenemende vergrijzing zal er vaker een beroep worden gedaan op mantelzorgers wat de ouderenmishandeling nog meer in de hand werkt.

Ouderenmishandeling uit onmacht

Ouderenmishandeling komt het meeste voor in de thuissituatie, vooral als de mantelzorger overbelast raakt en de verzorging van de oudere niet langer aan kan. Als de betrokken mantelzorger niet meer in staat is om de verzorging van de oudere op zich te nemen ligt verwaarlozing op de loer, vaak is er geen sprake van opzet maar gaat het om onmacht. Het betreft altijd ouderen die afhankelijk zijn van de zorg van anderen wat ze extra kwetsbaar maakt. Die afhankelijkheid gaat over hulp voor het huishouden of hulp voor wat betreft de zorg voor ziekte of aandoeningen.

Opzettelijke ouderenmishandeling

Toch komt het ook voor dat er wel degelijk sprake is van opzettelijke mishandeling en de dader bewust mishandelt om er financieel beter van te worden, uit onverschilligheid of gewoon omdat hij/zij niet wil worden opgezadeld met de zorg voor de oudere.

Ouderenmishandeling is veel later in de wet opgenomen dan kindermishandeling. Als het om kindermishandeling gaat is de omgeving/hulpverlening veel alerter in het oppikken van signalen. Een eerste stap is toegeven dat ouderenmishandeling ook echt bestaat om vervolgens de stap te maken naar het herkennen van signalen bij ouderen. Hulpverleners moeten veel beter worden getraind om signalen bij ouderen te herkennen, dat kan door het onderwerp onder de aandacht te brengen van hulpverleners.

Bron: Geralt, PixabayBron: Geralt, Pixabay

Welke vormen van mishandeling komen voor?

  • lichamelijke mishandeling
  • geestelijke mishandeling
  • uitbuiting
  • seksueel misbruik
  • schending van rechten

Vormen van mishandeling

  • lichamelijke mishandeling; slaan of hardhandig vastpakken, maar ook het toedienen van extra medicijnen, het onthouden van medicijnen of het onthouden van zorg en voeding.
  • geestelijke mishandeling; schelden, treiteren, bedreigen en het rond commanderen van de oudere.
  • uitbuiting; diefstal van de spullen van de oudere zoals sieraden en geld, het leegplunderen van diens bankrekening of zelfs het laten veranderen van het testament.
  • seksueel misbruik; alle ongewenste seksuele handelingen.
  • schending van rechten; dit is het geval als er sprake is van vrijheidsberoving en het isoleren van de oudere.

Signalen die kunnen wijzen op mishandeling

  • zichtbaar letsel; blauwe plekken, schrammen of brandwondjes
  • een overdreven schrikreactie bij onverwachte aanraking
  • onsamenhangende verklaringen over recente verwondingen
  • depressief en angstig gedrag
  • schichtig of teruggetrokken gedrag
  • de verzorger lijkt zich niet te bekommeren om de oudere
  • de verzorger scheldt tegen de oudere of gebruikt dreigende taal

Balans tussen draagkracht en draaglast

Als in een vroeg stadium wordt gesignaleerd dat er iets niet goed dreigt te gaan, kan worden voorkomen dat de situatie volledig uit de hand loopt. Een oplossing kan zijn om de problemen die bij de zorg spelen aan te pakken en/of extra hulp in te schakelen. Op deze manier wordt de balans tussen draagkracht en draaglast weer hersteld

Meldpunt ouderenmishandeling

Omdat mishandeling niet vanzelf stopt bestaat er sinds 1 januari 2015 het centrale advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling Veilig Thuis. Dit meldpunt is er voor iedereen die meer wil weten over het mishandelen van ouderen of die behoefte heeft om (anoniem) te praten over ouderenmishandeling. U kunt Veilig Thuis bereiken op telefoonnummer 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar) of via de website Veilig thuis. U kunt eveneens terecht bij Korrelatie. Het telefoonnummer van Korrelatie is: 0900-1450 (€ 0,15 p.m.) bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 9.00 uur - 18.00 uur.
© 2015 - 2024 Molleke, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Dag tegen Ouderenmishandeling - Elder Abuse Awareness DayDag tegen Ouderenmishandeling - Elder Abuse Awareness DayOp de internationale Dag tegen Ouderenmishandeling is er aandacht voor huiselijk geweld tegen ouderen. Het komt vaker vo…
De gevolgen van psychische mishandeling en verwaarlozingDe gevolgen van psychische mishandeling en verwaarlozingKinderen die in hun jeugd psychisch mishandeld zijn of emotioneel verwaarloosd kunnen voor het leven getekend zijn. Zij…
Huiselijk geweld stopt niet vanzelf: wat kun je eraan doen?Huiselijk geweld stopt niet vanzelf: wat kun je eraan doen?Huiselijk geweld is de meest voorkomende vorm van geweld in Nederland. Bij huiselijk geweld moet je niet alleen denken a…
Huiselijk geweld bij mannen - nog steeds een taboeHuiselijk geweld bij mannen - nog steeds een taboe40% van de naar schatting 200.000 slachtoffers van huiselijk geweld is man. En toch weet maar een klein gedeelte hulp te…

Hoe geef ik het perfecte cadeau?Hoe geef ik het perfecte cadeau?Misschien ben je wel uitgenodigd voor het verjaardagsfeestje van je beste vriendin of ben je 25 jaar getrouwd met je vro…
Hoe werkt een LETS Ruilwinkel eigenlijk?Hoe werkt een LETS Ruilwinkel eigenlijk?LETS Ruilwinkel werkt met een zeer sociaal concept. Niet alleen worden er materiële goederen aangeboden, maar ook dienst…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Witizia, Pixabay
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Ouderenmishandeling
  • http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderenmishandeling/wat-ouderenmishandeling-is
  • http://www.uniekbo.nl/service-en-contact/veelgestelde-vragen/default.asp?id=230
  • Afbeelding bron 1: Geralt, Pixabay
Molleke (292 artikelen)
Laatste update: 22-02-2020
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Sociaal
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.